Innowacyjne podejścia stosowane przez instytucje i organizacje

W tym miejscu zebrane zostały informacje dotyczące innowacyjnych mechanizmów umożliwiających skuteczne podejście do realizacji polityk na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Mechanizmy koordynacji międzyresortowej i międzysektorowej – podejście na poziomie całego rządu

Autor	UNDESA, OECD
Źródło	UNDESA (2018), Work Public Sector Report OECD (2019), Governance as an SDG Accelerator, rozdział 1
Tematyka	Koordynacja polityk i Spójność polityk na rzecz zrównoważonego rozwoju
Kategoria	Innowacyjne podejścia instytucjonalne i organizacyjne
Skrócony opis	Zintegrowany charakter SDGs wymaga od rządów koordynacji prac w różnych sektorach politycznych i instytucjonalnych. Stworzenie mechanizmów koordynacji międzyresortowej i międzysektorowej pomaga w osiągnięciu integracji i spójności polityki oraz w uniknięciu jej fragmentacji i silosowości. Znaczenie mechanizmów łączących różne podmioty rządowe w celu wzmocnienia koordynacji w zakresie PCSD podkreślają ramy wskaźników złożonych, dotyczące realizacji celu spójności polityki w ramach SDG 17, których opracowanie koordynował UNEP, a które zostały opublikowane przez UNSTATS. W World Public Sector Report 2018, opublikowanym przez UNDESA, wskazano cztery typy rozwiązań: typ 1 to podmioty międzyresortowe pod kierownictwem głowy państwa lub rządu; typ 2 to jednostki międzyresortowe pod kierownictwem konkretnego ministerstwa (np. resortu środowiska, planowania); rozwiązania typu 3 odnoszą się do jednostek funkcjonujących w kancelarii prezydenta państwa lub premiera rządu, typ 4 odnosi się do jednostek działających w konkretnym ministerstwie. Silne mechanizmy koordynacji wewnątrzrządowej, zarządzane przez centrum rządowe, są niezbędne do realizacji SDGs w przypadku zastosowania podejścia za poziomie całego rządu. Zestaw narzędzi OECD dotyczących PCSD zawiera kompilację rozwiązań krajowych i przykładów dobrej praktyki w zakresie mechanizmów koordynacji na poziomie całego rządu. W Finlandii Kancelaria Premiera nadzoruje sieć koordynacji działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, obejmującą wszystkie ministerstwa. W Niemczech centralną instytucją jest Komisja Sekretarzy Stanu, kierowana przez Federalny Urząd Kanclerski.

Mechanizmy konsultacji i koordynacji na wszystkich szczeblach rządowych, w tym na szczeblu władz regionalnych i lokalnych – koordynacja wielopoziomowa

