Wybór nastąpił w głosowaniu tajnym spośród trójki kandydatów zgłoszonych Zgromadzeniu Parlamentarnemu Rady Europy przez Polskę. Kandydaci zostali wyłonieni w drodze konkursu przeprowadzonego przez zespół powołany przez Ministra Sprawiedliwości.

- Zapobieganie torturom to nie tylko sprzeciw wobec okrutnych praktyk, ale aktywna troska o godność każdej osoby pozbawionej wolności. Ochrona praw człowieka wymaga, byśmy nie tylko nie akceptowali przemocy, lecz także wprowadzili mechanizmy, które skutecznie zapobiegają wszelkim formom nieludzkiego traktowania - podkreśla wiceministra sprawiedliwości Maria Ejchart.

CPT, powołany na mocy Europejskiej Konwencji Rady Europy o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu z 1989 r., działa na podstawie art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, który stanowi, że „nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu”.

Komitet organizuje wizyty w miejscach detencji w celu monitorowania standardów traktowania osób pozbawionych wolności. Wizytuje m.in. więzienia, komisariaty policji, szpitale psychiatryczne, zakłady poprawcze oraz domy opieki społecznej. Posiada nieograniczony dostęp do tych miejsc oraz kontaktu z osobami przebywającymi w detencji. Po każdej wizycie CPT przygotowuje raport zawierający wnioski, zalecenia i uwagi. Polska współpracuje z Komitetem, organizując jego wizyty i publikując raporty wraz z odpowiedziami rządu.

Jak podkreśla dr Ewa Dawidziuk, mechanizm wizytacyjny Rady Europy, który stanowi uzupełnienie mechanizmu sądowego realizowanego przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu, pozwala dążyć do poprawy standardów traktowania osób pozbawionych wolności w duchu dialogu z państwami członkowskimi Rady Europy. Identyfikowane problemy i nowe zagadnienia uwypuklone w raportach rocznych CPT, pokazują wagę tej aktywności i jej nieustającą potrzebę. To zaszczyt, że będę mogła w niej uczestniczyć.

Dr Ewa Dawidziuk jest doktorem nauk prawnych i adiunktem w Katedrze Prawa Karnego Wydziału Prawa Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Była Prodziekanem ds. studenckich w latach 2021-2024 na Wydziale Prawa Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Specjalizuje się w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczącym osób pozbawionych wolności oraz w implementacji wyroków ETPC. Jej prace naukowe koncentrują się na standardach międzynarodowych w miejscach detencji, w tym zakładach poprawczych, oddziałach psychiatrii sądowej czy ośrodkach dla nieletnich.

W kwietniu br. została powołana przez ministra Adama Bodnara do Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego przy Ministerstwie Sprawiedliwości. Jest autorką kilkudziesięciu publikacji naukowych, w tym monografii „Traktowanie osób pozbawionych wolności we współczesnej Polsce na tle standardów międzynarodowych”. Prowadzi badania nad funkcjonowaniem Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym, w którym realizowana jest w Polsce detencja prewencyjna. W przeszłości zakres badań obejmował zagadnienia związane z pobytem osób w stanie paliatywnym w jednostkach penitencjarnych, odbywaniem kary przez osoby chorujące psychicznie bądź z niepełnosprawnością intelektualną.

Jako ekspertka uczestniczyła w wielu międzynarodowych seminariach poświęconych traktowaniu osób pozbawionych wolności. Przeprowadziła także liczne wizytacje jednostek penitencjarnych. Przeprowadziła także liczne wizytacje jednostek penitencjarnych i innych typów miejsc izolacji, odbywała także wizyty studyjne w państwach Europy Zachodniej. Od 2007 r. pracuje w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, gdzie obecnie pełni funkcję dyrektorki Zespołu ds. Wykonywania Kar. Reprezentowała Biuro RPO podczas rozpraw przed Trybunałem Konstytucyjnym i sądami administracyjnymi.