1358. posiedzenie Komitetu Rady Ministrów
23.10.2019
W dniu 23 października 2019 roku Komitet Ministrów Rady Europy przyjął rezolucje końcowe zamykające nadzór nad wykonaniem wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach przeciwko Polsce o numerach skarg 36228/06, 21497/14 i 48327/09.
W wyroku z dnia 9 kwietnia 2013 roku (skarga nr 36228/06) Trybunał orzekł o naruszeniu art. 8 i art. 3 Konwencji. W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 8 Konwencji Trybunał stwierdził, iż decyzje władz więziennych ograniczające kontakty skarżącego z bliskimi miały charakter arbitralny, a co za tym idzie nie znajdowały uzasadnienia w prawie i stanowiły przejaw naruszenia standardów wyznaczonych przez Konwencję. Ponadto Trybunał uznał, iż umieszczenie skarżącego, nawet na stosunkowo krótki okres w celi, w której na jednego osadzonego przypadała powierzchnia mniejsza niż 3m2, stanowiło naruszenie art. 3 Konwencji. Z uwagi na powyższe Trybunał przyznał skarżącemu kwotę 1500 euro tytułem słusznego zadośćuczynienia.
Komitet Ministrów Rady Europy w przyjętej rezolucji potwierdził, iż wspomniana kwota została skarżącemu wypłacona.
W kontekście środków generalnych należy wskazać, że skarga dotyczyła zagadnienia, które zostało już zbadane przez Komitet Ministrów podczas nadzoru nad wykonaniem wyroków z grupy 31583/96 nr 2 i in. przeciwko Polsce, dla których rezolucja końcowa zamykająca nadzór nad wykonaniem została przyjęta w dniu 19 listopada 2013 roku. Wskutek wspomnianych wyroków art. 217 kodeksu karnego wykonawczego, został zmieniony w celu zapewnienia jego zgodności z Europejską Konwencją Praw Człowieka (zmiana weszła w życie z dniem 8 czerwca 2010 r.). W szczególności dodano paragrafy 1a-1f, określające między innymi, że tymczasowo aresztowany ma prawo do co najmniej jednego widzenia na miesiąc, wskazując w jasny sposób warunki odmowy widzenia z zatrzymanym i przewidując procedurę odwoławczą od takiej odmowy. Zgodnie z tymi przepisami widzenia można odmówić tylko wtedy, gdy istnieją uzasadnione obawy, że zostanie ona wykorzystana do utrudnienia przebiegu postępowania karnego lub do popełnienia przestępstwa lub podżegania do niego. Od decyzji o odmowie widzenia może się odwołać zarówno osoba zatrzymana, jak i osoba ubiegająca się o takie widzenie.
W sprawie o numerze skargi 21497/14, skarżący podnosił naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji i wskazywał, że jego dostęp do sądu został ograniczony z uwagi na brak możliwości odwołania się od wyroku sądu I instancji wydanego w sprawie karnej. Skarżący złożył wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku w dniu jego wydania, jednakże przed jego ogłoszeniem (które nastąpiło w godzinach późniejszych). Z tej przyczyny sąd uznał wniosek za przedwczesny i odmówił sporządzenia uzasadnienia wyroku. Dodatkowo, Trybunał wziął pod uwagę fakt, że sąd krajowy wydał zarządzenie odmowne sześć dni po ogłoszeniu wyroku, co – biorąc pod uwagę czas niezbędny na jego doręczenie – uniemożliwiało skarżącemu zachowanie terminu 7-dniowego na ponowne złożenie wniosku.
Trybunał wskazał w wyroku z 13 grudnia 2018 roku, że choć państwo posiada pewien margines uznania uchwalając zasady dostępu do sądu, to jednak należy znaleźć właściwą równowagę pomiędzy przyjętymi środkami a celami, jakim norma ma służyć i unikać w tym względzie przesadnego formalizmu. Trybunał orzekł, że w przedmiotowej sprawie nastąpiło naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji i z tego tytułu zasądził na rzecz skarżącego sumę 3000 euro tytułem zadośćuczynienia oraz 1537 euro tytułem zwrotu kosztów.
