- Ten dzień już na zawsze zapisze się jako tragiczna rocznica, ale także szansa na to, że zbudujemy system, który skutecznie będzie chronił dzieci przed krzywdzeniem – powiedziała, otwierając spotkanie, wiceministra sprawiedliwości Zuzanna Rudzińska-Bluszcz.

Ośmioletni Kamil z Częstochowy, został zakatowany przez swojego ojczyma. Zmarł 8 maja u.br. po wielu dniach walki lekarzy o jego życie. Wcześniej był wielokrotnie maltretowany. Jego matka nie reagowała na krzywdę syna.

W dzisiejszej dyskusji wzięli udział m.in. przedstawiciele fundacji i organizacji społecznych działających na rzecz dzieci, a także reprezentanci Rzecznika Praw Dziecka, UNICEF, służb socjalnych, policji oraz Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, oraz MEN-u.

Eksperci i zaproszeni goście rozmawiali o dobrych praktykach w zapewnieniu bezpieczeństwa dzieciom, sposobach ustalenia standardów ochrony dzieci oraz metodach koordynacji pomocy przez zobowiązane do tego służby i instytucje.

Jak przypomniała ministra Rudzińska-Bluszcz, nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, która weszła w życie w 15 lutego 2024 r. (a częściowo obowiązywała już od 29 sierpnia ub.r.) wprowadziła trzy fundamentalne zmiany, dzięki którym ochrona małoletnich ma być systemowa, a przez to bardziej skuteczna.

Dotychczas powstał interdyscyplinarny Zespół do spraw analizy zdarzeń, działający według procedury Serious Case Review. Jego zadaniem jest analizowanie przypadków, w których doszło do śmierci lub poważnych obrażeń u dziecka, a okoliczności wskazują, że to rodzic albo opiekun dopuścił się tego czynu.

Każdy taki przypadek zostanie sprawdzony pod kątem tego, jakie działania podjęły właściwe organy i instytucje (państwowe lub samorządowe) wobec pokrzywdzonego dziecka, jego rodzeństwa, a także rodziców lub opiekunów.
Zespół ustali, czy miały miejsce uchybienia w kwestii ochrony i przekaże zalecenia, w jaki sposób ją poprawić. Wszystko po to, by tragedii takich jak śmierć Kamilka było jak najmniej.

Kolejnym filarem wzmacniającym system ochrony jest obowiązkowa weryfikacja osób, które w swojej pracy mają kontakt z dziećmi nie tylko w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, ale też obligatoryjny obowiązek przedłożenia zaświadczenia o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego.
Ma ono w szczególności obejmować informacje w zakresie przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, wolności seksualnej i obyczajności oraz przestępstw określonych przepisami o przeciwdziałaniu narkomanii.

Nowelizacja wprowadziła także przepisy nakładające obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich. W Ministerstwie Sprawiedliwości działa ekspercki zespół przygotowujący wytyczne dla różnych rodzajów placówek/działalności (żłobków, szkół, przedszkoli, hoteli i świetlic).

- System ochrony dzieci to jest system naczyń połączonych. I jeśli skupimy się tylko na tych trzech obszarach to i tak nie pójdziemy do przodu. Bo musimy jeszcze spojrzeć na sądownictwo rodzinne, na kuratorów rodzinnych, pracowników socjalnych oraz cały system pieczy zastępczej – zapowiedziała ministra Rudzińska-Bluszcz.

„Ustawa Kamilka” – zmienia również przepisy dotyczące wysłuchania dziecka przez sąd. Będzie mogło nastąpić raz w toku postępowania (chyba że dobro dziecka wymaga ponownego wysłuchania lub taką potrzebę zgłasza samo dziecko). W myśl przepisów dziecko przed sądem ma swojego reprezentanta. W sytuacjach, kiedy nie może nim być rodzic, rolę tę mogą pełnić adwokaci i radcy prawni.

Ponadto nowe przepisy wprowadzają dla sędziów, którzy orzekają w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, obowiązek udziału w specjalistycznych szkoleniach, dzięki którym będą umieli lepiej zadbać o dobro dziecka w sytuacji sporu między rodzicami albo opiekunami oraz ułatwią rozpoznanie czy dziecko doświadcza przemocy.

Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości