Rzecznik
Praw Pacjenta

Ból towarzyszy ludzkości od zawsze. Odczuwamy go wtedy, gdy nasilenie bodźców przekracza fizjologiczne granice organizmu. Siła bólu jest uzależniona od indywidualnych predyspozycji każdego z nas.

 

PAMIĘTAJ! Pacjent ma prawo do leczenia bólu. Ani lekarz, ani pielęgniarka nie mogą odmówić pacjentowi  środków przeciwbólowych. Jeśli usłyszysz np. „wcale tak Pani nie boli”, „trzeba trochę pocierpieć”, „nie dam Panu leków, bo mi się Pan uzależni”, możesz powołać się na swoje prawa i domagać się uśmierzenia bólu.

 

Aby właściwe dobrać leki, trzeba określić stopień natężenia bólu oraz jego monitorowania. To odczucie jest zawsze subiektywne, ale istnieją skale, na których pacjent zaznacza ten stopień bólu, który odczuwa. Dlatego też warto zastanowić się w jaki sposób opisać lekarzowi/pielęgniarce próg bólu.

 

Pamiętajmy, że próg bólu to punkt rosnącego postrzegania bodźca, w którym zaczyna się odczuwać ból. Jest to zjawisko całkowicie subiektywne. Należy zachować rozróżnienie między bodźcem, a wynikającym z niego odczuwaniem bólu przez osobę. Podczas wizyty u lekarza czy przebywania w szpitalu powinniśmy zastanowić się w jaki sposób opisać nasz ból.

 

1. Zlokalizuj gdzie cię boli

Dzięki precyzyjnie przedstawionej lokalizacji, lekarz będzie mógł rozpoznać źródło bólu, wskazać palcem bolesny obszar, jak rozległy i jak głęboko umiejscowiony jest ból. Ważną dla lekarza informacją będzie też to, czy ból promieniuje – chociażby dlatego, że niektóre bóle promieniujące są wywołane uszkodzeniem lub uciskaniem nerwów.

2. Ile trwa ból

Czy pojawił się po raz pierwszy. Nagle, czy trwa (jak długo) czy powstaje samoistnie, bez żadnej wyraźnej przyczyny trwa ciągle, nieprzerwanie, ale może też pojawiać się tylko od czasu do czasu, na przykład przy wykonywaniu konkretnych ruchów czy całych złożonych czynności. Co innego jeśli  jest wynikiem urazu.

3. Określ rodzaj bólu

Ból może być tępy, ostry, rozlany lub napadowy. Im więcej będziesz w stanie powiedzieć i im lepiej opiszesz Twój ból, tym bardziej prawdopodobne, że rozpoznanie będzie trafniejsze.

4. Intensywność bólu

Przed wizytą u lekarza możesz się z nimi zapoznać, aby wiedzieć jak ich używać. Intensywność może zmieniać się w czasie samoistnie lub pod wpływem zastosowanej terapii. Natężenie bólu powinno być zatem mierzone jak najczęściej, aby stale monitorować wszelkie zmiany.

5. Co wyzwala ten ból

Czy ból pojawia się w pewnych określonych okolicznościach.

6. Czy są jakieś objawy towarzyszące bólowi

Bólowi mogą towarzyszyć zmiany w czuciu określonej części ciała, nudności, zawroty głowy, zmiany w percepcji, pojawiające się wysypki, zaczerwienienia i obrzęki.

 

LECZENIE

Jeśli wcześniej byłeś leczony z powodu występującego bólu, lekarz powinien o tym wiedzieć. Przekaż mu informacje na temat tego, jak przebiegało leczenie, czy było skuteczne, w jakim stopniu i dlaczego z niego zrezygnowałeś. Być może wystąpiły u Ciebie jakieś skutki uboczne lub reakcja alergiczna na któryś z podawanych leków. Informacje te są niezbędne do zaplanowania odpowiedniej dla Ciebie terapii. Prawidłowa diagnoza jest warunkiem koniecznym do dobrania odpowiedniej terapii, a zatem jest warunkiem wyleczenia czy  złagodzenia bólu.  

 

PAMIETAJ SENIORZE: Nie powinieneś wyręczać we wszystkim osoby cierpiącej na ból przewlekły. Wręcz przeciwnie, zachęcaj bliską Ci osobę do tego, by jak najwięcej rzeczy robiła sama. Niestety, dla niektórych ból staje się wymówką do tego, aby bezkarnie być leniwym i nic nie robić, a to właśnie takim osobom ruch jest najbardziej potrzebny.