Komitet Ministrów Rady Europy w przyjętej rezolucji potwierdził, iż powyższa kwota została skarżącemu wypłacona.
Przedmiotem rozstrzygnięcia w sprawie o numerze skargi 48327/09 była kwestia naruszenia art. 3 Konwencji w związku ze złym traktowaniem skarżącego przez funkcjonariuszy Straży Miejskiej. W listopadzie 2008 roku skarżący został zabrany do izby wytrzeźwień przez strażników Straży Miejskiej na skutek interwencji żony skarżącego po awanturze domowej. Kilka dni później złożył zawiadomienie o popełnieniu przez strażników przestępstwa polegającego na przekroczeniu uprawnień oraz pobiciu, przedkładając zaświadczenia lekarskie na poparcie swoich zeznań. W czasie trwania postępowania sprawa została rozpoznana dwukrotnie przez sąd I instancji, dwukrotnie przez sąd odwoławczy, a także raz przez Sąd Najwyższy. We wrześniu 2015 roku w sprawie zapadł wyrok, w którym strażnicy zostali uznani za winnych popełnienia zarzucanych im czynów oraz skazani na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 3 lata. Sąd II instancji utrzymał wyrok w mocy.
Opierając się na art. 3 Konwencji (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania), skarżący złożył do Trybunału skargę na złe traktowanie przez funkcjonariuszy Straży Miejskiej (aspekt materialny) oraz nierzetelność prowadzonego postępowania (aspekt proceduralny).
Trybunał stwierdził w wyroku z 22 listopada 2018 roku naruszenie art. 3 Konwencji w części proceduralnej i zasądził z tego tytułu zadośćuczynienie za szkody niematerialne w wysokości 12500 euro. Część materialna skargi została uznana za niedopuszczalną.
Komitet Ministrów Rady Europy w przyjętej rezolucji potwierdził, iż powyższa kwota została skarżącemu wypłacona.
W kontekście środków generalnych, należy wskazać, że sprawa w pewnych aspektach (w szczególności w odniesieniu do działań podjętych w celu zaradzenia naruszeniom proceduralnym, między innymi, art. 3 Konwencji) dotyczy zagadnienia, które zostało już zbadane przez Komitet Ministrów podczas nadzoru nad wykonaniem wyroków z grupy spraw o numerze skargi 46702/99 i in. przeciwko Polsce, dla których rezolucja końcowa zamykająca nadzór nad wykonaniem została przyjęta w dniu 8 czerwca 2016 roku.
Ponadto polskie władze podjęły szereg działań służących upowszechnieniu wyroków. Wyroki zostały przetłumaczone na język polski i opublikowane na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Informacje o wyrokach znalazły się również w publikowanych na stronie Ministerstwa aktualnościach i przesyłanym do sądów, prokuratur oraz jednostek służby więziennej newsletterze. Co więcej, w kontekście wykonania wyroku w sprawie o numerze skargi 36228/06 na stronie internetowej Ministerstwa opublikowano wytyczne dotyczące standardów w orzecznictwie ETPCz w odniesieniu do kwestii praw więźniów.
Z uwagi na powyższe działania Komitet Ministrów uznał, że Rząd Rzeczpospolitej Polskiej wdrożył wszystkie środki indywidualne i generalne służące wykonaniu wyroków w sprawach o numerach skarg 36228/06, 21497/14 i 48327/09.
- Pierwsza publikacja:
- 31.12.2021 12:50 Wioleta Podwysocka
- Wytwarzający/ Odpowiadający:
- DWMPC IV
Tytuł | Wersja | Dane zmiany / publikacji |
---|---|---|
1358. posiedzenie Komitetu Rady Ministrów | 1.0 | 31.12.2021 12:50 Wioleta Podwysocka |
Aby uzyskać archiwalną wersję należy skontaktować się z Redakcją BIP