Sukces działań RDOŚ z zakresu ochrony czynnej populacji kaldezji dziewięciornikowatej w województwie lubuskim
06.09.2022
Kaldezja dziewięciornikowata Caldesia parnassifolia to krytycznie zagrożony gatunek byliny wodnej lub wodno-lądowej, którego występowanie w stanie naturalnym potwierdzono obecnie jedynie na dwóch stanowiskach w Polsce. Jedno ze stanowisk to jezioro Nietopersko położone niedaleko Międzyrzecza w obrębie Obszaru Natura 2000 Dolina Leniwej Obry PLH080001 w województwie lubuskim.
Głównym zagrożeniem dla kaldezji w naturalnym środowisku jest zanieczyszczenie oraz eutrofizacja zbiorników wodnych, która szczególnie przy niskich stanach wód, nasila szybko zachodzący proces sukcesji i zarastanie stanowisk kaldezji gęstymi szuwarami trzcinowymi, pałkowymi oraz bardziej odpornymi roślinami wodnymi: rdestnicami, grążelami czy osoką aloesowatą. Rozwojowi kaldezji nie sprzyja także utrzymujący się wysoki poziom wody w zbiorniku.
Podjęcie czynnej ochrony gatunku, zmierzające do zachowania naturalnego siedliska kaldezji i jej silnej populacji, to od wielu lat jedno z priorytetowych działań, z sukcesem wykonywanych przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim. Regularnie przeprowadzane na podstawie opracowanego dla obszaru Natura 2000 Dolina Leniwej Obry PLH080001 planu zadań ochronnych (PZO) prace, polegające na ręcznym usunięciu wraz z kłączami roślinności szuwarowej i pływającej w istniejących i potencjalnych miejscach występowania gatunku oraz wzmocnienie populacji wsiedlanymi do zbiornika turionami kaldezji z hodowli ex situ, przyniosły oczekiwany efekt w postaci znacznego wzrostu liczebności jej populacji.
W 2022 roku ukazał się Biuletyn Monitoringu Przyrody, w którym została zaprezentowana ocena stanowiska kaldezji zlokalizowanego w obrębie Jeziora Nietopersko, przeprowadzona w ubiegłym roku przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Potwierdziła ona jednoznacznie sukces przeprowadzonych dotychczas zabiegów ochrony. Liczebność populacji w porównaniu z poprzednim monitoringiem z 2018 roku wzrosła niemal dziesięciokrotnie. Zarówno stan zachowania, żywotność samych roślin, jak i siedliska oceniono jako właściwy we wszystkich cząstkowych kryteriach oceny, co stanowi wymierne potwierdzenie efektów naszych działań. Cieszy nas to niezmiernie, choć zdajemy sobie sprawę, że przetrwanie tego gatunku nadal jest bardzo niepewne i w naszych warunkach możliwe jedynie pod warunkiem kontynuowania czynnej ochrony jego siedliska.
Link do publikacji Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska:
Linki do relacji z wcześniejszych działań Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim:
http://gorzow.rdos.gov.pl/ochrona-czynna-skrajnie-zagrozonej-kaldezji-dziewieciornikowatej-2
