Każdy, kto bywał tu przed laty, pamięta, że Wigry zawsze były piękne, ale nie zawsze zadbane. Myśmy zwiększyli budżet o 40 % i poprawili wyniki jeśli chodzi o rozdysponowanie środków europejskich. Dzięki temu takie projekty są możliwe – podkreślił wicepremier Piotr Gliński.

Całkowity koszt projektu „Klasztor w Wigrach jako spuścizna kulturowa Zakonu Kamedułów”, realizowanego w latach 2016-2021, wyniósł prawie 21,5 mln zł, w tym – decyzją Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu – prawie 15 mln zł wyniosło dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego z UE.

Oprócz dofinansowania ze środków unijnych, Klasztor i Kościół w Wigrach w latach 2016-2021 otrzymał na prace remontowe ponad 2,2 mln zł dofinansowania w ramach programu Ministra KDNiS „Ochrona zabytków”.

Celem wigierskiego projektu była ochrona i zachowanie dziedzictwa kultury – dziesięciu eremów górnych wraz z murami i zagospodarowaniem terenu wchodzących w skład zabytkowego Zespołu Klasztoru Kamedułów w Wigrach poprzez realizację kompleksowych prac budowlanych, konserwatorskich i restauratorskich oraz rozwinięcie oferty kulturowej i edukacyjnej.

Dzięki projektowi obiekt o niepodważalnej wartości artystycznej i historycznej stał się miejscem prowadzenia ciekawych działań artystycznych i edukacyjnych skierowanych do jak najszerszego grona odbiorców. Nowa oferta, poprzez swój zakres merytoryczny mówiący o tradycji i historii regionu, umożliwia upowszechnienie informacji o lokalnych tradycjach kulturowych, przybliża szerokiemu gronu odbiorców wiedzę w zakresie historii i tradycji Zakonu Kamedułów. Udostępnione dla odwiedzających zostały 13 wystaw stałych w eremach i wieży zegarowej. Projekt zakłada również prowadzenie licznych działań edukacyjnych w formie warsztatów, spotkań edukacyjnych, imprez plenerowych z wykorzystaniem innowacyjnych rozwiązań informatyczno-komunikacyjnych, co bez wątpienia wpłynie na wzrost liczby osób odwiedzających obiekt.

Historia Klasztoru Kamedułów

Zespół Klasztorny powstał w XVII w. Zakon Kamedułów na wyspę Wigry sprowadził król Jan Kazimierz. W 1715 r. zakonnicy założyli miasto Suwałki. Zabudowania uległy poważnym uszkodzeniom w czasie I i II wojny światowej. Prace remontowe obiektów rozpoczęły się w 1947 r., a zakończyły w latach 70-tych XX wieku.

W 1973 roku Ministerstwo Kultury i Sztuki zwróciło się do Kościoła z prośbą o wydzierżawienie pokamedulskiego kompleksu na 50 lat. Jednocześnie zobowiązało się do pokrycia kosztów związanych z odbudową i remontami klasztoru. W 2010 roku umowa - na prośbę ministerstwa - została wcześniej rozwiązana. Minister Bogdan Zdrojewski pismem z dnia 9 grudnia 2010 r. wypowiedział dzierżawę klasztoru wigierskiego, skracając ją o 12 lat. W odpowiedzi Biskup Ełcki Jerzy Mazur w 2011 roku powołał Wigierski Areopag Nowej Ewangelizacji, a w 2016 roku - Fundację Wigry Pro, które zajęły się pozyskiwaniem funduszy dla Zespołu Klasztornego.

Położenie klasztoru na półwyspie w północnej części jeziora Wigry, a zarazem w samym centrum Wigierskiego Parku Narodowego sprawia, że jest to bardzo atrakcyjne krajobrazowo miejsce w Polsce. Architektura zespołu klasztornego oddaje surowe reguły życia mnichów. Obecna liczba kamedułów na świecie nie przekracza sześćdziesięciu. Około dwudziestu z nich mieszka w Polsce. Zespół Klasztorny w Wigrach jest więc cennym i wciąż żywym zabytkiem architektury i tradycji zakonnych.