Rzecznik
Praw Pacjenta

Istnieją dwie możliwości skorzystania z leczenia szpitalnego.

Pierwsza z nich to uzyskanie skierowania od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (czyli lekarza rodzinnego) lub specjalisty w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej udzielających świadczeń w ramach umowy z NFZ, ale też lekarza z gabinetu prywatnego (art.58. ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Skierowanie jest wystawiane jeżeli cel leczenia nie może być osiągnięty przez leczenie ambulatoryjne.

Pacjent ma prawo do leczenia szpitalnego w szpitalu, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Na badania diagnostyczne, które są szczególnie kosztochłonne, może nam wydać skierowanie jedynie lekarz ubezpieczenia zdrowotnego.

Pacjent ma prawo wyboru, w którym podmiocie chce być hospitalizowany i może wybrać sobie szpital spośród tych, które mają podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. W szpitalach nie obowiązuje rejonizacja czyli możesz zapisać się tam gdzie chcesz niezależnie na terenie jakiego województwa mieszkasz.

Tutaj możesz sprawdzić jakie są terminy oczekiwania na wizytę w wybranej przez Ciebie placówce medycznej.

Wyjątki:

Nie wszyscy potrzebują specjalnych zaświadczeń, aby móc skorzystać z badań czy specjalistycznej opieki szpitalnej. Z tego obowiązku zwolnieni są przede wszystkim pacjenci zakażeni wirusem HIV, kombatanci, chorzy na gruźlicę, inwalidzi wojenni, niewidomi, którzy utracili wzrok w wyniku działań wojennych, uzależnieni od alkoholu, środków odurzających oraz substancji psychotropowych, osoby represjonowane, a także osoby, które chcą skorzystać z opieki szpitalnej aby zostać dawcą narządów.

 

Od 1 stycznia 2021 w Polsce będą obowiązywały tylko e-skierowania.

E-skierowania mają sporo zalet dla pacjentów. Po pierwsze, nie musisz dostarczać e-skierowania osobiście. Dzięki temu możesz zaoszczędzić sporo czasu. Wystarczy telefon i zdalna rejestracja. Takie rozwiązanie zmniejszy też problem nieczytelnych skierowań. Po drugie, możesz śledzić historię leczenia w Internetowym Koncie Pacjenta. Elektroniczne skierowanie zwiększa też bezpieczeństwo. Nie musisz się już martwić, że go zgubisz. Nie trafi w niepowołane ręce.

 

Jakie informacje powinno zawierać skierowanie do szpitala?

Aby pacjent został przyjęty do szpitala prawidłowo wystawione skierowanie powinno zawierać:

• datę wystawienia,
• pieczątki i podpis, który skierowanie wystawia lekarza kierującego oraz przychodni, w której zostało wystawione  
• dokładne dane pacjenta. Warto zwrócić uwagę na to, by na skierowaniu do szpitala znalazły się imię, nazwisko oraz numer PESEL pacjenta.
• skierowanie powinno zawierać podstawę skierowania, a więc jednostkę chorobową wraz z jej ustalonym kodem oraz cel skierowania.

Lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, kierując pacjenta do dalszego leczenia, zobowiązany jest do dołączenia do skierowania:

• kopii  wyników  badań  diagnostycznych  i przeprowadzonych  konsultacji,  będące  w jego posiadaniu,  umożliwiające lekarzowi ubezpieczenia zdrowotnego lub felczerowi ubezpieczenia zdrowotnego kierującemu postawienie wstępnego rozpoznania stanowiącego przyczynę skierowania.
• istotne informacje o dotychczasowym leczeniu specjalistycznym lub szpitalnym oraz zastosowanym leczeniu. 

 

Gdzie należy się udać ze skierowaniem?

Mając już odpowiednio wypisane skierowanie należy zgłosić się do wybranej placówki medycznej, w której możesz uzyskać pomoc zgodnie z wydanym Ci przez lekarza skierowaniem. Dopytaj dokładnie na jaki oddział masz się zgłosić. W zależności od stanu Twojego zdrowia lekarz może na skierowaniu dopisać PILNE lub też bez zaznaczenia czyli jako przypadek STABILNY.

Przypadek PILNY

Zgłaszasz się do podmiotu leczniczego ze skierowaniem oraz posiadanymi wynikami badań. Na Izbie Przyjęć lub Szpitalnym Oddziale Ratunkowym zostajesz poddany kwalifikacji. Wtedy też lekarz może zlecić Ci dodatkowe badania, skonsultować Twój przypadek z lekarzem innej specjalności i dokować kwalifikacji czy zostajesz przyjęty do szpitala czy też zostajesz zapisany na listę oczekujących.

