W związku z likwidacją Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa i podzieleniem jej dotychczasowych zadań między Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut Pamięci Narodowej, kompetencja przyznawania Medalu trafiła czasowo do Prezesa IPN. Jednak, zgodnie z treścią nowelizacji ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z 15 maja 2018 r., uprawnienie to przyznane ostatecznie zostało Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Obecnie dobiegły końca prace legislacyjne związane z koniecznością określenia wzoru i procedury przyznawania Medalu „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”. Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które wejdzie w życie za 2 tygodnie, określa m.in. wzór wniosku i tryb postępowania w sprawach o nadanie Medalu osobie fizycznej, osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej – zasłużonym dla idei pamięci narodowej i sprawowania opieki nad miejscami pamięci, jak stanowi obecnie art. 6b ust. 1 ustawy o muzeach.

Medal będzie wykonany na planie krzyża o grubości 5 mm i średnicy 45 mm, z tombaku patynowanego i nakładki z białego srebra w postaci skrzyżowanych gałązek cierniowej i laurowej, które oplatają centralną część Medalu. Awers stanowi płaskorzeźbę, przedstawiającą na każdym ramieniu krzyża miecz na tle ornamentacji. Na rewersie Medalu widnieje wygrawerowany napis: OPIEKUN MIEJSC PAMIĘCI NARODOWEJ. Wzór odznaki medalu określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

Najbliższy termin składania wniosków przypada na 31 grudnia 2018 r. Poprawnie wypełnione wnioski będą rozpatrywane zgodnie z procedurą określoną w rozporządzeniu, a wręczenie przyznanych w jej toku Medali nastąpi około połowy 2019 r.

Treś rozporządzenia i załączników pod linkiem http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2018/2146