Autor	OECD, UNEP
Źródło	Zestaw narzędzi OECD dotyczących PCSD UNEP Handbook on SDG Indicator 17.14.1 (w opracowaniu)
Tematyka	Zarządzanie wielopoziomowe
Kategoria	Innowacyjne podejścia instytucjonalne i organizacyjne
Skrócony opis	Skuteczna współpraca między poszczególnymi szczeblami rządowymi jest warunkiem koniecznym realizacji SDGs. Zgodnie z ramami złożonych wskaźników dotyczących spójności polityki w zakresie realizacji SDG 17, które zostały przygotowane pod kierownictwem UNEP, skuteczna koordynacja na wielu poziomach może być wspierana poprzez wykorzystanie szeregu instrumentów zarządzania, takich jak: mechanizm systematycznego zbierania informacji nt. priorytetów polityki i wkładu ze strony podmiotów administracji regionalnej i lokalnej oraz uwzględniania ich w polityce krajowej, jak również w procesach planowania i vice versa; uzgodnienia dotyczące regularnej, formalnej wymiany informacji między władzami szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego oraz między podmiotami władz regionalnych oraz lokalnych; narzędzia służące zwiększeniu spójności merytorycznej takie, jak wykorzystanie szablonów lub list kontrolnych dotyczących polityki, planowania lub budżetowania, które wymagają wykazania zgodności między kierunkami polityki lokalnej, regionalnej i krajowej; ramy czasowe cyklu planowania, które ułatwiają dostosowanie planów krajowych oraz regionalnych i lokalnych, lub systemy umożliwiające dokonywanie regularnych przeglądów tych planów, kierunków polityki, przepisów i programów w celu ułatwienia ich dostosowania; koordynacja współpracy między krajowymi punktami kontaktowymi a punktami kontaktowymi odpowiedzialnymi za negocjacje międzynarodowe określonych kwestii czy krajowymi punktami kontaktowymi ds. zachowania spójności. Zestaw narzędzi OECD dotyczących PCSD zawiera kompilację rozwiązań krajowych i przykładów dobrych praktyk w zakresie mechanizmów koordynacji na poziomie całego rządu. Międzyministerialna Konferencja na rzecz Zrównoważonego Rozwoju w Belgii to wielopoziomowy panel, w skład którego wchodzą ministrowie federalni, regionalni i gminni odpowiedzialni za zrównoważony rozwój. Panel ten stanowi centralny mechanizm koordynacji PCSD na wszystkich poziomach. Ponadto informacje o wszelkich działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju podejmowanych na szczeblu lokalnym są gromadzone przez Radę Doradczą ds. Spójności Polityki na rzecz Zrównoważonego Rozwoju, a następnie prezentowane opinii publicznej w Internecie. W Królestwie Niderlandów funkcjonuje ogólny mechanizm zarządzania wielopoziomowego, który jest również wykorzystywany do współpracy w zakresie realizacji SDGs. W przypadku strategicznych kwestii politycznych powołuje się tak zwane „międzyrządowe zespoły ds. danego dossier” w celu omówienia działań, które mogą być zrealizowane przez każdy z trzech szczebli holenderskiego systemu administracji państwowej (krajowy, prowincjonalny, lokalny). Jest to przykład tzw. „wielopoziomowego zarządzania opartego na współpracy w czasie rzeczywistym”. Stowarzyszenie Władz Lokalnych i Regionalnych (KS) w Norwegii to krajowe stowarzyszenie gmin, hrabstw i instytucji publicznych. KS umożliwia stały dialog pomiędzy władzami lokalnymi i centralnymi zarówno na poziomie politycznym, jak i administracyjnym. Dialog ten, określany również jako spotkania konsultacyjne, odbywa się w formie sesji plenarnych oraz spotkań bilateralnych członków KS z ministerstwami. Spotkania konsultacyjne mają na celu stworzenie forum dla „dyskusji nad ramami podziału dochodów w odniesieniu do zadań realizowanych przez samorządy, sytuacją finansową samorządów, działaniami podejmowanymi na rzecz efektywności”. Konsultacje obejmują również ustalenia dotyczące włączenia KS w prowadzone przez ministerstwa analizy kosztów przeprowadzenia reform oraz badania wpływu danych propozycji ustaw na samorządy.

Innovation Labs (pol. Laboratoria innowacji)

Autor	NESTA – mieszcząca się w Zjednoczonym Królestwie fundacja, której działalność dotyczy innowacji
Źródło	NESTA (2019), 20 Tools for Innovating in Government, NESTA (2014), i-teams: The teams and funds making innovation happen in governments around the world
Tematyka	Innowacje w sektorze publicznym
Kategoria	Innowacyjne podejścia stosowane przez instytucje i organizacje.
Skrócony opis	Wiele rządów stworzyło centralne laboratoria lub powołało zespoły ds. innowacji, które w sposób ciągły promują innowacje rządowe (nazywane również usługami innowacyjnymi lub laboratoriami innowacji). Zespoły ds. innowacji posiadają różne ramy instytucjonalne: działają w ramach danej instytucji rządowej, są odrębną agencją, prowadzą działalność na podstawie partnerstwa z sektorem prywatnym, organizacjami pozarządowymi lub środowiskiem akademickim. Zespoły ds. innowacji tworzone są na poziomie krajowym, ale także w większych miastach. Koncentrują się na jednym lub kilku z następujących zadań: gromadzenie i ewaluacja danych w celu wprowadzania rządowych innowacji opartych na dowodach; opracowywanie rozwiązań w celu sprostania konkretnym wyzwaniom; angażowanie obywateli, organizacji non-profit i przedsiębiorstw w celu opracowania nowych koncepcji; przekształcanie procesów, rozwój umiejętności i kultury rządowej; ewaluacja innowacyjnych projektów i dzielenie się przykładami najlepszych praktyk oraz doświadczeniami; wprowadzanie rozległych zmian w polityce i systemach. Laboratoria innowacji zazwyczaj pracują z wielodyscyplinarnymi zespołami. Pomagają one w prowadzeniu międzysektorowego, wielopoziomowego dialogu i współpracy w ramach sektora publicznego oraz z interesariuszami ze sfery pozarządowej, a także z ekspertami wywodzącymi się ze środowisk akademickich. Dzięki takiemu podejściu laboratoria innowacji mogą być doskonałym katalizatorem innowacji w sektorze publicznym na rzecz sprawniejszej realizacji SDGs.
Kontakt Dodatkowe informacje/literatura	NESTA (2014) prezentuje przegląd dobrych przykładów funkcjonowania laboratoriów innowacji z całego świata, działających w różnych formatach i mających różne ukierunkowanie. Dobry przykład krajowego laboratorium na rzecz promocji zrównoważonego rozwoju to: Niemiecka Rada ds. Zrównoważonego Rozwoju.

