Zdaniem wicepremiera Glińskiego upadek komunizmu w Europie Środkowej nie byłby możliwy bez masowego ruchu „Solidarności”, opartej na nadziejach wyrosłych z polskiego katolicyzmu. Był on kontynuacją długiego procesu wybijania się Polski na podmiotowość, a korzenie tej tradycji sięgają XVIII w. i ówczesnej tradycji republikańskiej.

Jak podkreślił minister kultury, „Solidarność” zaistniała pod wpływem pielgrzymki Jana Pawła II w 1979 r. Przypomniał, że skutki jego podróży, poprzedzającej o rok powstanie „Solidarności”, nie zostały przez nikogo przewidziane.

- Był to jednak wybuch nadziei, na którego skutki trzeba było czekać ponad rok – zaznaczył wicepremier.

W drugim dniu konferencji zaplanowano trzy panele tematyczne. Akos Engelmayer, Alvydas Nikźentaitis, Martin Pekar, Wolfgang Templin rozmawiali o tym, czy „Solidarność” była inspiracją oraz poszukiwali wspólnego środkowoeuropejskiego dziedzictwa. Moderatorem tego panelu był Bronisław Wildstein. Kolejny panel dotyczył sporów o 1989 r. z perspektywy polityczno-społecznej. Na ten temat rozmawiał Igor Casu, Adela Gjurićova, Peter Jaśek, Michał Łuczewski, a moderatorem był Mikołaj Mirowski. W ostatnim panelu, zatytułowanym „Rok 1989 w pamięci kulturowej”, który poprowadziła Barbara Schabowska, dział wzięli: Andrzej Szczerski, Istvan Kovacs, Jaak Kilmi.

Międzynarodowa konferencja „Jak upadał komunizm. Rok 1989 w Europie Środkowo-Wschodniej” została zorganizowania przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Kancelarię Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej we współpracy z Muzeum Historii Polski, Instytutem Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność oraz Biblioteką Narodową. Wydarzenie odbyło się 4–5 kwietnia br. w Warszawie w ramach cyklu konferencji poświęconych rocznicy upadku komunizmu w Europie pt. „1989 – Changes and Challenges”.