Rzecznik
Praw Pacjenta

W marcu 2018 r., 41-letni pacjent został poddany zabiegowi usunięcia zmiany skórnej – brodawki. Poinformowano go również, że został pobrany materiał do badania histopatologicznego, a jego wynik należy odebrać za ok. 4 tygodnie. Po tym czasie pacjent trzykrotnie dzwoni do poradni z pytaniem o wynik. Za każdym razem słyszy, że wyniku nie ma, ale gdy będzie coś niepokojącego, to zostanie o tym poinformowany. „Odpuszcza” więc dzwonienie uznając, że zostanie powiadomiony w przypadku niepokojących zmian. Zapomina o sprawie na cztery lata.

W 2022 r. pacjent nagle zasłabł. Wezwano pogotowie ratunkowe. Trafia na oddział wewnętrzny, potem na zakaźny tego samego szpitala, gdzie 4 lata wcześniej usuwano mu znamię. W wypisach z obu oddziałów z 2022 roku nie ma informacji o nowotworze. Jednak inny lekarz diagnozuje u niego nowotwór z przerzutami. Został zapytany, czy w przeszłości nie badano mu tkanek. Wraca do przychodni, w której usuwano mu zmianę skórną i odbiera wynik histopatologii z 2018 roku, z rozpoznaniem czerniaka.

Po przeanalizowaniu sprawy, Rzecznik Praw Pacjenta uznał bezsprzecznie, że prawo pacjenta zostało naruszone. Obowiązkiem personelu przychodni było poinformowanie pacjenta lub osobę upoważnioną przez pacjenta o wyniku badania histopatologicznego. W tym wypadku nic placówki nie usprawiedliwia. Przychodnia powinna przestrzegać procedur, w aspekcie ludzkim pomyśleć o człowieku, który stoi za tym wynikiem. Zrealizowanie obowiązku informacyjnego powinno nastąpić z wykorzystaniem wszelkich metod i sposobów kontaktu z pacjentem.

Zgodnie z przepisami prawa, podmiot leczniczy powinien tak zorganizować swoją działalność, aby obieg informacji był właściwy, tj. tak, by personel medyczny zlecający badanie oraz pacjent otrzymał w odpowiednim czasie jego wynik. W razie, gdy badanie wskazuje na konieczność podjęcia dalszego leczenia, informację o jego wyniku powinna być przekazana niezwłocznie. Personel medyczny ma obowiązek dotarcia do pacjenta z tą informacją. Dążenie to nie może być zakończone na próbach bezskutecznego kontaktu telefonicznego. Personel powinien wykorzystać inne środki komunikacji na odległość (np. próba kontaktu z osobą upoważnioną do informacji o stanie zdrowia pacjenta czy wykorzystanie adresu e-mail, jeżeli pacjent go wskazał bądź wysłanie korespondencji na wskazany przez pacjenta adres).

W niniejszej sprawie pobranie tkanek do badań histopatologicznych oznacza, że proces diagnozowania stanu zdrowia pacjenta nie został zakończony. Zakładając, że jako podmiot publiczny, przychodnia miała zawarty kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia, powinna ona kontynuować proces udzielania pacjentowi świadczeń zdrowotnych przy zachowaniu zasady kompleksowości świadczeń. Otrzymane przez przychodnię alarmowe wyniki badań nie powinny kończyć procesu leczenia, a w tej sytuacji powinny się dopiero rozpocząć, z uwagi na stwierdzoną chorobę onkologiczną.

Pacjent nie otrzymał szansy na leczenie w odpowiednim czasie. Zmarł kilka miesięcy później.

Rzecznik Praw Pacjenta w piśmie do placówki medycznej, w którego działalności stwierdził naruszenie praw pacjenta formułuje zalecenia, co do sposobu załatwienia danej sprawy. W tym przypadku wniósł, m.in. o bezwzględne wprowadzenie w placówce procedury informowania pacjentów o otrzymanych wynikach alarmowych, przekazywanie szczegółowych informacji pacjentom przed zabiegiem chirurgicznym usunięcia zmian skórnych, w tym obligatoryjne potwierdzanie zgody na zabieg w formie pisemnej.

W opisanej sprawie Rzecznik Praw Pacjenta zdecydował też o aktywnym uczestnictwie w postępowaniu cywilnym, dotyczącym otrzymania zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz naruszenie praw pacjenta. Sprawa ta została wszczęta za życia poszkodowanego, a po jego śmierci kontynuują ją członkowie rodziny.

Przedstawiona historia pokazuje, że także my jako pacjenci powinniśmy zachować czujność w kwestiach związanych z naszym zdrowiem. Nie wahajmy pytać lekarzy i personelu medycznego o wyniki badań, szczegółowe informacje o stanie zdrowia oraz wszelkie inne istotne kwestie. Jeśli otrzymujemy wyniki badań, upewnijmy się, że je rozumiemy i że są one zgodne z naszą wiedzą na temat własnego zdrowia. Jeśli coś wydaje nam się niejasne lub niepokojące, zawsze warto podjąć kroki w celu wyjaśnienia sytuacji.

Gdzie szukać wsparcia i informacji?

W celu uzyskania pomocy w ochronie swoich praw lub praw osoby bliskiej przebywającej w szpitalu, możesz skontaktować się z Rzecznikiem Praw Pacjenta za pośrednictwem Telefonicznej Informacji Pacjenta, obsługiwanej przez pracowników Biura Rzecznika Praw Pacjenta, pod nr tel. 800 190 590, prefks 2, na adres mejlowy: kancelaria@rpp.gov.pl lub przez formularz kontaktowy dostępny na stronie internetowej Rzecznika Praw Pacjenta.

Począwszy od 6 września br. pacjenci uzyskają dodatkową możliwość ubiegania się o rekompensatę w przypadku doznania szkody w związku z leczeniem szpitalnym, poprzez nowo utworzony Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych. Fundusz ten zapewni prosty i szybki mechanizm, w ramach którego Rzecznik Praw Pacjenta będzie przyznawał odszkodowania pieniężne poszkodowanym pacjentom, a także osobom bliskim w przypadku śmierci pacjenta. Wszystkie szkody zaistniałe w wyniku zdarzeń medycznych po 6 września br. będą umożliwiały skorzystanie z szybkiego, pozasądowego trybu wypłat odszkodowań, bez konieczności udowadniania winy – będzie to zatem wymierna pomoc dla pacjentów.