Pierwszy raz oglądam na żywo Kolegiatę, która wywarła na mnie ogromne wrażenie. Wsparcie finansowe prac remontowych i konserwatorskich było możliwe dzięki ogromnej aktywności księdza gospodarza. Pierwszy etap remontu dobiega już końca, a wkrótce rozpocznie się kolejny – dodał minister Gliński.

Kolegiata w Stargardzie jest najważniejszym zabytkiem sakralnym Pomorza Zachodniego, a także jednym z najwybitniejszych przykładów gotyku ceglanego w Polsce. W 2010 r. świątynia wraz z systemem murów obronnych została wpisana na listę Pomników Historii.

Prace konserwatorsko-restauratorskie w stargardzkiej kolegiacie

Realizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 projekt „Rozwój zasobów kulturalnych poprzez prace konserwatorsko-restauratorskie w zabytkowej Kolegiacie pw. N.M.P. Królowej Świata w Stargardzie”  obejmuje m.in. remont wewnętrznej instalacji elektrycznej, remont elewacji i posadzki, remont konserwatorski wystroju malarskiego wnętrza, iluminację kolegiaty wraz z terenem przykościelnym, a także wykonanie nowych organów.

Celem projektu jest udostępnienie do tej pory niedostępnej dla odwiedzających części świątyni. Po oddaniu powierzchni wokół ambitu, chóru i tzw. „przestrzeni dzwonnicy” oraz części prezbiterium przestrzeń świątyni zostanie poszerzona o 35%. Po tych zmianach Bazylika ma być w większym stopniu udostępniana zwiedzającym i turystom. Planowana jest także realizacja działań o charakterze edukacyjno-kulturalnym.

Ponadto w latach 2016-2021 świątynia w Stargardzie uzyskała wsparcie w ramach ministerialnego programu „Ochrona zabytków” na remont elewacji (300 tys. zł w 2017 r. i 626 tys. zł w 2018 r.) oraz na konserwację okien i witraży (530 tys. zł w 2020 r.).

O Kolegiacie NMP w Stargardzie

Pierwotna świątynia, która była drewniana lub wykonana z granitowych ciosów, powstała w Stargardzie już w 1242 roku. Obecny kształt budowli nadała przebudowa Henryka Brunsberga w latach 1388-1500. W XVII w. kościół, podobnie jak całe miasto, poważnie ucierpiał w wyniku pożaru. Odbudowa trwała 25 lat i nadała świątyni wystrój barokowy. Jej regotyzację przeprowadzano dwukrotnie. W wyniku II wojny światowej kościół ponownie uległ zniszczeniom. W latach 1946-48 budynek wykorzystywano jako magazyn. W 1957 roku kard. Stefan Wyszyński rekonsekrował tu kościół.

Do cennych zabytków znajdujących się wewnątrz stargardzkiej kolegiaty należy barokowy ołtarz główny, wykonany z drewna w 1663 roku, oraz ambona z 1683 roku, prezentująca dekoracje i formę charakterystyczną dla rzemiosła snycerskiego Pomorza Zachodniego w drugiej połowie XVII wieku. W Kolegiacie zachowały się też fragmenty rzeźb. Jedną z nich jest reliefowa strefa kapitelowa w północnym portalu wieży północnej (prawdopodobnie z XIII w.), która ma formę fryzu, składającego się z szeregu scen zaczerpniętych z Księgi Rodzaju m.in. Stworzenie Adama i Ewy, Grzech pierworodny czy Wygnanie z raju. Ponadto na elewacji kaplicy mariackiej oraz we wnętrzach kaplic po północnej stronie nawy bocznej znajdują się też zabytkowe ceramiczne główki z XV i XIX w.

Świątynię wyróżniają również unikatowe polichromie: Chrystus na Tłoczni Mistycznej w zakrystii (XV w.), anioły oraz personifikacja Życia i Śmierci w kaplicy Trzech Króli (XVIII w.), Koronacja Matki Bożej, wizja Sądu Ostatecznego i Narodziny Jezusa w kaplicy Mildenitzów, a także te umieszczone w kaplicy burmistrza Stargardu z XVI w., Gröninga.