Przypadek STABILNY

Zostajesz wpisany na listę oczekujących na przyjęcie w podmiocie leczniczym i zostaje Ci wyznaczany termin uzyskania świadczenia.

Oryginał skierowania do szpitala powinien być dostarczony do placówki w ciągu czternastu dni od dnia wpisania na listę oczekujących. Skierowanie do szpitala traci ważność dopiero wtedy, gdy ustanie lub zostanie wyleczony problem zdrowotny, którego skierowanie dotyczy. Pacjent może dostarczyć wymagane skierowanie do poradni, pracowni lub na leczenie szpitalne:

• osobiście,
• przez osobę trzecią
• wysłać je do świadczeniodawcy pocztą liczy się data stempla pocztowego.

 

Pamiętaj: W celu otrzymania danego świadczenia opieki zdrowotnej pacjent może wpisać się tylko na jedną listę oczekujących u jednego świadczeniodawcy.

 

Choć skierowanie do szpitala nakłada na placówkę konieczność przyjęcia pacjenta, niekiedy zdarza się, że szpital odmawia przyjęcia pomimo ważnego skierowania. Jeśli przydarzy nam się taka sytuacja, pamiętajmy, że tego typu odmowa powinna zostać przez szpital potwierdzona na skierowaniu. Na odmowie powinny znaleźć się: data, pieczątka placówki, adres, telefon, a także imię, nazwisko i podpis osoby, która odmawia przyjęcia do szpitala. W odmowie koniecznie powinien być zawarty także powód odmowy. Warto zwrócić uwagę na to, czy odmowa zawiera wszystkie powyższe informacje bowiem wówczas mamy prawo skierować skargę do dyrektora szpitala, oddziału NFZ, lub Rzecznika Praw Pacjenta.

 

Pamiętajmy: Jeśli czekamy w kolejce oczekujących na udzielenie świadczenia zdrowotnego, a  stan naszego zdrowia wskazuje na potrzebę wcześniejszego niż w ustalonym terminie udzielenia świadczenia, powinniśmy poinformować o tym świadczeniodawcę, który, jeżeli wynika to z kryteriów medycznych, koryguje odpowiednio termin udzielenia świadczenia i informuje niezwłocznie świadczeniobiorcę o nowym terminie.

Zdarzają się przypadki pilne, kiedy pacjent trafia bezpośrednio na Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR) przywieziony przez:

• Ratownictwo medyczne
• Samodzielnie zgłosi się na SOR z powodu pogorszenia stanu zdrowia - wtedy zazwyczaj przywozi go ktoś bliski.

Na SOR-rze lekarz dokonuje kwalifikacji  stanu zdrowia pacjenta zlecając odpowiednie badania diagnostyczne np. z krwi lub też tomografii komputerowej, rezonansu, RTG, USG lub też wzywa na konsultację lekarza innej specjalizacji w celu potwierdzenia rozpoznania i decyzji czy  przyjąć pacjenta na oddział. W takim przypadku nie obowiązuje skierowanie. Pacjent jako przypadku pilny zostaje poddany hospitalizacji. Jest to stan nagły który np. wymaga wykonania w trybie pilnym zabiegu operacyjnego.

W niektórych przypadkach pacjent nie zostaje umieszczony na oddziale szpitalnym, ale  podawane są mu leki, kroplówki i po kilku godzinach pobytu na SOR-rze zostaje wypisany do domu z odpowiednimi zaleceniami oraz wskazaniem np. kontroli u lekarz poz. Jest to postępowanie jak najbardziej prawidłowe. Nie każde zgłoszenie się do szpitala musi być zakończone hospitalizacją.

 

Jak przygotować się do hospitalizacji?

Zanim zgłosisz się na izbę przyjęć, przygotuj kopię dokumentacji medycznej. Zapoznaj się również z regulaminem organizacyjnym placówki i prawami pacjenta. Tę informację przekaże Ci osoba przyjmująca Cię na oddział. W ten sposób dowiesz się, jak wygląda plan dnia na oddziale, godziny posiłków i wizyt.

Jadąc do szpitala pamiętaj:

• Zabierz ze sobą całą dokumentację medyczną, w tym wyniki wcześniejszych badań.