Społeczności wymiany dobrych praktyk. Sieci podmiotów będących motorem zmian

Autor	UN ESCAP
Źródło	UNESCAP – SDG Community of Practice
Tematyka	Tworzenie sieci na rzecz innowacji w sektorze publicznym
Kategoria	Innowacyjne podejścia stosowane w instytucjach i organizacjach Narzędzia służące do zmiany postaw i zachowań urzędników państwowych i pracowników służby cywilnej.
Skrócony opis	Społeczności wymiany dobrych praktyk to nieformalne sieci osób o wspólnych zainteresowaniach i stosujących podobne praktyki. Tworzy się je w celu wymiany wiedzy i wzajemnego uczenia się nt. stosowanych praktyk, a także wzajemnego wsparcia i współpracy. Na poziomie globalnym utworzono różne społeczności wymiany dobrych praktyk w celu promowania Agendy 2030 np. UNESCAP – SDG Community of Practice lub the Sustainable Development Solutions Community of Practice. Na poziomie europejskim The European Sustainable Development Network (ESDN) – nieformalna sieć przedstawicieli administracji publicznych i innych ekspertów zajmujących się zagadnieniami zrównoważonego rozwoju – może być postrzegana jako społeczność wymiany dobrych praktyk, zapewniająca cenne możliwości wzajemnego międzynarodowego wsparcia dla urzędników państwowych zaangażowanych we wdrażanie SDGs. Utworzenie społeczności wymiany dobrych praktyk, także na poziomie krajowym, może być bardzo skutecznym narzędziem promocji innowacji w sektorze publicznym na rzecz zrównoważonego rozwoju poprzez nieformalne sieci podmiotów, będących motorem zmian, które skupiają liderów, mistrzów i zwolenników innowacji rządowych w danym kraju. W celu stworzenia takiej sieci zaleca się podjęcie następujących kroków: wyznaczenie w każdym ministerstwie, urzędzie wojewódzkim lub lokalnym osoby, która będzie administratorem punktu kontaktowego w zakresie innowacji rządowych oraz będzie odpowiedzialna za upowszechnianie informacji oraz udzielanie konsultacji; włączenie szerszej sieci pracowników administracji publicznej, zaangażowanych w innowacje rządowe i biorących udział w projektach innowacyjnych lub szkoleniach; dodanie szerszej sieci osób wspierających innowacje rządowe w organizacjach pozarządowych, sektorze prywatnym, środowisku akademickim itp.; podtrzymywanie działalności sieci poprzez regularne informowanie o innowacyjnych działaniach, wydarzeniach, szkoleniach, sukcesach itp.; tworzenie okazji do spotkań w ramach sieci poprzez organizację cyklicznych wydarzeń takich, jak coroczny Dzień Innowacji, przyznawanie nagrody za wybitne innowacje rządowe itp.
Kontakt Dodatkowe informacje/literatura	UNESCAP – SDG Community of Practice; Sustainable Development Solutions Community of Practice; European Sustainable Development Network (ESDN)