Marek Konopka urodził się 24 grudnia 1940 r. Jest absolwentem Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku archeologia, gdzie był uczniem prof. W. Antonowicza. Jest wybitnym archeologiem, dokumentalistą zabytków, jednocześnie redaktorem wielu czasopism i monografii z zakresu muzealnictwa, ochrony zabytków i archeologii. Był redaktorem naczelnym kwartalnika „Z otchłani wieków”, rocznika „Informator Archeologiczny” (w latach 1967–1989). Pracował w wielu instytucjach kultury, w których zajmował się szeroko pojętą ochroną dziedzictwa, m.in. w Ministerstwie Kultury i Sztuki, Zarządzie Muzeów i Ochrony Zabytków, Instytucie Historii Kultury Materialnej PAN, Ośrodku Dokumentacji Zabytków w Warszawie, w którym w latach 1990-1995 był dyrektorem. W latach 1999-2002 był doradcą wiceministra Kultury Dziedzictwa Narodowego, dyrektorem Departamentu Archeologii w Urzędzie Generalnego Konserwatora Zabytków.

Od początku swojej drogi zawodowej Marek Konopka działał również społecznie w wielu organizacjach, m.in. w Polskim Komitecie Narodowym ICOMOS, w którym od 1999 r. pełni funkcję wiceprezesa. Jest twórcą Biuletynu Informacyjnego PKN ICOMOS, którym do dziś kieruje jako redaktor naczelny i do którego pisze większość tekstów, łącząc dwie wielkie pasje swego życia – ochronę zabytków i dziennikarstwo.