Rzecznik
Praw Pacjenta

Konferencja została objęta patronatem honorowym Ministra Zdrowia, Prezesa Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Rektora Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, Polskiej Unii Szpitali Klinicznych oraz Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych. 

Witając gości - prof. Marcin Gruchała, Rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego wskazał jak ważne są relacje personelu medycznego z pacjentami, którzy wychodzą ze szpitala z różnymi  doświadczeniami.  - Nie zawsze te relacje były nadrzędne, ale w ostatnich latach bardzo się pod tym względem zmieniło, za co jestem zarządowi szpitala i kadrze Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego niezwykle wdzięczny.

Rzecznik Praw Pacjenta, Bartłomiej Chmielowiec podczas pierwszego panelu „Opieka okołoporodowa w Polsce – wyzwania systemowe” podkreślił, że rolą rzecznika jest wsparcie projektów, które pozwolą na rozszerzenie standardu opieki okołoporodowej. – Skupimy się też na promowaniu i edukacji, co jest niezwykle istotne –  mówił Minister.

W swoim wystąpieniu Rzecznik zwrócił uwagę na fakt, że w Polsce od lat notowany jest ujemny wskaźnik przyrostu naturalnego, dlatego też zagadnienie opieki okołoporodowej jest szczególnie ważne. Jedną z przyczyn odwlekania decyzji o urodzeniu dziecka mogą być obawy kobiet przed niewłaściwymi warunkami panującymi w podmiotach leczniczych, a które są bardzo istotne, nie tylko w trakcie samego porodu, ale również w czasie okresu przed i tuż po porodzie. Z analizy sygnałów pochodzących od pacjentów wynika, że najczęściej zgłaszanymi problemami w zakresie opieki okołoporodowej są: ograniczenia w dostępie do świadczeń, w tym nierealizowanie wizyt patronażowych, oraz zastrzeżenia do jakości opieki.

Biorący udział w dyskusji prof. Mirosław Wielgoś wskazał na ogromną potrzebę rozszerzenia standardu opieki okołoporodowej oraz na zmianę procedury wyceny świadczeń. Ten aspekt został również zauważony przez prof. Krzysztofa Czajkowskiego, który podkreślił jak ważna jest trójstopniowa opieka. – W Polsce są jeszcze miejsca, gdzie brakuje dostępności do świadczeń położniczych – powiedział profesor.

Dr Barbara Bebko reprezentująca Naczelną Izbę Pielęgniarek i Położnych zwróciła uwagę na ogromne znaczenie roli położnej oraz jej miejsce w opiece nad kobietami w ciąży, podczas porodu, w okresie połogu oraz opiece nad noworodkiem. – Naszą rolą jest  przekonanie społeczeństwa do tego, że położne są profesjonalnie przygotowane, zarówno do samodzielnego prowadzenia ciąży, jak i do odbierania porodów – kontynuowała dr Barbara Bebko. Najważniejszą kwestią dla kobiet w czasie okresu okołoporodowego jest poczucie bezpieczeństwa, z czym zgodzili się wszyscy uczestnicy debaty. Anna Miszczak, Dyrektor Departamentu Świadczeń Opieki Zdrowotnej w Narodowym Funduszu Zdrowia dodała również, że komfort związany z odczuwaniem bólu porodowego to element, który pozwala kobietom czuć się bezpiecznie. – W Narodowym Funduszu Zdrowia przygotowywany jest dokument określający system motywujący podmioty lecznicze do stosowania odpowiednich metod znieczulenia – podkreśliła dyrektor.

Prof. Dariusz Wydra zwrócił również uwagę, że jakość udzielanych świadczeń na oddziałach położniczych, w ogromnym stopniu przekłada się na zapewnienie bezpieczeństwa zarówno pacjentkom, jak i ich nowo narodzonym dzieciom. Dyskusję poprowadził dr Jakub Kraszewski, Dyrektor Naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego.

Podczas drugiego panelu, którego moderatorem była Elżbieta Brzozowska, Wiceprezes Fundacji Koalicja dla Wcześniaka „Potrzeby matki i dziecka - perspektywa pacjentów” bardzo mocno wybrzmiał głos pacjentek. Uczestniczki dyskusji jednogłośnie wskazały różnorodne problemy z jakimi zgłaszają się matki i ojcowie po pomoc do fundacji. Rodzice boją się pytać personel medyczny o stan zdrowia swojego dziecka. Nie wiedzą również na jakiej zasadzie mogą przebywać z dziećmi w szpitalu niedługo po porodzie oraz jak mogą poradzić sobie z problemem laktacji np. kiedy dziecko przebywa dłużej w szpitalu. W przypadku straty dziecka rodzice zmagają się z ogromnymi trudnościami, wielkim bólem i niezrozumieniem.

