Wicepremier Piotr Gliński wraz z marszałek Sejmu Elżbietą Witek, premierem Mateuszem Morawieckim oraz prezesem PiS Jarosławem Kaczyńskim uczcił dziś pamięć Ofiar katastrofy smoleńskiej, składając wieńce w Warszawie pod pomnikami prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz Ofiar Katastrofy Smoleńskiej.

„O 8:41 zatrzymał się Ich świat – i na chwilę także nasz świat”

- Ludzie i narody potrafią - nawet w czasach najtrudniejszych - wybrać wolność i obronić prawdę” – te słowa Prezydenta Lecha Kaczyńskiego miały wybrzmieć 10 kwietnia 2010 r. w Katyniu. Nie wybrzmiały, a Polska, a my – straciliśmy nie tylko Prezydenta, ale niemal 100 osób, których wyborem była służba Ojczyźnie. O 8:41 zatrzymał się Ich świat – i na chwilę także nasz świat. Nie ustajemy w pytaniu: dlaczego, nie ustajemy w naszej pamięci o Nich. Dziś, w jakże symbolicznym dniu, w Wielki Piątek, pamiątkę męki i śmierci Chrystusa, oddajemy cześć Ofiarom Katastrofy Smoleńskiej w 10. rocznicę tej wielkiej narodowej tragedii – powiedział prof. Piotr Gliński.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego uczestniczył też w uroczystościach na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie oraz w Świątyni Opatrzności Bożej. Złożył też kwiaty przed tablicą upamiętniającą Tomasza Mertę, Andrzeja Przewoźnika oraz Arkadiusza Rybickiego w siedzibie MKiDN. W imieniu ministra kultury wieniec na grobie Tomasza Merty składał Dyrektor Generalny, Jarosław Czuba.

Kwiaty pod pomnikami prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz Ofiar Katastrofy Smoleńskiej złożyli także wiceministrowie kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin i Magdalena Gawin.

„Portrety smoleńskie” – wirtualna wystawa

W 10. rocznicę katastrofy smoleńskiej, dokładnie o godz. 8.41, Narodowe  Centrum Kultury uruchomiło wirtualną wystawę „Portrety smoleńskie” upamiętniającą wszystkie ofiary tragicznego lotu do Smoleńska.

Wielu artystów starało się oddać emocje towarzyszące tym wydarzeniom. W tym gronie znalazła się Małgorzata Wrochna, która namalowanie realistycznych portretów wszystkich ofiar katastrofy smoleńskiej traktowała jako powinność, ale też wielkie wyzwanie - tak emocjonalne, jak i fizyczne. Artystka w tym czasie ciężko zachorowała na chorobę nowotworową, a w 2018 roku zmarła. Praca nad wystawą wypełniła ostatnie lata jej życia. Mimo pogarszającego się zdrowia i bólu towarzyszącego chorobie, udało się jej namalować wszystkie portrety. Jej celem było uczczenie ofiar, oddanie im hołdu i ocalenie od zapomnienia. Swoje obrazy chciała przekazać w bezinteresownym darze dla Polski. 

Autorka uważała swój cykl za niedokończony, dostrzegała wiele miejsc wymagających poprawy. Był to efekt postępującej choroby. Interpretowała ten splot tragicznych okoliczności jako metaforę przerwanego, niedokończonego życia ofiar.

Wystawa dostępna jest tutaj.

---

10 kwietnia 2010 r.

Dziesięć lat temu, 10 kwietnia 2010 r., w katastrofie samolotu Tu-154M w Smoleńsku zginęło 96 osób, wśród nich: prezydent Lech Kaczyński z małżonką Marią, ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski oraz inne osobistości. Polska delegacja udawała się na uroczystości 70. rocznicy zbrodni katyńskiej.

Samolot wystartował w warszawskiego lotniska tuż przed godz.7.30. Leciał do Smoleńska skąd członkowie delegacji samochodami mieli udać się do Katynia, gdzie na godz. 9.30 zaplanowane były uroczystości rocznicowe.

O godz. 8.41. samolot rozbił się w pobliżu lotniska Smoleńsk-Siewiernyj. Zginęli wszyscy znajdujący się na pokładzie: 89 członków delegacji i 7 osób załogi Tu-154M.

W tym samym dniu ogłoszona została żałoba narodowa, która trwała do 18 kwietnia do godz. 24.

17 kwietnia na pl. Piłsudskiego w Warszawie odbyły się państwowe uroczystości żałobne ku czci ofiar katastrofy. 18 kwietnia para prezydencka Lech i Maria Kaczyńscy spoczęli w krypcie Katedry na Wawelu. Pogrzeby ofiar katastrofy smoleńskiej odbywały się do 28 kwietnia.

Związani z Ministerstwem kultury

W katastrofie  smoleńskiej 10 kwietnia 2010 r. zginęli m.in. związani z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego:

Tomasz Merta (1965–2010)

W latach 2005–2010 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalny Konserwator Zabytków.

Andrzej Przewoźnik (1963-2010)

Historyk, sekretarz generalny Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (1992–2010).

Arkadiusz Rybicki, pseud. Aram (1953-2010)

Polityk, działacz społeczny i samorządowy, poseł na Sejm V i VI kadencji, w latach 1999-2001 – wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego.

Upamiętnia ich tablica w siedzibie ministerstwa przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie.