Działania legislacyjne Rzecznika Praw Pacjenta w czasie epidemii COVID-19
20.11.2020
Rzecznik Praw Pacjenta na podstawie bieżącej analizy problemów zgłaszanych przez pacjentów, zagadnień sygnalizowanych przez organizacje pacjentów i ekspertów, podejmuje działania interwencyjne oraz formułuje wnioski legislacyjne.
Pismem z dnia 17 listopada 2020 r., skierowanym do Ministra Zdrowia, Rzecznik Praw Pacjenta przedstawił propozycje legislacyjne, wynikające z analizy obecnej sytuacji i problemów w realizacji praw pacjenta w związku z epidemią COVID-19.
Dostęp do dokumentacji medycznej nieprzytomnego pacjenta
Rzecznik zaproponował, aby osobie bliskiej nieprzytomnego pełnoletniego pacjenta przebywającego w szpitalu przysługiwało prawo dostępu do jego dokumentacji medycznej. Obecnie, jeśli osoba bliska nie ma odrębnego upoważnienia, uzyskanie wglądu w dokumentację nie jest możliwe. Zdaniem Rzecznika Praw Pacjenta należy to zmienić i w sytuacjach nagłych, nieprzewidzianych, kiedy pacjent nieprzytomny trafia do szpitala, osoby bliskie powinny móc zapoznać się z dokumentacją medyczną pacjenta. Jest to tym bardziej zasadne, że już w chwili obecnej osoba bliska ma możliwość w ww. przypadku uzyskania od lekarza informacji o stanie zdrowia pacjenta. Za takim rozwiązaniem przemawia także obecna sytuacja epidemiczna, kiedy to ograniczane są odwiedziny pacjentów w szpitalach, a kontakt z lekarzami utrudniony.
Instytucja kuratora medycznego
Rzecznik Praw Pacjenta zaproponował także rozwiązanie alternatywne, dalej idące - wprowadzenie do polskiego systemu prawnego instytucji kuratora medycznego, wyznaczanego przez sąd, w celu wyrażania zgody na leczenie nieprzytomnego pacjenta. Kurator medyczny z mocy prawa miałby uprawnienie do dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta oraz do informacji o jego stanie zdrowia. W ocenie Rzecznika Praw Pacjenta kurator medyczny może przyczynić się do przyspieszenia procedur związanych z wyrażaniem zgody na leczenia pacjenta, którą w przypadku nieprzytomnego, ale stabilnego pacjenta, każdorazowo musi wyrażać sad.
Wojewódzkie komisje do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych w czasie epidemii
Kolejnym zagadnieniem było funkcjonowanie wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych. Rzecznik Praw Pacjenta na bieżąco monitoruje działanie ww. komisji, w szczególności w czasie epidemii. Wcześniej, wspólnie z Głównym Inspektorem Sanitarnym, Rzecznik wydał wytyczne dla ww. komisji w czasie epidemii. Teraz zaproponował, mając na względzie bezpieczeństwo uczestników postępowania, aby ich udział w posiedzeniach komisji był wymagany tylko gdy jest to niezbędne. Uwzględniając, że ww. komisje działają przy urzędach wojewódzkich, Rzecznik zaproponował nadto, aby wojewoda z uwagi na stan epidemii mógł zawiesić działalność komisji
na określony czas.
Rozszerzenie uprawnień Rzecznika
Ostatnia propozycja dotyczy rozszerzenia zadań ustawowych Rzecznika Praw Pacjenta w celu jeszcze szerszego wsparcia pacjentów oraz ich bliskich. Zgodnie z art. 55 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, Rzecznik może brać udział na prawach przysługujących prokuratorowi w sprawach cywilnych dotyczących naruszenia praw pacjenta. Rzecznik nie może jednak, zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego, realizować tego uprawnienia w przypadku gdy pacjent nie żyje. Rzecznik Praw Pacjenta wystąpił zatem do Ministra Zdrowia o zmianę przepisów w tym zakresie.
Przy tej okazji Rzecznik Praw Pacjenta zachęca pacjentów, których sprawy sądowe już się toczą albo, którzy rozważają podjęcie działań sądowych, o przekazanie takiej informacji wraz z materiałem do Rzecznika Praw Pacjenta. Każda sprawa zostanie wnikliwie przeanalizowana.
Treść wystąpienia Rzecznika Praw Pacjenta do Ministra Zdrowia
Rzecznik Praw Pacjenta na bieżąco monitoruje sytuację w systemie ochrony zdrowia i warunki w jakich znajdują się pacjenci, seniorzy oraz wszystkie osoby potrzebujące pomocy. Często występuje z prośbą o podjęcie działań systemowych do różnych instytucji odpowiedzialnych za wprowadzanie takich zmian.
Wszystkie wystąpienia Rzecznika Praw Pacjenta