Naszym celem jest zapewnienie bezpłatnej pomocy psychologicznej kobietom w ciąży i po porodzie – mówiła w czasie panelu Anna Furmaniuk z Fundacji Matecznik. – Edukujemy kobiety, żeby były świadomymi obywatelkami znającymi swoje prawa oraz siłę swojego głosu, nie tylko na sali porodowej. Zdaniem Moniki Piekarek, Członkini Zarządu Fundacji Rodzić po Ludzku, bez silnych położnych, w których kompetencjach leży poród fizjologiczny, nie będzie dobrego położnictwa oraz szczęśliwych porodów.

Joanna Frejus, Prezeska Zarządu Fundacji Czułość przytoczyła dane, które nie są optymistyczne. Jedna na cztery ciąże jest roniona. Temat strat okołoporodowych przez długi czas był przemilczany, przez co te kobiety były pozostawione bez pomocy. Przez wiele lat doświadczały braku zainteresowania, nie tylko ze strony społeczeństwa, ale również ze strony personelu medycznego, gdyż nie otrzymywały rzetelnej informacji o swoim dziecku oraz nie doświadczyły empatii w bardzo trudnej sytuacji.

Prof. Dorota Karkowska, Prezes Fundacji Ius Medicinae podkreśliła, jak ważnym dokumentem jest standard opieki okołoporodowej, który każdy szpital ma obowiązek wdrożyć.  – W niektórych obszarach prawo to wymaga doprecyzowania jak np. w sytuacji całodobowego przebywania przy dziecku na Oddziale Intensywnej Opieki Terapii, gdy wymaga tego sytuacja, a matka została wypisana ze szpitala – zwróciła uwagę profesor.

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca karmienie piersią min. 6 miesięcy do 2 roku życia dziecka – mówiła Katarzyna Kołodziejczyk, Prezeska Stowarzyszenia Małyssak – jest to okres, gdy dziecko w mleku matki otrzymuje wartościowe składniki potrzebne do rozwoju, które przez cały okres ciąży pobierało z krwi pępowinowej. Każda z organizacji pacjenckich ma swoje doświadczenia i współtworzy system ochrony zdrowia. Wyniki ”Barometru zaangażowania organizacji w system ochrony zdrowia” pokazują jednak, że 34% ankietowanych uważa, że głos organizacji pacjenckich nie jest brany pod uwagę w procesie kształtowania systemu ochrony zdrowia, zaś 84% badanych chwali sobie kontakt z Biurem Rzecznika Praw Pacjenta.

Podczas ostatniego panelu konferencji "Matka i noworodek w centrum uwagi, czyli realizacja standardu opieki okołoporodowej", którą moderował Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta zaproszeni goście podjęli się omówienia najlepszych rozwiązań dla pacjentek będących w okresie ciąży, porodu i połogu. Paneliści, wśród których znaleźli się lekarze, położna, psycholog, przedstawiciel resortu zdrowia zastanawiali się wspólnie jak powinna wyglądać opieka okołoporodowa, aby w pełni odpowiadała potrzebom pacjentek zwiększając tym samym ich poczucie bezpieczeństwa.

Dagmara Korbasińska-Chwedczuk zastępca dyrektora Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia przedstawiła plany resortu odnośnie wsparcia dla kobiet. Nowo powołany zespół ds. poprawy bezpieczeństwa zdrowotnego kobiet ma przygotować propozycje działań w tym obszarze, ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia prokreacyjnego oraz opieki okołoporodowej. W swoich założeniach ma być to forum spotkań organizacji pacjenckich z gronem ekspertów oraz przedstawicielami ministerstwa.

W oparciu o standard opieki okołoporodowej i prawa pacjenta stworzyliśmy ankietę, dzięki której wiemy czego oczekują od nas pacjentki, a co możemy poprawić – mówiła  mgr położ. Lucyna Nowicka, Położna Oddziałowa z Kliniki Położnictwa i Ginekologii, Ginekologii Onkologicznej i Endokrynologii Ginekologicznej w UCK – Nieustannie się doskonalimy, aby kobiety na naszym oddziale czuły się w pełni zaopiekowane oraz bezpieczne. – Wielodyscyplinarne podejście do pacjentki to zaangażowanie psychologa w czasie całego pobytu w szpitalu – mówiła dr Sylwia Barsow, Koordynator Samodzielnego Zespołu Psychologów w UCK. – Psycholog uczestniczy w codziennych obchodach oraz jest również dostępny dla personelu medycznego, którego napięcie, wypalenie zawodowe oraz traumatyczne sytuacje przekładają się bezpośrednio na pacjentów.

Prof. dr hab. Grażyna Iwanowicz-Palus, konsultant krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego zwróciła uwagę na wielki potencjał, który tkwi w grupie zawodowej, jaką są położne.  – Zauważamy potrzebę rzetelnej i skutecznej edukacji zdrowotnej oraz seksualnej, która w przyszłości może zaowocować dobrze przygotowanym personelem medycznym.

W dyskusji uczestniczyli również: dr Grzegorz Piskulak, Kierownik Oddziału Ginekologiczno-Położniczego,  Szpitala Powiatowego w Kartuzach oraz dr Przemysław Adamski, zastępca ordynatora Kliniki Położnictwa i Ginekologii, Ginekologii Onkologicznej i Endokrynologii Ginekologicznej w UCK.