• Dzieła, o których pisze NYT, znalazły się na obszarach obecnej Rzeczypospolitej Polskiej, które w czasie II wojny światowej znajdowały się w granicach III Rzeszy bądź zostały do niej wcielone, za sprawą niemieckiego okupanta.
• Obecne muzea polskie nie są następcami prawnymi muzeów niemieckich działających na ziemiach, które po II wojnie światowej zostały włączone w granice RP. Nie można jednocześnie wykluczyć, że mienie o niewyjaśnionej proweniencji mogło trafić tuż po zakończeniu działań wojennych również do muzeów polskich, które starały się je zabezpieczyć przede wszystkim przed grabieżą i zniszczeniem. Muzea włączały to mienie do swych inwentarzy na mocy powojennych przepisów prawa, które nakładały na nie taki obowiązek.
• Nie jest jednak prawdą, że badania proweniencyjne nie są w Polsce prowadzone – muzea polskie takie badania prowadzą od lat, uzyskując w ostatnich latach m.in. wsparcie MKiDN w postaci specjalnego programu dotacyjnego. Złożoność spraw dotyczących proweniencji wymaga daleko posuniętej staranności i zawsze są to sprawy badane indywidualnie.
• Właściwość Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w zakresie restytucji dotyczy wyłącznie roszczeń składanych oficjalną drogą rządową na podstawie prawa międzynarodowego. W przypadku roszczeń o innym charakterze (np. prywatnych), kwestie własności dóbr kultury rozstrzygane są w Polsce na drodze sądowej.
• Do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego nie wpłynęło do tej pory żadne roszczenie restytucyjne od rządu Niderlandów (Holandii), ani żadnego innego państwa, dotyczące dzieł sztuki zagrabionych w czasie II wojny światowej, a znajdujących się w polskich muzeach. Niemniej jednak, w przypadku pojawienia się takiego roszczenia, MKiDN jest gotowe do realizacji procedur opisanych w ustawie o restytucji narodowych dóbr kultury.
• Należy jednak z cała mocą wskazać, że Polska była państwem, które było ofiarą II wojny światowej, a straty polskiej kultury z tego okresu szacowane są bardzo oględnie na ponad 500 000 obiektów, z czego zaledwie ok. 63 000 jest opisanych w katalogu dzieł utraconych (http://dzielautracone.gov.pl/).
• W polskim Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego działa Wydział ds. Restytucji Dóbr Kultury, który od lat prowadzi systemową i skuteczną restytucję polskich strat wojennych w ścisłej współpracy z polskimi muzeami i innymi służbami.
• Od 2016 r. MKiDN odzyskało blisko 500 dzieł utraconych w czasie II wojny światowej, m.in. „Zimę w małym miasteczku” Maksymiliana Gierymskiego, „Ulicę z ruiną zamku” Roberta Śliwińskiego, „Portret damy” Melchiora Geldorpa, „Zesłanie Ducha Świętego” Izaaka van den Blocke, „Apollo i Dafne” Abrahama Bloemaerta, XVIII-wieczne meble w stylu chińskim z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, czy XVII-wieczny sztambuch Melchiora Lucasa. W ostatnich miesiącach do kraju powrócił szesnastowieczny miedzioryt Johanna Saenredama „Portret malarza Johanna von Aachen” oraz obraz Marcina Zaleskiego „Wnętrze Katedry w Mediolanie". 
• Obecnie w toku jest ponad 80 postępowań restytucyjnych prowadzonych w 9 krajach na świecie.
• Coraz bardziej profesjonalnie odnajdujemy szczególnie te dzieła, które zarejestrowane są w bazie strat wojennych.

---

Restitution of Looted Art - Statement by the Ministry of Culture and National Heritage

Following the article entitled “Poland Urged to Look for Nazi-Looted Art Still Held in Its Museums” published in the New York Times on 12th January 2020, The Ministry of Culture and National Heritage would like to inform as follows:

   - The works of art referred to by NYT were located in the territories of the present-day Republic of Poland, which during World War II were within the borders of the German Third Reich or were forcefully incorporated into it by the German occupier.

- The present Polish museums are not the legal successors to the German museums operating on the territories that were incorporated into the Polish borders after World War II. At the same time, it cannot be ruled out also that property of unknown origin might have been stored in Polish museums, just after the end of the war with the aim of protecting them primarily against looting and destruction. The museums used to incorporate this property into their inventories following prescriptions of the post-war laws that had imposed such an obligation.

- However, it is untrue that provenance research have not been carried out in Poland: Polish museums have been carrying out such assessments for years, benefitting in recent years, inter alia, from the support of the Ministry of Culture and National Heritage in the form of a special grant programme. The complexity of provenance-related cases requires a far-reaching degree of care and these cases are always examined individually.

- The competence of the Minister of Culture and National Heritage with regard to restitution applies only to claims made through official governmental channels, basing on international law. For claims of a different nature (e.g. private), in Poland, cultural assets’ ownership matters are subject to proceedings before national courts.

   - To date, the Ministry of Culture and National Heritage has not received any restitution claim from the government of the Netherlands (Holland) or any other state regarding works of art looted during World War II and currently stored in Polish museums. Nevertheless, should such a claim arise, the Ministry of Culture and National Heritage is ready to implement the procedures set forth in the Act on Restitution of National Cultural Goods.

  - However, it must be firmly reminded that Poland was a country that fell victim to the World War II, and the losses of Polish culture from that period are estimated at over 500,000 items, and only approx. 63,000 of which have been described in the catalogue of lost artworks http://lootedart.gov.pl/en/

- Within the structure of  Polish Ministry of Culture and National Heritage operates the Division for Looted Art, which has been carrying out comprehensive and successful restitution of Poland’s wartime losses in close cooperation with Polish museums and other services and agencies for years.

- Since 2016, the Ministry of Culture and National Heritage has recovered nearly 500 works of art lost during the World War II, including, inter aila: “Winter in a Small Town” by Maksymilian Gierymski, “Street with Castle Ruins " by Robert Śliwiński, “Portrait of a Lady” by Melchior Geldorp, "Descent of the Holy Spirit" by Isaak van den Blocke, “Apollo and Daphne” by Abraham Bloemaert, 18th century Chinese-style furniture from the Museum of King Jan III's Palace at Wilanów, and seventeenth-century Melchior Lucas's diary. In recent months, a sixteenth-century engraving "Jan von Aachen after Pieter Isaack" by Johann Saenredam and the painting by Marcin Zaleski "Interior of the Cathedral in Milan" have returned to Poland. 

- Over 80 restitution proceedings are currently ongoing in 9 countries throughout the world.

- We are continuously rising our professionality in recovering cultural goods especially those that are registered in the wartime losses database.