Małoletni (osoba do lat 18-tu) nie może samodzielnie realizować swoich praw pokrzywdzonego w procesie karnym. Zgodnie z art. 51 § 2 Kodeksu postępowania karnego reprezentuje go przedstawiciel ustawowy (matka, ojciec) lub osoba, pod której stałą pieczą małoletni pozostaje (opiekun zastępczy). Jednakże żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka przy czynnościach prawnych między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem (art. 98 § 2 K.r.i.o).

Jeżeli sprawcą przestępstwa na szkodę dziecka:

• są oboje rodzice - żadne z nich nie może reprezentować dziecka w postępowaniu karnym;
• jest jeden z rodziców - drugi rodzic (matka lub ojciec tzw. niekrzywdzący) nie może reprezentować dziecka w postępowaniu karnym. Wyjątek stanowi, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, sprawa karna o niealimentację - czyli o przestępstwo z art. 209 § 1 lub 1a k.k. W tej sprawie, jeden rodzic może wykonywać prawa małoletniego w sprawie prowadzonej przeciwko drugiemu rodzicowi (postanowienie Sądu Najwyższego z 25.06.2020 r., I KZP 4/20).

Jeśli rodzice lub jeden rodzic (tzw. niekrzywdzący) nie mogą reprezentować małoletniego w postępowaniu karnym, sąd opiekuńczy (Wydział Rodzinny i Nieletnich) ustanawia reprezentanta (art. 99 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Wtedy kurator reprezentuje małoletniego w postępowaniu karnym.

Reprezentantem dziecka powinien być ustanowiony adwokat lub radca prawny posiadający kompetencje i doświadczenie w sprawach z udziałem dzieci. (Art. 99 (1). § 1. K.r.i.o.).

Należy zwracać uwagę, aby reprezentantem dziecka był ustanowiony adwokat lub radca prawny spełniający te wymagania. Wtedy dziecko będzie należycie reprezentowane.