Program InvestEU
07.02.2022
Program InvestEU jest kontynuacją Planu Inwestycyjnego dla Europy. Program InvestEU to instrument inwestycyjny UE, będący następcą Planu Inwestycyjnego dla Europy, który działał w latach 2015-2020. Jego głównym komponentem finansowym był Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS).
Polska odniosła duży sukces w wykorzystaniu EFIS. Zajęliśmy 6. miejsce w UE pod względem wartości pozyskanego wsparcia, ustępując tylko największym gospodarkom UE.
Główne założenia Programu InvestEU
Podobnie jak EFIS, Program ma na celu uzupełnienie luki inwestycyjnej i poprawę poziomu inwestycji dzięki zapewnieniu gwarancji UE na akcję kredytową prowadzoną przez EBI, krajowe banki rozwoju oraz inne instytucje finansowe. Zapewnienie gwarancji UE ma zmobilizować przede wszystkim prywatne, ale również publiczne, środki na inwestycje o strategicznym znaczeniu dla gospodarki UE.
Struktura Programu InvestEU - na Program InvestEU składają się 4 filary:
1. Fundusz InvestEU – oparty o gwarancję UE fundusz oferujący wsparcie zwrotne na realizację inwestycji o strategicznym znaczeniu dla gospodarki i podwyższonym profilu ryzyka. Cel funduszu to wygenerowanie inwestycji o wartości ok. 400 mld EUR.
2. Centrum Doradztwa InvestEU - centrum zapewniające wsparcie merytoryczne dla potencjalnych promotorów inwestycji.
3. Portal InvestEU - portal pozwalający na poszukiwanie inwestorów przez promotorów projektów.
4. Działania łączone – inwestycje i instrumenty wspierane z InvestEU i jeden lub więcej z programów UE lub Unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU Emissions Trading System).
W Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 z dnia 24 marca 2021 r. ustanawiającym Program InvestEU i zmieniającym rozporządzenie (UE) 2015/1017 wskazano, iż turystyka, w tym branża hotelarsko-gastronomiczna, to obszar o ogromnym znaczeniu dla gospodarki Unii, a na skutek pandemii COVID-19 odnotowuje się obecnie w tym sektorze szczególnie dotkliwy spadek aktywności. Spadek ten jest szczególnie szkodliwy dla MŚP i przedsiębiorstw rodzinnych, spowodował też masowe bezrobocie.
Program InvestEU jest prowadzony w ramach 4 segmentów polityki, które – w ich ściśle określonym zakresie – służą korygowaniu niedoskonałości rynku lub niedostatecznego poziomu inwestycji na rynku. W poniższym segmencie projekty turystyczne znalazły swoje miejsce:
a) segment polityki dotyczący zrównoważonej infrastruktury, który obejmuje zrównoważone inwestycje w dziedzinie transportu, w tym transportu multimodalnego, bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym zgodnie z celem Unii w postaci eliminacji śmiertelnych i powodujących poważne obrażenia wypadków drogowych do 2050 r., remontów i utrzymania infrastruktury kolejowej i drogowej, energii, w szczególności energii ze źródeł odnawialnych, efektywności energetycznej zgodnie z ramami polityki energetycznej do roku 2030, projektów renowacji budynków pod kątem oszczędności energii i pod kątem włączenia budynków do połączonego systemu energetycznego, magazynowego, cyfrowego i transportowego, poprawy połączeń międzysystemowych, łączności cyfrowej i dostępu do niej, w tym na obszarach wiejskich, dostaw i przetwarzania surowców, przestrzeni kosmicznej, oceanów, wód, w tym śródlądowych dróg wodnych, gospodarowania odpadami zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami i koncepcją gospodarki o obiegu zamkniętym, przyrody i innej infrastruktury środowiskowej, dziedzictwa kulturowego, turystyki, sprzętu, aktywów ruchomych i wdrażania innowacyjnych technologii, które przyczyniają się do realizacji celów Unii dotyczących odporności środowiska lub odporności na zmianę klimatu lub zrównoważonego rozwoju społecznego i które spełniają normy Unii dotyczące zrównoważenia środowiskowego lub zrównoważonego rozwoju społecznego;
Program InvestEU powinien przyczynić się do wzmocnienia procesu odbudowy oraz poprawy długofalowej konkurencyjności i zrównoważonego charakteru tego sektora i jego łańcuchów wartości, wspierając operacje promujące zrównoważoną, innowacyjną i cyfrową turystykę, w tym działania innowacyjne mające zmniejszać ślad klimatyczny i środowiskowy sektora.
Projekty mogą być zgłaszane przez Spółki Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego jak i prywatnych przedsiębiorców. Promowane na ww. portalu inwestycje realizowane w Polsce powinny być wiarygodne i niesprzeczne z długofalową strategią rozwoju gospodarczego kraju.
Każdorazowo fiszki projektów zgłaszanych do publikacji w Portalu InvestEU będą rozsyłane do wybranych resortów z prośbą o weryfikację, a jednocześnie do wiadomości pozostałych resortów.
Zasady wsparcia z Funduszu InvestEU
- Fundusz InvestEU nie jest instrumentem bezzwrotnym (dotacją). Wsparcie przyjmie postać instrumentu zwrotnego, np. pożyczki, gwarancje i in. (wykup długoterminowych obligacji).
- Wspiera inwestycje o podwyższonym profilu ryzyka, które nie mogłyby liczyć na finansowanie zwrotne od instytucji finansowych.
- Wsparcie jest dystrybuowane przez Grupę EBI (75% gwarancji UE) oraz krajowe banki rozwojowe (25% gwarancji UE). O możliwość dystrybucji części z ww. 25% ubiega się BGK.
- Wsparcie z Funduszu ma mobilizować prywatne (przede wszystkim), ale również publiczne środki na inwestycje o strategicznym znaczeniu dla gospodarki UE.
- Co do zasady, wsparcie nie stanowi pomocy publicznej.
Więcej na stronach Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej