Rzecznik
Praw Pacjenta

7 listopada 2024 r. weszły w życie znowelizowane przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów zawierających te środki lub substancje. Wprowadziły one katalog środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1, których przepisanie na recepcie jest możliwe po osobistym zbadaniu pacjenta. Katalog ten obejmuje:

• fentanyl,
• morfinę,
• oksykodon,
• konopi ziele innych niż włókniste oraz wyciągi, nalewki farmaceutyczne, a także wszystkie inne wyciągi z konopi innych niż włókniste,
• żywicę konopi.

Zatem od 7 listopada 2024 r. nie jest możliwe przepisanie recepty na ww. preparaty w drodze teleporady (na odległość). Osoba wystawiająca receptę ma obowiązek osobistego zbadania pacjenta w celu ustalenia (lub wykluczenia) wskazań do zastosowania danego preparatu. Wyjątkiem są przypadki kontynuacji leczenia określonym preparatem, kiedy osobą wystawiającą receptę jest lekarz udzielający świadczeń opieki zdrowotnej, w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (z wyłączeniem nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej).

Dostosowanie się do powyższych zasad, których nadrzędnych celem jest zapewnienie pacjentom bezpieczeństwa i leczenia zgodnie ze wskazaniami i aktualną wiedzą medyczną, jest obowiązkiem każdego podmiotu wykonującego działalność leczniczą.

W kontekście powyższego należy wskazać, że w tym roku Rzecznik Praw Pacjenta wydał 31 decyzji,
w których uznał stosowanie praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów przez podmioty lecznicze, oferujące możliwość szybkiego uzyskania recept na leki za pośrednictwem portali internetowych i na podstawie wypełnianych samodzielnie przez pacjentów ankiet on-line. Należy dodać, że 22 decyzje dotyczyły terapii medyczną marihuaną, a z tych – 12 decyzji dotyczyło niedostosowania się przez podmioty lecznicze do obowiązujących od 7 listopada 2024 r. zmian w przepisach prawa.

Rzecznik Praw Pacjenta nakazał wyeliminowanie stwierdzonych nieprawidłowości. W razie braku wykonania decyzji Rzecznik Praw Pacjenta nałoży na podmiot leczniczy karę pieniężną do wysokości 500 000 zł.

Jednocześnie należy wskazać, że na jeden podmiotów leczniczych prowadzących wyżej wymienioną działalność, Rzecznik Praw Pacjenta nałożył karę pieniężną, w związku z niewykonaniem decyzji, w wysokości 234 tys. zł i kara ta została utrzymana w mocy przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sprawa V SA/Wa 614/24).