W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Obchody 80. rocznicy pierwszego transportu Polaków do obozu Auschwitz

05.06.2020

Pod Patronatem Narodowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy oraz Honorowym Patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego 14 czerwca 2020 r. odbędą się symboliczne uroczystości 80. rocznicy skierowania przez Niemców pierwszego transportu Polaków do niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz. Dzień ten obchodzony jest w całej Polsce jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.

fot. PAP, AA/ABACA

Przebieg obchodów

Główne obchody odbędą się w Muzeum Auschwitz-Birkenau - byłym niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady. Ze względu na bezprecedensową sytuację zagrożenia epidemicznego spowodowanego pandemią koronawirusa tegoroczne obchody będą miały inny niż pierwotnie planowano charakter. Wiele zaplanowanych wydarzeń, zwłaszcza wystawienniczych, odbywać się będzie w przestrzeni internetowej. Planowane są transmisje internetowe: mszy świętej w Centrum Świętego Maksymiliana w Harmężach pod przewodnictwem bp. Romana Pindla oraz symbolicznego upamiętnienia na terenie byłego obozu Auschwitz I.

14 czerwca w godzinach 15.00-17.00 będzie możliwe indywidualne wejście na teren Miejsca Pamięci i złożenie wieńców oraz zniczy pod Ścianą Śmierci na dziedzińcu Bloku 11. Na teren Muzeum będą mogły wchodzić w odstępach czasowych maksymalnie dwie osoby przy zachowaniu obowiązujących rygorów sanitarnych. Wymagane jest wcześniejsze zgłoszenie na adres: 14czerwca@auschwitz.org w celu ustalenia dokładnej godziny wejścia.  

Materiały edukacyjne dostępne online

Muzeum zachęca do skorzystania z edukacyjnych materiałów online przygotowanych przez współorganizatorów obchodów rocznicowych związanych nie tylko z losami więźniów pierwszego transportu Polaków do Auschwitz, ale także historią Polaków w Auschwitz i w czasie drugiej wojny światowej. Materiały edukacyjne dostępne są na stronie 14czerwca.auschwitz.org.

 Pierwszy transport Polaków do Auschwitz14 czerwca 1940 r. Niemcy skierowali z więzienia w Tarnowie do obozu Auschwitz grupę 728 Polaków. Wśród nich byli żołnierze kampanii wrześniowej, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci, a także niewielka grupa polskich Żydów.

Z 728 więźniów deportowanych 14 czerwca 1940 r. z Tarnowa do KL Auschwitz wojnę przeżyło 298, zginęło 272, a w przypadku 158 los jest nieznany. Ostatni świadek pierwszego transportu – Kazimierz Albin – odszedł 22 lipca 2019 r. 

Podstawowym celem polityki niemieckiej na obszarze okupowanej Polski, po zlikwidowaniu polskiego państwa i jego instytucji, była eksploatacja zasobów materialnych, siły roboczej oraz usuwanie z jej terenu miejscowej ludności – Polaków i członków mniejszości narodowych. Odbywało się to poprzez ich wysiedlenie, wykorzystywanie w systemie niewolniczej pracy, a także systematyczną eksterminację. Ziemie polskie miały być docelowo całkowicie zgermanizowane przez zasiedlenie Niemcami opustoszałych terenów. W tym systemie obóz Auschwitz był miejscem deportacji i wyniszczania Polaków.

KL Auschwitz został stworzony przez Niemców prawie dwa lata przed rozpoczęciem w nim procesu Zagłady Żydów na masową skalę. W pierwszym okresie Polacy stanowili większość deportowanych i ofiar tego obozu. W sumie Niemcy deportowali do Auschwitz ok. 150 tysięcy Polaków, z czego prawie połowa zginęła lub została zamordowana.

Od 2006 roku dzień 14 czerwca obchodzony jest w Polsce jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. Tegoroczne obchody objął Patronatem Narodowym Prezydent RP Andrzej Duda, a Honorowy Patronat nad obchodami sprawuje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński.

Szczegółowe informacje dotyczące materiałów edukacyjnych

W ramach tegorocznych obchodów 80. rocznicy skierowania przez Niemców pierwszego transportu Polaków do obozu koncentracyjnego, Muzeum Auschwitz-Birkenau publikuje materiały dotyczące genezy i historii tego wydarzenia, m.in.:

  • wystawę internetową – „Pierwszy transport Polaków do Auschwitz – 14 czerwca 1940 r.”,
  • publikacje książkowe dostępne w internetowej księgarni Muzeum, w tym relacje więźnia z pierwszego transportu do obozu koncentracyjnego w Auschwitz,
  • dwie lekcje internetowe: „Pierwsi Polacy w Auschwitz” oraz „Wysiedlenia ludności polskiej i żydowskiej z Oświęcimia i okolicznych miejscowości w latach 1940-42",
  • projekt edukacyjny „Obywatele polscy w KL Auschwitz”,
  • piosenkę Katy Carr "Kommander's Car" poświęconą ucieczce z KL Auschwitz Kazimierza Piechowskiego.

Materiały dostępne są na stronie internetowej: 14czerwca.auschwitz.org.

Ponadto wiele materiałów dotyczących historii obozu Auschwitz zamieściły instytucje współtworzące obchody 80. rocznicy pierwszego transportu Polaków do obozu koncentracyjnego w Auschwitz:

  • Centrum św. Maksymiliana w Harmężach zaprasza na stronę internetową poświęconą wystawie prac plastycznych byłego więźnia pierwszego transportu - Mariana Kołodzieja (nr 432), "Klisze pamięci. Labirynty Mariana Kołodzieja".
  • Centrum Żydowskie w Oświęcimiu proponuje zwiedzanie wystawy online Muzeum Żydowskiego w Oświęcimiu „Oszpicin. Historia żydowskiego Oświęcimia” wraz z mobilną aplikacją – przewodnikiem po śladach historii żydowskich mieszkańców w mieście Oświęcim.
  • Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau prezentuje krótki film o ustawieniu na tzw. Alte Judenrampe trzeciego historycznego wagonu kolejowego na potrzeby okolicznościowego koncertu pianistycznego 21 stycznia 2020 roku.
  • Fundacja Wiara i Prawda poleca film dostępny w internecie „Świadkowie - Obywatele polscy w Auschwitz-Birkenau”.
  • Stowarzyszenie Romów w Polsce udostępnia dwa artykuły o Romach: Władysława Kwiatkowskiego „Zapomniani bohaterzy. Romowie na frontach drugiej wojny światowej” oraz Marii Maryniak „Deportacje Romów do KL Auschwitz przed utworzeniem tzw. Zigeunerlager w świetle zachowanych dokumentów".

W przededniu rocznicy - 13 czerwca 2020 r. - Towarzystwo Opieki nad Oświęcimiem zaprasza na koncert online „Wieczór z pieśnią patriotyczną i poezją obozową”, który odbędzie się o godz. 19.00, na stronie ToNO na Facebooku.

Zdjęcia (1)

{"register":{"columns":[]}}