Posiedzenie dotyczące dwóch decyzji konserwatorskich

Posiedzenie Głównej Komisji Konserwatorskiej dotyczyło dwóch decyzji konserwatorskich – decyzji Stołecznego Konserwatora Zabytków Michała Krasickiego z 5 grudnia 2016 r. oraz decyzji Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków prof. Jakuba Lewickiego z 19 kwietnia 2019 r. Oba rozstrzygnięcia dotyczyły przebudowy i rozbudowy Pałacu Branickich w Warszawie. Zarówno p. Michał Krasicki, jak i prof. Jakub Lewicki byli uczestnikami posiedzenia Głównej Komisji Konserwatorskiej.

Wartości zabytkowe Pałacu Branickich

Główna Komisja Konserwatorska zwróciła uwagę, że Pałac Branickich w Warszawie jest indywidualnie wpisany do rejestru zabytków oraz stanowi element układu urbanistycznego ulicy Miodowej. Podkreślono, że jest to jeden z przykładów udanej odbudowy polskiego dziedzictwa kultury po II wojnie światowej. Pałac Branickich znajduje się w ścisłym centrum historycznego Miasta Warszawy, w granicach Pomnika Historii (od 1994 r.) oraz w strefie buforowej historycznego centrum Warszawy wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa w 1980 r.

Zastrzeżenia Głównej Komisji Konserwatorskiej

Komisja negatywnie oceniła zrealizowane doświetlenia poddasza w budynku pałacowym, ponieważ formy doświetlenia dezintegrują budynek pałacowy i mają jednoznacznie negatywny wpływ na jego zabytkowy charakter. W wyniku realizacji doszło do estetycznej dezintegracji połaci dachu, w sposób nie znajdujący uzasadnienia w historycznych rozwiązaniach architektonicznych, właściwych dla obiektów rezydencjonalnych.

Wątpliwości co do wpływu inwestycji na warunki ochrony konserwatorskiej wartości zabytkowych tego obiektu budzi również sposób maskowania pasów okien połaciowych w dachu budynku pałacowego, w postaci ceramicznych żaluzji wzdłuż powierzchni dachowych.  Podczas użytkowania obiektu nie ma gwarancji zapewnienia prawidłowej formy maskowania doświetlenia w połaci dachu. Komisja negatywnie oceniła również pełną wymianę materiału pokrycia dachowego.

Realizacja świetlika nad podziemną częścią basenową na wewnętrznym dziedzińcu pałacu Branickich oraz zmiany wymiarów pawilonu szklanego przy wschodnim skrzydle pałacu, zakłócają wg Komisji historyczną koncepcję architektoniczną i przestrzenną przedmiotowego zabytku. Wątpliwości budzi skala i lokalizacja szklanego pawilonu oraz sposób zagospodarowania wewnętrznego dziedzińca pałacu Branickich. Zwrócono również uwagę, że negatywny wpływ na wartości zabytkowe obiektu mają zastosowane rozwiązania (wyniesienie w centrum dziedzińca) oraz ahistoryczne materiały budowlane (nawierzchnia dziedzińca). Podkreślono niskie wartości estetyczne proponowanych rozwiązań zagospodarowania ww. dziedzińca.

Komisja przypomniała również, że wydanie postanowień, decyzji lub opinii konserwatorskich w odniesieniu do inwestycji przewidywanych do realizacji na obszarach wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa powinno być poprzedzone konsultacjami z Ośrodkiem ds. Światowego Dziedzictwa w Narodowym Instytucie Dziedzictwa, zgodnie z wytycznymi Generalnego Konserwatora Zabytków z dnia 8 maja 2015 r.

Wnioski Komisji

W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami Główna Komisja Konserwatorski uznała za konieczne poddanie ww. inwestycji pod ocenę Komitetowi do spraw Światowego Dziedzictwa Kulturowego w Polsce.

Komisja wniosła także o kontynuację czynności kontrolnych przez Wydział Kontroli i Nadzoru Konserwatorskiego, w szczególności o przeanalizowanie zgodności wydanych pozwoleń konserwatorskich z treścią decyzji o warunkach zabudowy wydanej dla przedmiotowej inwestycji. Członkowie Komisji zwrócili się również do Generalnego Konserwatora Zabytków prof. Magdaleny Gawin o rozważenie podjęcia działań administracyjnych, które pozwolą na zachowanie i ochronę wartości zabytkowych Pałacu Branickich.