Sąd potwierdził stanowisko Rzecznika Praw Pacjenta w sprawie wykonywania badań laboratoryjnych kleszczy w kierunku boreliozy
28.10.2024
W dniu 23 października 2024 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozpatrzył skargę jednego z podmiotów leczniczych na decyzję Rzecznika Praw Pacjenta. W decyzji tej Rzecznik uznał stosowane przez podmiot leczniczy praktyki, polegające na oferowaniu i organizacji wykonania w medycznym laboratorium diagnostycznym badań laboratoryjnych materiału zwierzęcego, tj. kleszcza, za naruszające zbiorowe prawa pacjentów do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej oraz udzielanych z należytą starannością.
Jak stwierdził bowiem Rzecznik Praw Pacjenta badanie materiału zwierzęcego nie wchodzi w zakres czynności medycyny laboratoryjnej, zgodnie z ustawą z dnia 15 września 2022 r. o medycynie laboratoryjnej, a więc tego rodzaju badania w ogóle nie powinny być przeprowadzane w medycznych laboratoriach diagnostycznych wykonujących badania dla ludzi. Ponadto badanie kleszcza na obecność patogenów chorób transmisyjnych nie jest badaniem diagnostycznym, nie potwierdza zakażenia pacjenta boreliozą oraz nie może być podstawą dla żadnych decyzji terapeutycznych wobec pacjenta. Te powinny być oparte przede wszystkim na objawach klinicznych oraz wynikach badań serologicznych z krwi pacjenta.
Powyższe znajduje także potwierdzenie w uzyskanym przez Rzecznika Praw Pacjenta materiale dowodowym, tj.:
- stanowisku Ministerstwa Zdrowia;
- opinii Konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie chorób zakaźnych dla województwa wielkopolskiego;
- opinii Konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie chorób zakaźnych dla województwa mazowieckiego.
W zakresie możliwości wykonywania badań kleszcza w ramach medycznego laboratorium diagnostycznego współpracę z Rzecznikiem Praw Pacjenta podjęła również Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych, która przedstawiła swoje obszerne stanowisko w tej sprawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie V SA/Wa 767/24 oddalił skargę podmiotu leczniczego, w pełni podzielając stanowisko i argumentację Rzecznika Praw Pacjenta.
23 października 2024 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozpatrzył jeszcze jedną skargę innego podmiotu leczniczego na decyzję Rzecznika Praw Pacjenta związaną z leczeniem boreliozy. Dotyczyła ona stosowania w ramach świadczeń zdrowotnych udzielanych pacjentom w związku z boreliozą przedłużonej antybiotykoterapii, w tym przy wykorzystaniu więcej niż jednego antybiotyku jednocześnie. Przypomnieć należy, że takie postępowanie medyczne zakłada metoda ILADS.
Sąd także w tej sprawie (V SA/Wa 153/24) w pełni przychylił się do stanowiska Rzecznika Praw Pacjenta, wskazując, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości co do tego, że stosowanie wielomiesięcznej antybiotykoterapii zgodnie z wytycznymi ILADS jest niezgodne z aktualną wiedzą medyczną i niebezpieczne dla pacjentów. Wedle opinii ekspertów konsekwencje stosowania wielomiesięcznej antybiotykoterapii mogą być katastrofalne, obejmują trwałe uszkodzenie wątroby, trzustki, jelit, nerek, ośrodkowego układu nerowowego.
Należy przy tym zaznaczyć, że jak dotąd sądy administracyjne rozpatrzyły 3 skargi podmiotów leczniczych na decyzje Rzecznika Praw Pacjenta dotyczące stosowania długotrwałych antybiotykoterapii w boreliozie, i w każdej ze spraw, sądy przyznały rację Rzecznikowi Praw Pacjenta.