• Przygotuj sobie wcześniej listę przyjmowanych leków i suplementów diety i sposób ich dawkowania. Dzięki temu lekarz prowadzący może szybko sprawdzić, jak wyglądał dotychczasowy przebieg leczenia.
• Weź ze sobą dokument tożsamości ze zdjęciem i numerem PESEL.
• Butelkę wody. Jeśli możesz, każdego dnia kupuj butelkę lub poproś kogoś o to. Możesz  korzystać z dystrybutorów jeśli  na terenie szpitala jest taka możliwość  W ten sposób unikniesz odwodnienia. Pij wodę małymi łyczkami przez cały dzień. Pod warunkiem, że lekarz nie zabroni ci samodzielnego przyjmowania płynów.
• Postaraj się też nie stresować.
• Czuj się w szpitalu, jak u siebie w domu. Dzięki temu szybciej wrócisz do zdrowia. Pamiętaj o ulubionym „Jaśku”-poduszeczce jeśli to pozwoli Ci czuć się w szpitalnym łóżku bardziej bezpiecznym.
• Możesz też postawić obok łóżka zdjęcie, obrazek lub pocztówkę. Na pewno poprawi ci nastrój.
• Weź ze sobą ulubione książki, gazety czy krzyżówki. Umilą ci czas i chociaż trochę oderwą od nieprzyjemnych myśli.
• Spisz sobie numery telefonów do osób najbliższych gdyby trzeba było z nimi się skontaktować.
• Pomyśl kogo chciałbyś upoważnić do informacji o Twoim stanie zdrowia i dokumentacji medycznej,  bo o to spyta się osoba przyjmująca Cię na oddział. Możesz tez nikogo nie upoważnić- to Twoja decyzja. 
• Jeśli korzystasz ze sprzętu ortopedycznego typu okulary, kula, stabilizator czy inne sprzęty nie zapomnij ich zabrać. Warto wcześniej spytać lekarz czy zabrać ten sprzęt.

Warto również pamiętać o:

• szlafroku, piżamie lub koszuli nocnej, bieliźnie na zmianę,
• butach na zmianę (kapciach lub klapkach),
• ręcznikach, przyborach higieny osobistej i toaletowych (mydło albo żel pod prysznic, szampon, szczoteczka i pasta do zębów),
• jeśli korzystasz z telefonu komórkowego nie zapomnij ładowarki.

Nie bierz wartościowych przedmiotów, takich jak biżuteria, czy zegarek. Rzeczy osobiste możesz schować do szafki stojącej obok łóżka.

 

Zwróć uwagę na:

• Jeśli korzystasz z TV lub radia pamiętaj o poszanowaniu prywatności pacjenta, który zajmuje łóżko na tej samej sali chorych. Spytaj czy nie przeszkadza mu jeśli włączysz telewizor lub czy ma ochotę wspólnie obejrzeć program czy stację wybraną przez Ciebie.
• Podczas obchodu staraj się uszanować prywatność pacjenta obok w tym nie przysłuchuj się, nie patrz jak lekarze dokonują badania. Jeśli możesz wyjdź na korytarz. Tak samo powinieneś zachować się podczas zabiegów higienicznych.
• Jeśli personel nie zapewni parawanów spytaj o nie.

 

Zakończenie  hospitalizacji

Wypisanie ze szpitala albo innego przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju całodobowe i stacjonarne świadczenia zdrowotne jest dokonywane w następujących sytuacjach:

• gdy stan zdrowia pacjenta nie wymaga dalszego udzielania stacjonarnych świadczeń zdrowotnych (zarówno szpitalnych, jak i inne niż szpitalne),
• na żądanie pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego,
• gdy pacjent w sposób rażący narusza porządek lub przebieg procesu udzielania świadczeń zdrowotnych, a nie zachodzi obawa, że odmowa lub zaprzestanie udzielania świadczeń zdrowotnych może spowodować bezpośrednie niebezpieczeństwo dla jego życia lub zdrowia albo życia lub zdrowia innych osób.

 

Decyzję o zakończeniu hospitalizacji podejmuje lekarz prowadzamy w uzgodnieniu z osobą odpowiedzialną za oddział (ordynatorem lub kierownikiem oddziału).

Wypisania się ze szpitala na własne żądanie następuje w sytuacji skierowania przez pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego żądania wypisu. Pacjent występujący z żądaniem wypisu powinien być bezwzględnie poinformowany przez lekarza o możliwych następstwach zaprzestania dalszego udzielania świadczeń zdrowotnych. Pacjent taki składa następnie pisemne oświadczenie o wypisaniu na własne żądanie, a w przypadku braku pisemnego oświadczenia lekarz sporządza stosowną adnotację w dokumentacji medycznej.

