Projektowany rezerwat przyrody „Torfowisko Jezierzba”
18.11.2024
„Torfowisko Jezierzba” to otwarte torfowisko mszarne, które otaczają lasy i bory bagienne oraz śródleśne łąki. Wyróżnia się ponadregionalnymi wartościami przyrodniczymi.
W 2021 roku Nadleśnictwo Woziwoda we współpracy z Nadleśnictwem Tuchola, Uniwerystetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Norwegian Institute of Bioeconomy Research, a póżniej z Norwegian Institute for Nature research przygotowało projekt pn. „Ochrona cennych ekosystemów Borów Tucholskich”. Projekt został przygotowany w ramach Programu Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu, z obszaru programowego Środowisko Naturalne i Ekosystemy.
Działania zaplanowane w ramach projektu obejmowały m.in. inwentaryzację siedlisk przyrodniczych wraz z oceną stanu zachowania, przygotowanie rekomendacji dla restytucji torfowisk, wypracowanie dobrych praktyk ochrony mokradeł, jak również nowatorskie wykonanie kombinacji badań z wykorzystaniem technik spektralnych, rozpoznania miąższości torfu i mapowania roślinności torfotwórczej.
Podczas realizacji tego projektu potwierdził się potencjał przyrodniczy „Torfowiska Jezierzba”.
Dzięki tym działaniom dzisiaj prezentujemy nowy, planowany rezerwat na obszarze województwa kujawsko-pomorskiego.
Powierzchnia i lokalizacja planowanego rezerwatu
„Torfowisko Jezierzba” znajduje się w granicach Tucholskiego Parku Krajobrazowego oraz obszaru Natura 2000 Bory Tucholskie PLB220009, obejmuje powierzchnię ponad 36 ha.
Położone jest na terenie Nadleśnictwa Woziwoda, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu.
Charakterystyka obszaru
Powstanie obiektu wiąże się z historycznym istnieniem rozległego kompleksu jeziorno-torfowiskowego, który podlegał intensywnej melioracji dla pozyskania gruntów rolnych.
Samo torfowisko zlokalizowane jest w obniżeniu międzywydmowym, które stanowi jeden ciąg z dawnym Jeziorem Kloce i Jeziorem Okonińskim.
Zmiana warunków hydrologicznych nastąpiła w tym rejonie bardzo szybko. Potwierdzają to m.in. mapy z XIX w., na których widoczne jest jeszcze lustro wody. Melioracja terenu doprowadziła do całkowitego zaniku Jeziora Kloce i jedynie bagno w swej centralnej części zachowuje obecnie seminaturalny charakter.
Działania melioracyjne prowadzone w przeszłości nie doprowadziły jednak do całkowitego odwodnienia terenu i dzięki temu zachowały się szczególnie cenne elementy przyrodnicze związane z obecnością siedlisk od wód zależnych.
Flora
Występują tu populacje chronione i rzadkie gatunki roślin - takie jak:
- turzyca bagienna Carex limosa,
- rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia,
- bagno zwyczajne Ledum palustre,
- przygiełka biała Rynchospora alba,
- bagnica torfowa Scheuchzeria palustris,
- fiołek torfowy Viola epipsila,
- torfowiec brodawkowaty Sphagnum papillosum,
- torfowiec brunatny Sphagnum fuscum,
- natorfek pływający Odontoschisma fluitans,
- krzywoszczeć torfowa Campylopus pyriformis,
a także zagrożone zbiorowiska roślinne i cztery siedliska przyrodnicze:
- murawy bliźniczkowe,
- torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą,
- torfowiska przejściowe i trzęsawiska,
- bory i lasy bagienne.
Szczególnie cenne jest bardzo dobrze zachowane torfowisko mszarne z dominacją wielkopowierzchniowych fitocenoz zespołu Andromedo-Sphagnetum magellanici ze znaczącym udziałem torfowca brodawkowatego, gatunku charakterystycznego dla torfowisk atlantyckich, a także obecność bogatej brioflory (m.in. ponad 10 gatunków torfowców).
Uzasadnienie ochrony
Proponowanym celem ochrony jest zachowanie torfowiska mszarnego, nawiązującego do typu torfowisk wysokich bałtyckich z charakterystycznymi, rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin.
