Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach będzie współprowadzone przez MKDNiS
24.09.2021
„Naszym zbiorowym obowiązkiem jest tworzenie mądrych i dobrych dla Polski instytucji kultury. To – pierwsze w Polsce – nowo utworzone Muzeum Norwida wspaniale dopełnia cały wachlarz instytucji, które w ostatnich sześciu latach powstały, są budowane, tworzone i przekształcane” – powiedział wicepremier Piotr Gliński podczas uroczystości podpisania listu intencyjnego w sprawie współprowadzenia Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach. Podpisy pod listem intencyjnym, obok podpisu ministra kultury, dziedzictwa narodowego i sportu prof. Piotra Glińskiego, złożyli przedstawiciele współzałożycieli Muzeum: starosta powiatu wyszkowskiego Jerzy Żukowski wraz z zastępcą Leszkiem Marszałkiem, wójt gminy Zabrodzie Krzysztof Jezierski oraz prezes Fundacji Museion Norwid Jacenty Matysiak.
Wicepremier Piotr Gliński wskazał, że uchwalony przez sejm Rok Norwidowski przejawia się w tysiącach wydarzeń, dzięki którym uczymy się Norwida lub przypominamy go sobie, ale najważniejsze przy obchodach jubileuszów i rocznic jest tworzenie instytucji.
Bo instytucja, jak określił to jeden z noblistów, to są takie prawidła do ludzkich interakcji, które tworzą wartości. W takich instytucjach są ludzie skupieni wokół pewnych tematów, pewnych celów, postaci i oni tworzą wartości, podtrzymują, propagują, robią cos niebywale cennego dla kultury - powiedział wicepremier Gliński.
Zdaniem szefa resortu kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Norwid powinien być wzorem dla współczesnej kultury, ponieważ jego twórczość mówi o wartościach i patriotyzmie i wadze wspólnot narodowych.
Przesłanie Norwida, mówiące o tym, że piękno musi być związane z dobrem, jest przesłaniem współczesnym, przesłaniem dla współczesnej kultury, ponieważ współczesna kultura ma kłopot z relatywizacją wartości, z odchodzeniem od myślenia o wartościach. Norwid, tak nowoczesny przecież twórca i wciąż współcześnie bardzo ważny, mówił o tym bardzo twardo. Tak samo twardo mówił o obowiązkach wobec ojczyzny, wobec wspólnoty – powiedział prof. Piotr Gliński.
Wicepremier podkreślił, że Muzeum Norwida powstało dzięki środowisku ludzi którzy zawsze kochali poetę i dbali o jego dziedzictwo – dzięki społeczności lokalnej. Ministerstwo chce wesprzeć nowo utworzoną instytucję, która jest dobrem wspólnym, żeby zapewnić środki do działania.
W tej chwili droga jest prosta. Jest list intencyjny i natychmiast wszyscy uczestnicy ruszają do rozmów dotyczących umowy. Po szybkim podpisaniu umowy będziemy mogli już instytucję współprowadzić i zapewnić środki dla ludzi, którzy będą odpowiadać za to, by Muzeum Norwida się rozwijało. Za rok, dwa lub trzy lata ten budynek będzie zupełnie inaczej wyglądał. A to jest budynek, którego dotykał Norwid, w którym mieszkał, na ganku którego pewnie rozrabiał i się bawił, a potem wyrósł na wielkiego człowieka, którego powinniśmy naśladować. Jest to więc niebywale wzruszające. Dziękuję jeszcze raz wszystkim, dzięki którym Muzeum Norwida w Dębinkach mogło być powołane – zakończył wicepremier Piotr Gliński.
Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach
Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach zostało powołane do życia 25 sierpnia 2021 r. na mocy uchwał Rady Powiatu w Wyszkowie i Rady Gminy Zabrodzie. Zgodnie z umową, do współorganizatorów nowo utworzonej instytucji dołączyła Fundacja Museion Norwid.
Muzeum rozpoczęło swoją działalność 15 września 2021r. Wybór Pałacu w Dębinkach na siedzibę miejsca poświęconego Norwidowi nie jest przypadkowy, ponieważ tu przyszły poeta spędzał czas w dzieciństwie.
List intencyjny, w której strony – Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, Powiat w Wyszkowie, Gmina Zabrodzie i Fundacja Muzeion Norwid – wyrażają wolę ścisłej współpracy w celu prowadzenia wspólnej instytucji kultury – Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach, nie określa zasad współprowadzenia. Zostaną one określone w przyszłej umowie.
Pałac w Dębinkach
Pałac został zbudowany w pierwszej połowie XVII wieku przez Jana Renarda – podstolego nurskiego, pułkownika gwardii króla Augusta II. Ród Renardów, przenosząc się na Śląsk, sprzedał dobra Ksaweremu Dybowskiemu, który był ojczymem matki Cypriana Kamila Norwida, a po śmierci jej męża Jana Norwida, został opiekunem jego małoletnich dzieci.
W pierwszej połowie XIX wieku pałac został dwukrotnie przebudowany przez Ksawerego Dybowskiego, a w drugiej połowie XIX wieku – przez budowniczego Władysława Mierzanowskiego.
W 1871 r. majątek Dębinki został sprzedany. Odtąd zmieniał kilkakrotnie właściciela. Po I wojnie światowej przeszedł na własność księcia Michała Woronieckiego. W latach 20-tych XX w. pałac kupiła Helena Osowska, która podczas II wojny światowej, udzielała w nim schronienia partyzantom, żołnierzom Armii Krajowej i powstańcom warszawskim.
W 1944 r. dwór został opuszczony. Przez krótki czas mieściło się w nim dowództwo wojsk niemieckich, a później szpital dla rannych żołnierzy radzieckich. Reforma rolna z 1948 r. przyznała ludności wiejskiej ziemie majątku. Pałac uległ zdewastowaniu. W latach 1948-50 został odbudowany.
Obecnie jest to klasyczny dwór, murowany z cegły. Od frontu posiada portyk o czterech kolumnach, dźwigających szerokie belkowania i trójkątny szczyt. W pomieszczeniach znajduje się dekoracja sztukatorska na plafonach z II połowy XIX wieku. Obok pałacu znajdują się dwie oficyny dworskie wzniesione prawdopodobnie również w II połowie XVIII wieku. Całość terenu otacza park założony w XVIII wieku, a następnie przekształcony w XIX-XX wieku, z podjazdem od frontu. W parku do dziś zachowały się okazy starodrzewu.