 

Wypis ze szpitala wbrew woli pacjenta? Proś o zwołanie konsylium lekarskiego!

Jeżeli pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy zgłaszają wątpliwości diagnostyczne lub terapeutyczne (również odnośnie zasadności wypisania pacjenta do domu po zakończonym leczeniu szpitalnym), mogą zawnioskować (zażądać) od lekarza, udzielającego mu świadczeń opieki zdrowotnej, aby ten zasięgnął opinii innego lekarza (m.in. właściwego lekarza specjalisty) lub zwołał konsylium lekarskie. Niemniej, lekarz ma prawo odmówić zwołania konsylium lekarskiego lub zasięgnięcia opinii innego lekarza, jeżeli uzna, że żądanie jest bezzasadne. Zarówno żądanie pacjenta, jak i odmowa lekarza musi być odnotowana w dokumentacji medycznej.

 

Wychodząc ze szpitala powinny zostać Ci wydane:

• Karta informacyjna z leczenia szpitalnego. Powinna ona zawierać najważniejsze informacje związane z pobytem pacjenta na oddziale. Karta ta zawiera informację o wynikach przeprowadzonych badań, zalecenia oraz dołączone. Powinna  ona być wydana w dniu wypisu pacjenta ze szpitala. W przypadku braku takiej możliwości niezwłocznie.
• Twoje rzeczy wartościowe jeśli przekazałeś je do depozytu.
• Zaświadczenia, orzeczenia, recepty, skierowania oraz inna niezbędna dokumentacja.
• Pouczenie o zaleceniach dotyczących dalszego leczenia, ustalenie wizyt kontrolnych itd. poszpitalne, zastosowane leczenie i przeprowadzone zabiegi.
• Zwolnienie lekarskie wystawione elektronicznie i przekazane do pracodawcy jeżeli zachodzi taka potrzeba.
• Zorganizowany transport sanitarny dla pacjenta w przypadku dysfunkcji narządu ruchu uniemożliwiającej korzystanie ze środków transportu publicznego. O wypisaniu takiego zalecenia zawsze decyduje lekarz prowadzący. Pacjent może skorzystać również z transportu na zasadach współpłatności lub pełnopłatności. Ale to należy ustalić z lekarzem.
• Warto, żeby odebrała cię osoba bliska.

 

Pacjent, który leczył się w danym szpitalu, może w jego przyszpitalnej poradni otrzymać świadczenie pohospitalizacyjne, związane z przebiegiem i efektem hospitalizacji. Świadczenie może się odbyć w okresie do 30 dni od zakończenia hospitalizacji, a także hospitalizacji planowej lub świadczenia udzielonego w ramach leczenia jednego dnia. Jeśli taka wizyta jest zalecona powinieneś przy otrzymaniu karty informacyjnej z leczenia szpitalnego otrzymać informację o wyznaczonym terminie wizyty.

Wizyta ta obejmuje ocenę przebiegu procesu leczenia po zakończeniu hospitalizacji w zakresie, który z tej hospitalizacji wynika, w oparciu o badanie i posiadane lub przedstawione wyniki badań dodatkowych. W uzasadnionych medycznie przypadkach mogą to być badania związane z dalszym leczeniem:  

• diagnostycznym (w tym laboratoryjnym),
• terapeutycznym,
• rehabilitacyjnym,
• takim, które rozpoczęte były przed hospitalizacją,
• takim, które jest niezbędne w procesie leczenia np. badania dodatkowe,
• jeśli pacjent potrzebuje, powinno zostać wydane orzeczenie/zaświadczenie.

Po zakończonej hospitalizacji zawsze warto poinformować lekarza POZ o hospitalizacji przedstawiając mu kartę informacyjną z leczenia szpitalnego. Jeśli pacjent miał wizyty  również z poradni przyszpitalnej powinniśmy wiedzieć, że lekarz specjalista leczący pacjenta w poradni specjalistycznej zobowiązany jest do pisemnego informowania lekarza rodzinnego o:

• rozpoznaniu,
• sposobie leczenia,
• rokowaniu, ordynowanych lekach, w tym czasokresie ich stosowania i dawkowania,
• wyznaczonych wizytach kontrolnych.

Na podstawie zaświadczenia wydanego przez lekarza specjalistę, z rozpoznaniem choroby i zalecaną farmakoterapią, lekarz rodzinny może wystawiać recepty przez okres wskazany w zaświadczeniu od lekarza