Narzędzia na rzecz innowacji w zakresie podejmowania decyzji dotyczących kierunków polityki oraz procesów administracyjnych

W tym miejscu zebrane zostały informacje dotyczące narzędzi służących kształtowaniu postaw i rozwijaniu myślenia projektowego w instytucjach.

Myślenie projektowe (ang. Design Thinking)

Autor	NESTA/IDEO
Źródła	Przewodnik pt. Designing for Public Services (2016), opracowany przez organizację charytatywną na rzecz innowacji NESTA oraz przedsiębiorstwo IDEO zajmujące się projektowaniem i innowacjami, wspierany przez inicjatywę Unii Europejskiej pod nazwą; „Design for Europe”, UNDP (2017), Design Thinking, A guide for Prototyping and Testing Solutions for Sustainable Development Goals]
Tematyka	Innowacje, kształtowanie polityki z uwzględnieniem podejścia włączającego, współprojektowanie/współtworzenie, kształtowanie polityki oparte na dowodach
Kategoria	Narzędzia na rzecz innowacji w zakresie podejmowania decyzji dotyczących kierunków polityki oraz procesów administracyjnych Narzędzia zmieniające postawy i zachowania urzędników państwowych i pracowników służby cywilnej
Skrócony opis	Myślenie projektowe (Design Thinking) jest potężnym narzędziem umożliwiającym uruchomienie opartych na podejściu włączającym partycypacyjnych procesów innowacyjnych na rzecz sprawniejszej realizacji SDGs. Design Thinking to podejście do rozwiązywania złożonych problemów poprzez zrozumienie związanych z nimi potrzeb ludzkich, ponowne ujęcie problemu w ramy koncentrujące się na człowieku, współtworzenie pomysłów z wykorzystaniem podejścia włączającego oraz opracowywanie i testowanie opłacalnych rozwiązań. Promuje ono projektowanie innowacji w zakresie usług publicznych „z zewnątrz”, tj. na podstawie doświadczeń i oczekiwań obywateli (NESTA/IDEO (2016), s. 5). Można je traktować zarówno jako proces twórczy, jak i sposób myślenia. Idea Design Thinking wywodzi się z sektora biznesowego i jest coraz częściej stosowana w zakresie innowacji rządowych. O ile zarządzanie projektami jest w konwencjonalnym ujęciu pojmowane jako podejście liniowe, to Design Thinking stanowi metodę iteracyjną, która opiera się na intuicji oraz ciągłym przechodzeniu od obserwacji poprzez refleksję do kolejnych pomysłów. W rzeczywistości pomysł staje się projektem w momencie, gdy nabiera cech prototypu i zaczyna być testowany w praktyce. Będzie on korygowany na podstawie komentarzy i obserwacji zebranych od użytkowników (UNDP, Design Thinking, s. 5). Design Thinking jest preferowanym przez UNDP podejściem do realizacji SDGs, ponieważ (UNDP (2017), Design Thinking, s. 5): opiera się na empatii; umożliwia urzeczywistnianie pomysłów; prowadzi do pożądanych, wykonalnych i opłacalnych rozwiązań; wykorzystuje metody, które łączą analizę i intuicję; angażuje tych, których dany problem dotyczy w największym stopniu.
Kontakt Dodatkowe informacje/ Literatura	Design for Europe – trzyletni, finansowany z funduszy UE program mający na celu tworzenie na kontynencie innowacji opartych na podejściu projektowym UNDP Global Centre for Public Service Excellence, Design Thinking for Public Service Excellence, 2014 The Power of Innovation and Design Thinking in Implementing the 2030 Agenda for Sustainable Development, Agnes Cserhati, Blog, UN System Staff College

