Rzecznik
Praw Pacjenta

Szósta edycja rankingu Maluchy na brzuchy -  realizacja prawa do kontaktu skóra do skóry po porodzie w polskich szpitalach” został opracowany na podstawie wyników ankiety „Głos matek” Fundacji Rodzić po Ludzku. Jego celem jest pokazanie polskich porodówek, które najlepiej realizują prawo do nieprzerwanego dwugodzinnego kontaktu skóra do skóry po porodzie, o czym mówią aktualne przepisy standardów opieki okołoporodowej.

Od 2020 roku wraz z publikacją rankingów, które często dotyczą jakości opieki okołoporodowej w szpitalach, opracowywany jest również raport dotyczący realizacji kontaktu skóra do skóry po porodzie. Raport ten jest ważnym uzupełnieniem rankingów, ponieważ dostarcza szczegółowych danych na temat praktyk stosowanych w całej Polsce.

Kontakt skóra do skóry, będący bezpośrednim kontaktem noworodka z ciałem matki zaraz po porodzie, ma ogromne znaczenie dla zdrowia dziecka, karmienia piersią, a także dla budowania więzi między matką a dzieckiem.

Zgodnie z danymi zawartymi w raporcie, prawo do kontaktu dziecka z matką skóra do skóry jest wciąż realizowane na stosunkowo niskim poziomie, choć od 2019 roku wskaźnik ten wzrósł z 27,49% do 52,23%. Najlepszy wynik odnotowano w województwie warmińsko-mazurskim, natomiast najniższy w województwie lubuskim. Co jednak istotne, wskaźnik ten systematycznie wzrasta. Jak wynika z raportu, w 2023 roku średnia realizacja tego prawa wyniosła 52,23%, co oznacza wzrost o 6,65% w porównaniu z wcześniejszym okresem.

W przypadku cesarskiego cięcia kontakt dziecka z matką skóra do skóry wynosi zaledwie 6,41%, co świadczy o bardzo niskim poziomie realizacji tego standardu. Jak wynika z raportu, kluczowe jest, aby po cesarskim cięciu umożliwić matce kontakt z dzieckiem, natomiast kangurowanie przez ojców powinno być stosowane jedynie w sytuacjach, gdy matka z powodów zdrowotnych nie może nawiązać takiego kontaktu lub świadomie decyduje się na inne rozwiązanie.

Podczas konferencji organizowanej wspólnie z Panią Minister Zdrowia oraz Dyrektorem Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Klinicznego Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu przedstawione zostały nadchodzące zmiany w standardzie opieki okołoporodowej.

Opieka okołoporodowa jest obecnie priorytetem polityki zdrowotnej. W ramach propozycji nowelizacji standardu opieki okołoporodowej planowane są takie zmiany jak:  

• edukacja i profilaktyka - informacja o szczepieniach, profilaktyka raka piersi, ale również kładziony jest duży nacisk na edukację dotyczącą właśnie standardu skóra do skóry, zalet takiego kontaktu matki z noworodkiem oraz praw, jakie przysługują kobietom w tym zakresie;
• wsparcie dla kobiet w ciąży w zakresie planu porodu z określonymi elementami;
• profesjonalna opieka położnej POZ;
• indywidualne podejście w sytuacjach szczególnych (np. strata dziecka, wada wrodzona);
• lepsza organizacja profilaktyki i badań;
• poprawa jakości opieki nad noworodkiem;
• kompleksowa opieka laktacyjna, również uwzględniająca standard skóra do skóry;
• zwiększona dostępność znieczulenia zewnątrzoponowego;
• zwrócenie uwagi na potrzeby i dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej dla osób z niepełnosprawnością oraz kobiet chorych na otyłość.

Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało przekazanie projektu nowych standardów do konsultacji.