Ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych stanowi wdrożenie do polskiego prawa dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2302 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych. Przygotowanie nowych przepisów jest reakcją na dynamiczne zmiany zachodzące na rynku usług turystycznych, jakimi są m.in.: poszerzanie się kanałów dystrybucji usług turystycznych, dostosowywanie ofert do indywidualnych potrzeb podróżnych czy możliwość wybierania i łączenia przez podróżnych różnych usług turystycznych.

Poprawki w Ustawie

Ustawa zawiera poprawki, które zostały wypracowane i przyjęte przez Komisję Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki.

Istotne znaczenie okazała się mieć poprawka dotycząca możliwości bezkosztowego odstąpienia przez konsumenta od umowy zawartej z organizatorem turystyki poza lokalem przedsiębiorstwa w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia (art. 47. ust. 7.). Przepis ten, w kształcie nadanym mu w trakcie prac Komisji, nie będzie dotyczył sytuacji, w których konsument w trakcie ustnych ustaleń wyrazi zgodę na spotkanie z przedsiębiorcą turystycznym poza lokalem przedsiębiorstwa. Oznacza to, iż przepis będzie obejmował sytuacje, w których klient jest niejako, często z zaskoczenia, „nagabywany” przez sprzedawców. Wypracowana poprawka jest zatem korzystna zarówno dla podróżnych, jak i przedsiębiorców turystycznych, gdyż trendy na rynku turystycznym wskazują na odchodzenie od tradycyjnego zawierania umów o usługi turystyczne w lokalu sprzedaży.

Drugą istotną zmianą jest poprawka w art. 62, który dotyczy zmian w ustawie o systemie oświaty. Sprowadza się ona do rezygnacji z usunięcia z ustawy o systemie oświaty przepisu wprowadzającego obowiązek składania przez organizatora wypoczynku oświadczenia o organizowaniu takiego wypoczynku w celu niezarobkowym albo zarobkowym. Poprawka wychodzi naprzeciw postulatom zgłaszanym przez branżę turystyczną.

Nowe rozwiązania wprowadzone przez Ustawę

• Wyłączenia spod zakresu stosowania ustawy – dwa zasadnicze kryteria:
  •  Czas trwania i zakwaterowanie (ustawa nie dotyczy imprez turystycznych oraz powiązanych usług turystycznych trwających krócej niż 24 godziny, chyba że obejmują one nocleg, wyłączenie tzw. wycieczek jednodniowych),
  •  Charakter podróży (ustawy nie stosuje się do wyjazdów oferowanych, zamawianych i realizowanych okazjonalnie, na zasadach niezarobkowych i wyłącznie ograniczonej grupie podróżnych, a także podróży służbowych organizowanych na podstawie umowy generalnej);
• Określenie nowej grupy podmiotów, które będą objęte regulacjami, tj. przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych;
• Nowe pojęcia: przedsiębiorca turystyczny, powiązane usługi turystyczne, podróżny, punkt sprzedaży, niezgodność;
• Nowe definicje pojęć: organizator turystyki – obejmie zarówno dotychczasowych organizatorów turystyki jak i pośredników turystycznych, usługa turystyczna, impreza turystyczna;
• Wprowadzenie realizacji przez organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych obowiązków informacyjnych wobec podróżnych przed zawarciem umowy według określonych wzorów;
• Usprawnienie systemu zabezpieczeń finansowych na wypadek niewypłacalności oraz procesu likwidacji skutków niewypłacalności (m.in. przez bezpośrednie składanie przez podróżnych roszczeń do ubezpieczyciela/banku, ograniczenie roli marszałka województwa, a więc korzyści zarówno dla podróżnych jak i marszałków województw);
• Wprowadzenie mechanizmu zwrotu środków wpłaconych do Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego w określonych przypadkach;
• Stworzenie nowego systemu teleinformatycznego obsługującego Centralną Ewidencję Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych, który będzie prowadzony przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny;
• Wprowadzenie możliwości wydruku zaświadczenia o wpisie do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych ze strony internetowej. Wydruk będzie miał taką samą moc prawną jak dokument wydany przez marszałka województwa;
• Prowadzenie przez ministra właściwego do spraw turystyki Centralnego Punktu Kontaktowego, co będzie stanowiło ułatwienie współpracy administracyjnej i przepływu informacji między państwami członkowskimi UE na temat przedsiębiorców turystycznych;
• Doprecyzowanie zasad funkcjonowania turystycznego rachunku powierniczego (dotychczas istniały tylko ogólne uregulowania);
• Wprowadzenie regulacji dotyczących kar za wykonywanie działalności niezgodnie z przepisami ustawy (m.in. bez wymaganego wpisu do rejestru).

Wejście w życie

Ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, podobnie jak rozporządzenia wykonawcze muszą zostać przyjęte i opublikowane najpóźniej do dnia 1 stycznia 2018 r. Taki obowiązek nakłada dyrektywa. Nowe przepisy wejdą w życie z dniem 1 lipca 2018 r.