Sprawne rządy i przywództwo

Autor	Agile Manifesto Agile Government Handbook
Źródła	Agile Manifesto Agile Government Handbook Forum Agile Verwaltung
Tematyka	Innowacje w sektorze publicznym; cyfryzacja
Kategoria	Narzędzia na rzecz innowacji w zakresie podejmowania decyzji dotyczących kierunków polityki oraz procesów administracyjnych Narzędzia zmieniające postawy i zachowania urzędników państwowych i pracowników służby cywilnej
Typ	Publikacja, platformy internetowe
Skrócony opis	Termin „sprawny” (agile) wywodzi się z rozwoju oprogramowania (Manifest Agile), ale coraz częściej stosuje się go również w odniesieniu do zarządzania projektami i innowacji w procesach rządowych w złożonych kontekstach. W ramach tzw. sprawnego podejścia do zarządzania przyjmuje się holistyczną perspektywę, tworzy zespoły międzysektorowe, stopniowo wprowadza się zmiany i eksperymentuje, angażuje zewnętrzne grupy interesariuszy, wymaga się przekazywania wewnętrznych i zewnętrznych informacji zwrotnych oraz stopniowo przekształca systemy (Forum Agile Verwaltung). Sprawne podejście do zarządzania umożliwia rządowi działanie w złożonym środowisku, opracowywanie innowacyjnych rozwiązań i dostosowywanie ich w procesie uczenia się, który zachodzi w trakcie ich stosowania. Techniki sprawnego zarządzania pociągają za sobą innowacyjne metody współpracy w zespołach, usprawniające planowanie i ich samoorganizację, komunikację wewnątrz organizacji oraz ciągłe doskonalenie metod pracy. Dobry przykład został opisany na rządowej stronie internetowej UK. Sprawne przywództwo to sztuka tworzenia odpowiedniego kontekstu dla samoorganizacji. Sprawne zespoły współpracują ze sobą, uczą się od siebie nawzajem, otrzymują szybką informację zwrotną od użytkowników i są skoncentrowane na jakości i ciągłym uczeniu się. Sprawne przywództwo to zupełnie nowe podejście do kierowania ludźmi w WB. Sprawni liderzy koncentrują się na potrzebach innych, uznają ich punkty widzenia, włączają ich w podejmowanie decyzji tam, gdzie jest to konieczne i budują w swoich zespołach poczucie wspólnoty. Prowadzi to do większego zaangażowania, zaufania i silniejszych relacji z członkami zespołu oraz innymi interesariuszami. Dobry przykład opisano na stronie internetowej Regional School of Public Administration.
Kontakt Dodatkowe informacje/literatura	OECD – Observatory of Public Sector Innovation, How do we Make it Happen?: Implementing Public Sector Innovation, s. 55. “GOV.UK Service Manual: Agile Delivery”, UK Government (w szczególności the Service Manual: Agile Delivery Tools and Techniques).

SDG LAB - Żywe lub prawdziwe laboratoria/teatr decyzyjny

Autor	ONZ Genewa
Źródło	SDG Lab Toolkit
Tematyka	Innowacje w kształtowaniu polityki
Kategoria	Narzędzia na rzecz innowacji w zakresie podejmowania decyzji dotyczących kierunków polityki oraz procesów administracyjnych.
Typ	Publikacja
Skrócony opis	SDG Lab jest inicjatywą zrzeszającą wielu interesariuszy z siedzibą w Genewie. Przyczynia się do sprawniejszej realizacji SDGs poprzez tworzenie przestrzeni dla interdyscyplinarnej i wielosektorowej współpracy. Dynamiczny model laboratorium wzmacnia wysiłki rządów i organizacji poprzez nagłaśnianie ich indywidualnych opinii, tworzenie przestrzeni dla budowania nowych partnerstw oraz zapewnienie platformy na rzecz innowacji i eksperymentów. Model Lab jest ściśle związany z metodologią myślenia projektowego, sprawnego zarządzania i współtworzenia. SDG Lab Toolkit to kompleksowy przewodnik oparty na praktycznych doświadczeniach SDG Lab Geneva. Pomaga on innym organizacjom działającym na szczeblu międzynarodowym, krajowym i lokalnym w tworzeniu ich własnych SDG Labs. SDG Lab opracowało narzędzia uwzględniające cztery następujące obszary: łącz, wzmacniaj, zadawaj pytania i wprowadzaj innowacje. Obszary te wzajemnie się wzmacniają i stanowią niszę operacyjną SDG Lab. Były też testowane oraz iterowane od momentu powstania laboratorium i ostatecznie okazały się nieocenioną pomocą dla interesariuszy. Ustalenie, czy te cztery obszary znajdą oddźwięk w konkretnej społeczności, może oznaczać podejmowanie wielu prób i popełnianie wielu błędów, nie tylko przy pomocy ww. narzędzi, ale także przy wykorzystywaniu innych metod i procesów właściwych dla konkretnej działalności. Living Lab to zorientowany na użytkownika, iteracyjny, otwarty model innowacyjny, integrujący procesy innowacyjne z podejściami partycypacyjnymi i badaniami w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Living Lab nie jest etapem testowania innowacyjnych rozwiązań, które zostały wcześniej w pełni opracowane przez decydentów lub w ramach badań. Podejście to polega raczej na rozwijaniu innowacyjnych rozwiązań w zakresie usług publicznych w procesie współprojektowania i współtworzenia wraz z użytkownikami usług w sposób iteracyjny oraz eksperymentalny. Model ten jest często wykorzystywany w kontekście lokalnym, np. w dziedzinie zrównoważonego rozwoju miast. Living Labs są często połączone z cyfrowymi narzędziami w zakresie partycypacji lub działają za ich pośrednictwem. Jako szczególna forma Living Lab metoda Decision Theater (pol. Teatr Decyzji) jest opartą na technologii IT metodologią opracowaną na Uniwersytecie Stanowym w Arizonie, wspierającą zorientowane na prognozowanie, strategiczne podejmowanie decyzji w złożonych kontekstach (https://dt.asu.edu). Metoda ta pomaga skupiać decydentów, biznes, społeczeństwo obywatelskie i naukowców w celu lepszego zrozumienia oraz zbadania rozwiązań trudnych problemów, w obliczu których stoi społeczeństwo. Wykorzystując analizę danych i wysoko wydajne systemy obliczeniowe do tworzenia zintegrowanych modeli, metoda Decision Theater zakłada współpracę z interdyscyplinarnymi partnerami, aby usprawnić przetwarzanie danych i przekształcić je w nowe, interaktywne wizualizacje. Metoda ta jest również wykorzystywana do wspierania procesów współpracy w celu poszukiwania rozwiązań w zakresie zrównoważonego rozwoju, np. w ramach Global Climate Forum. Jest też stosowana do organizowania Real Labs na rzecz zrównoważonego rozwoju miast przy wykorzystaniu technologii cyfrowych. Innym przykładem podejścia typu: Living Lab jest WORLD’s FUTURE GAME, oparta na metodologii społecznych symulacji – patrz: oddzielny opis w podrozdziale: Grywalizacja.

Angażowanie interesariuszy (eng. Stakeholder Engagement)

Autor	UN ESCAP
Źródło	Skuteczne zaangażowanie interesariuszy w Agendę 2030
Tematyka	Angażowanie interesariuszy oraz działania podejmowane z udziałem wielu zainteresowanych stron
Kategoria	Narzędzia na rzecz innowacji w zakresie podejmowania decyzji dotyczących kierunków polityki oraz procesów administracyjnych.
Typ	Publikacja
Skrócony opis	Budowanie wielostronnych partnerstw jest kluczowym elementem Agendy 2030. Aby zaangażowanie interesariuszy miało znaczenie, należy starannie określić cel ich udziału w projekcie innowacji rządowej, dostosowania oraz strategicznego planowania poszczególnych etapów ich zaangażowania. Ramy wskaźników dla SDG 17.14 dotyczące spójności polityk podkreślają, jak ważne jest, by państwa posiadały mechanizmy zapewniające, że przepisy prawa, kierunki polityk, plany, programy i główne projekty rozwojowe na różnych szczeblach rządowych są opracowywane w ramach procesów partycypacyjnych, angażujących odpowiednich interesariuszy. Komisja Gospodarczo-Społeczna dla regionu Azji i Pacyfiku ONZ (ESCAP) opracowała wytyczne dotyczące skutecznego angażowania interesariuszy na rzecz Agendy 2030, które stanowią użyteczne narzędzie do inicjowania i organizowania współpracy wielu podmiotów, prowadzonej przez instytucje publiczne. Wytyczne zapewniają cenny wgląd w działania wymagane podczas różnych faz udziału interesariuszy, jak również praktyczne narzędzia do zapewnienia „wysokiej jakości zaangażowania interesariuszy".
Kontakt Dodatkowe informacje/literatura	Materiały szkoleniowe dotyczące skutecznego angażowania interesariuszy na rzecz Agendy 2030 opublikowane przez UN ESCAP oraz International Association for Public Participation (2018).