Wniosek  Prokuratora Generalnego i wynikający z niego wyrok Trybunału Konstytucyjnego mają charakter zakresowy, co oznacza, że Polska dalej jest związana Konwencją Praw Człowieka. Wyrok postawi natomiast tamę precedensowym i uzurpacyjnym próbom ingerowania w polski ustrój, które to uprawnienia nigdy nie zostały ETPC przekazane w  konwencji.

Prokurator Generalny zaznaczył w swojej skardze, że Europejski Trybunał Praw Człowieka nie ma uprawnień, by rozstrzygać sprawy o charakterze konstytucyjnym i oceniać pracę czy sposób wyboru sędziów polskiego Trybunału Konstytucyjnego ani ustalać, czy TK jest niezawisłym i bezstronnym sądem ustanowionym ustawą.

Próbując odnosić się do tego zagadnienia w wyroku z 7 maja 2021 r. w sprawie spółki Xero Flor przeciwko Polsce, ETPC przekroczył swe uprawnienia. Według wnioskodawcy, sędziowie ETPCz zademonstrowali nieznajomość polskiego prawa konstytucyjnego oraz fundamentalnych zasad ustrojowych naszego kraju.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego potwierdza, że ETPC jest powołany do zajmowania się sprawami o charakterze cywilnym i karnym, a nie ustrojowym. W sposób nieuprawniony zakwestionował on prawidłowość składu Trybunału Konstytucyjnego, który badał zgodność z Konstytucją RP przepisów wskazanych przez spółkę Xero Flor. Bezpodstawnie uznał także, że Polska naruszyła art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka gwarantujący każdemu prawo do sprawiedliwego procesu przed sądem.

ETPC przekroczył powierzone mu kompetencje i dokonał bezprawnej ingerencji w krajowy porządek prawny. W ocenie Prokuratora Generalnego, dokonano nieuprawnionej, sprzecznej z dotychczasowym orzecznictwem Trybunału w Strasburgu interpretacji art. 6 Konwencji Praw Człowieka, wedle której pojęcie „sąd” miałoby obejmować również Trybunał Konstytucyjny RP. Tymczasem, zgodnie z przepisami polskiej ustawy zasadniczej, Trybunał Konstytucyjny nie może być uznany za sąd, gdyż nie sprawuje wymiaru sprawiedliwości, lecz dokonuje ustrojowej kontroli norm prawnych.

Wyrok ETPC w sposób nieuprawniony rozszerzał kompetencje Trybunału w Strasburgu i naruszał suwerenność Polski. Taka ingerencja międzynarodowych organów w model krajowego sądownictwa konstytucyjnego grozi chaosem prawnym.

Polscy obywatele muszą mieć pewność swojej sytuacji prawnej i przysługujących im środków ochrony, w tym przekonanie o ostateczności i ważności wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Ewentualne oddanie ETPC kompetencji w dziedzinie oceny postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym musi mieć formę zmiany umowy międzynarodowej, a zatem zgodę na to wyrazić powinny wszystkie państwa - strony Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

W związku z przekroczeniem uprawnień przez ETPC, jego wyrok w sprawie Xero Flor należy uznać za nieistniejący w części odnoszącej się do Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał w Strasburgu stwierdził bowiem, że Polska naruszyła przepisy konwencji w zakresie prawa do rzetelnego procesu przez sąd ustanowiony ustawą.

Sprawa rozpoznawana przez ETPC dotyczy firmy, która pozwała Skarb Państwa, skarżąc wysokość odszkodowania z powodu zniszczeń na polu. Po wyrokach sądów niekorzystnych dla Xero Flor sprawa trafiła do TK, który ją umorzył. ETPC bezpodstawnie przychylił się do argumentacji firmy i uznał, że w polskim Trybunale orzekał sędzia, który nie miał do tego prawa.

Jak wskazał dodatkowo Trybunał Konstytucyjny, spółka Xero Flor nie zakwestionowała wcześniej składu TK rozstrzygającego złożoną przez nią skargę. Zrobiła to dopiero, zwracając się do Trybunału w Strasburgu.

 

Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości