11 listopada w 11 salach koncertowych w Polsce i na 11 estradach na świecie zabrzmiało 100 utworów polskich kompozytorów, które powstały w XX i XXI wieku. Ponad 1 600 minut muzyki przez 22 godziny wykonały najlepsze polskie orkiestry i najwybitniejsze formacje specjalizujące się w interpretacji muzyki współczesnej. Spektakularny projekt „100 na 100. Muzyczne dekady wolności”, zrealizowany z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości to przedsięwzięcie bez precedensu w skali globalnej.

- Z dumą mogę powiedzieć, że w świętowanie rocznicy odzyskania przez nasz kraj niepodległości włączył się cały muzyczny świat – powiedział podczas koncertu galowego „100 na 100. Muzyczne dekady wolności” wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński. - Dzięki inicjatywie PWM-u w to unikatowe przedsięwzięcie, największy projekt muzyczny wolnej Polski, zaangażowało się ponad 3 tys. artystów z całego świata, oddając hołd narodowi, dla którego kultura muzyczna jest dobrem wyjątkowym.

- Jednym z elementów, który pozwolił Polakom przetrwać trudny czas zaborów była kultura, była muzyka – dodał minister Gliński. – To muzyka była skutecznym wehikułem, który pomógł osiągnąć ten najwyższy z celów – odzyskanie niepodległości.

Koncerty w Polsce

W Polsce dźwiękowy maraton rozpoczął się o godzinie 11.00 w Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie wykonaniem dzieł Ignacego Jana Paderewskiego i Karola Szymanowskiego. Ponad 40 utworów m.in. Witolda Lutosławskiego, Wojciecha Kilara, ale także Aleksandra Tansmana, Andrzeja Panufnika czy Tadeusza Szeligowskiego i Artura Malawskiego, wysłuchała co godzinę w innej sali koncertowej publiczność w Katowicach, Białymstoku, Olsztynie, Łodzi, Rzeszowie, Szczecinie, Poznaniu i Wrocławiu. Całość zwieńczył koncert galowy w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej, na którym pod batutą Jacka Kaspszyka wykonano Koncert fortepianowy a-moll op. 17 Ignacego Jana Paderewskiego z solistą Garickiem Ohlssonem oraz Beatus vir op. 38 Henryka Mikołaja Góreckiego i Te Deum Krzysztofa Pendereckiego. Dźwiękową kodą tego dnia było wieczorne wydarzenie w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku, na którym zaprezentowano dokonania Eksperymentalnego Studia Polskiego Radia.

Koncerty za granicą

Na świecie pochód muzyki polskiej rozpoczęto w Melbourne występem Elision Ensemble i muzyką Kazimierza Serockiego, Dobromiły Jaskot i Marcina Stańczyka. W Tokio Kwartet Śląski zaproponował publiczności niezwykłą panoramę 11 najciekawszych polskich kwartetów smyczkowych – od Szymanowskiego do Pawła Mykietyna. W stolicy Wielkiej Brytanii London Sinfonietta w Royal Festival Hall wykonała III Symfonię – Symfonię pieśni żałosnych Góreckiego, a w Kopenhadze Theater of Voices i The Smith Quartet pokazały m.in. pieśni Grażyny Bacewicz i utwory Agaty Zubel. Kompozycje Lutosławskiego, Romana Haubenstocka-Ramatiego, Jerzego Kornowicza, Andrzeja Kwiecińskiego, Krzysztofa Meyera, Dariusza Przybylskiego, Jagody Szmytki zaprezentowali we Lwowie Ensemble Nostri Temporis, w Wiedniu – Klangforum Wien, we Frankfurcie – Ensemble Modern, w Paryżu – Ensemble intercontemporain, Mediolanie – Sentieri selvaggi. W Chicago przed 2 tysiącami słuchaczy Chicago Philharmonic wykonała Missa pro Pace Wojciecha Kilara, a w Nowym Jorku muzycy ICE International Contemporary Ensemble pokazali kompozycje m.in. Aleksandra Nowaka, Tadeusza Wieleckiego i Lidii Zielińskiej.

Na czterech kontynentach w interpretacji zagranicznych artystów, które włączyły polskie utwory do repertuaru, zabrzmiało 60 utworów, z których większość prezentuje dokonania wciąż aktywnych i budzących podziw polskich twórców średniej i młodszej generacji.

Podsumowanie

Każdy z koncertów w Polsce i na świecie inaugurowała Fanfara dla Niepodległej, lapidarny dźwiękowy sygnał utrzymany w rytmie poloneza, który specjalnie na tę okazję skomponował Krzysztof Penderecki.

W wydarzeniach projektu „100 na 100. Muzyczne dekady wolności” bezpośrednio wzięło udział blisko 30 tys. słuchaczy oraz radiosłuchacze i telewidzowie na wszystkich kontynentach. Dziesięć wydarzeń zarejestrowały rozgłośnie radiowe – Program Drugi Polskiego Radia oraz BBC 3 i radiofonie duńska i niemiecka. Trzy koncerty w Polsce transmitowały TVP 2, TVP Kultura, TVP Polonia i TVP Kraków. W organizację i promocję wydarzeń zaangażowały się polskie ambasady, konsulaty i Instytuty Polskie.

Co po 11 listopada?

Rdzeniem projektu „100 na 100. Muzyczne dekady wolności” jest starannie skomponowana lista 100 utworów polskich kompozytorów, które powstały – po jednym na rok – od 1918 roku do współczesności. Wielobarwna mozaika dźwiękowa prezentuje to, co w muzyce polskiej najpiękniejsze, najciekawsze, najbardziej wartościowe i najbardziej oryginalne. Na liście znalazły się dzieła 87 kompozytorów, zarówno klasyków współczesności, jak i twórców zapomnianych i tych, którzy obecnie święcą triumfy na estradach światowych. Kompozycje reprezentują wszystkie style i nurty estetyczne oraz uprawiane w ostatnim stuleciu przez rodzimych twórców gatunki muzyczne i formy.

- Celem przedsięwzięcia było zarówno godne uczczenie setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości i zaproszenie do współpracy międzynarodowego grona artystów, ale także zaopatrzenie środowiska muzycznego w doskonałe pod względem artystycznym i nowoczesne w formie narzędzia do promocji muzyki polskiej w kraju i zagranicą – powiedział dyrektor-redaktor naczelny Polskiego Wydawnictwa Muzycznego dr Daniel Cichy. - Dlatego oprócz koncertów, przygotowaliśmy nagrania, publikacje i materiały edukacyjne dla najmłodszych.

W rekordowym czasie w niecały rok, dzięki zaangażowaniu znakomitych polskich orkiestr i wybitnych artystów, zarejestrowano 60 utworów, a 40 odnaleziono w archiwach Polskiego Radia czy Polskich Nagrań. Trwałym rezultatem tego największego programu fonograficznego w historii muzyki polskiej będzie wyjątkowa kolekcja nagrań, z których większości jest już dostępna w popularnych serwisach streamingowych, a wkrótce całość ukaże się na płytach.

Polskie Wydawnictwo Muzyczne przygotowuje także ponad 60 nowych partytur i materiałów nutowych, dostępnych także w formie cyfrowej, oraz w ramach projektu publikuje książki o muzyce ostatniego stulecia dla dzieci, młodzieży i dorosłych (w 9 wersjach językowych). Przygotowano także wystawę zdjęć żyjących kompozytorów autorstwa Bartka Barczyka i stworzono muzyczne aplikacje i gry planszowe dla dzieci i młodzieży. Maskotką projektu stał się Bambak Wojtek Kompozytor, a fotograficzny zapis jego podróży po świecie można oglądać na www.instagram.com/pwm.com.pl. Na specjalnie zbudowanym portalu www.stonasto.pl można znaleźć nie tylko wiele informacji i ciekawostek na temat kompozytorów i utworów z listy „100 na 100”, ale także posłuchać fragmentów muzyki i obejrzeć 100 filmowych wizytówek o każdym z dzieł.

Projekt „100 na 100. Muzyczne dekady wolności” przygotowany i realizowany przez Polskie Wydawnictwa Muzyczne finansowany jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego „Niepodległa” na lata 2017-2022.