Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Bydgoszczy

Rozmieszczenie i zróżnicowanie mokradeł w Polsce jest bezpośrednio związane
z zasięgiem stref morfogenetycznych, które ukształtowane zostały pod wpływem poszczególnych zlodowaceń. Województwo kujawsko-pomorskie znajduje się w strefie rzeźby młodoglacjalnej, charakteryzującej się dość dużym pofałdowaniem terenu (w ramach nizin) gęstą siecią rynien jeziornych oraz zagłębień bezodpływowych. W związku z tym, nasz region obfituje w mokradła, w których stosunkowo duży udział mają torfowiska.

Niestety, obserwowane zmiany w zakresie wielkości i rozkładu zasilania siedlisk od wód zależnych wodami opadowymi związane z postępującymi zmianami klimatu, systematycznie przyczyniają się do utraty obszarów wodno-błotnych. Odpowiedzią na negatywne zjawiska są różnego rodzaju projekty, mające w swej agendzie dokładne rozpoznanie obserwowanych zmian oraz wprowadzenie działań z zakresu ochrony czynnej mokradeł, czego przykładem może być aktualnie wdrażany projekt pn. „Ochrona czynna ekosystemów Borów Tucholskich”, realizowany przez Nadleśnictwo Woziwoda i Nadleśnictwo Tuchola w partnerstwie z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Norwegian Institute for Nature Reasearch. Projekt ten przewiduje między innymi weryfikację siedlisk przyrodniczych oraz działania ochronne w rezerwatach przyrody, w tym na obszarach wodno-błotnych, bowiem przyroda tych dwóch Nadleśnictw nieodzownie łączy się z przebiegiem rzeki Brdy, jej dopływów i związanych z nimi bagien, torfowisk, rozlewisk oraz starorzeczy. Znajdują się tutaj takie rezerwaty jak: Dolina Rzeki Brdy, Bagno Grzybna, Cisy nad Czerską Strugą, Bagna nad Stążką i Źródła Rzeki Stążki. Te niezwykle malownicze tereny są siedliskiem cennych gatunków roślin i zwierząt, stanowiąc wyjątkowe enklawy pośród sosnowych drzewostanów Borów Tucholskich, których obecność i trwałość zapewnia zachowanie zróżnicowanych ekosystemów, siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków w regionie.

 Od 1970 roku ponad 35% mokradeł świata uległo degradacji, a tempo ich zaniku przyspiesza. Odwrócenie tej fatalnej tendencji, poprzez odtwarzanie obszarów mokradłowych, jest więc pilną potrzebą. Działania muszą zostać podjęte niezwłocznie ze względu na konieczność zabezpieczania zasobów wodnych i adaptację do zmian klimatu.

Hasło Światowego Dnia Mokradeł 2023 r. brzmi: „Już czas na przywrócenie mokradeł”. Inicjator obchodów, Sekretariat Konwencji Ramsar przekonuje, że każde, nawet małoskalowe działanie w obszarze ochrony i przywracania mokradeł ma znaczenie.

Tereny podmokłe pełnią niezwykle istotne funkcje – nie tylko dla przyrody, ale także dla ludzi: poczynając od filtrowania wody, magazynowania jej, poprzez ochronę przed sztormami i powodziami, a kończąc na podtrzymywaniu różnorodności biologicznej i wiązaniu węgla.

Światowy Dzień Mokradeł to ogólnoświatowa kampania, której celem jest zwiększanie świadomości w zakresie terenów podmokłych. Dzień ten obchodzony jest co roku 2 lutego w rocznicę podpisania Konwencji o obszarach wodno-błotnych – międzynarodowego traktatu przyjętego w 1971 r., którego sygnatariuszami są 172 państwa nazywane Państwami-Stronami.

Więcej informacji na: https://www.worldwetlandsday.org/ oraz http://ochronaprzyrody.gdos.gov.pl/ochrona-mokradel.

Materiały promujące Światowy Dzień Mokradeł (do wykorzystywania w celach edukacyjnych): http://ochronaprzyrody.gdos.gov.pl/publikacje-i-materialy-promocyjne.