Właściwe i efektywne funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości

Podstawą sprawnie działającego państwa jest właściwe i efektywne funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Realizacja tego kierunku strategicznego następuje poprzez konsolidację wielu płaszczyzn działania związanych m.in. z zastosowaniem nowoczesnych technologii oraz stałym podnoszeniem kompetencji kadry wymiaru sprawiedliwości. Ogromnym wyzwaniem, związanym ze zmianami wywołanymi pandemią, staje się wprowadzanie nowych zasad komunikacji oraz standaryzacja systemu organizacji pracy w sądownictwie oparta na szerokim wprowadzeniu e-usług oraz postępującej cyfryzacji z wykorzystaniem m.in. sztucznej inteligencji. Spodziewanym efektem zastosowania nowych technologii będzie poprawa sprawności postępowań, jak również zwiększenie dostępności dla Obywatela do rejestrów publicznych i e-usług oferowanych przez wymiar sprawiedliwości. Przez właściwe funkcjonowanie rozumie się ponadto efektywne wykorzystanie środków finansowych  przeznaczonych na działanie wymiaru sprawiedliwości. Kierunek ten wyznacza racjonalizację wydatkowania środków budżetowych oraz sprawne wykorzystywanie pozabudżetowych środków przeznaczonych na działania rozwojowe, kształcenie i cyfryzację procesów. Szczególnie istotne w tej płaszczyźnie pozostaje wykorzystanie środków przekazywanych w ramach bezzwrotnej pomocy zagranicznej (Fundusze Europejskie, Norweski Mechanizm Finansowy).

Prawa obywatela w centrum wymiaru sprawiedliwości

Zapewnienie w pełni realizowanego prawa do sądu oraz dostępu do wymiaru sprawiedliwości jest elementem immanentnie wpisanym w zasady dobrego rządzenia, którymi na co dzień kieruje się Ministerstwo Sprawiedliwości (gwarancja sprawnego funkcjonowania sądownictwa). Kierunkiem działań Ministerstwa będzie dalsze zmierzanie do ustanowienia takich standardów prawnych i organizacyjnych, które będą przyjmować postać uogólnionych wzorców postępowania w zakresie sposobu traktowania i obsługi obywateli przez instytucje działające w systemie sądowym oraz w całym szeroko pojętym wymiarze sprawiedliwości. Stawianie praw obywatela w centrum wymiaru sprawiedliwości oznacza podjęcie wszelkich działań, w zakresie wypełnienia wszystkich usprawiedliwionych oczekiwań obywatela w odniesieniu do rzetelności obowiązującego prawa, praktyki jego stosowania oraz sposobu realizowania interesów prawnych oraz faktycznych obywateli w kontakcie z sądami. Realizacja tak wyznaczonego kierunku strategicznego będzie polegała m.in. na ustanawianiu i wprowadzaniu dobrych polityk publicznych, usprawnianiu i unowocześnianiu organizacyjnym instytucji administracji (w tym administracji sądowej) realizującej obsługę i kontakt z obywatelem oraz na zapewnieniu faktycznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości dla wszystkich obywateli (m.in. prawo do odpowiedniego środka prawnego, pomocy i edukacji prawnej), jak również na odbudowie zaufania obywateli do wymiaru sprawiedliwości (w tym zapewnieniu wymiaru sprawiedliwości przyjaznego dzieciom).

Wzmocnienie efektu synergii i kultury organizacyjnej

Podmioty i jednostki organizacyjne funkcjonujące w ramach działu administracji w którym swe zadania ustawowe realizuje Minister Sprawiedliwości, winny odznaczać się jak najwyższym poziomem kultury organizacyjnej, funkcjonować w oparciu o najwyższe standardy. Ich cechą wspólną powinien być wysoki stopień operatywności, a także wpisana w strukturę organizacyjną umiejętność należytego współdziałania i gotowość do instytucjonalnej współpracy nie tylko z innymi jednostkami nadzorowanymi przez Ministra, ale także ze wszystkimi podmiotami zewnętrznymi, w tym także z organizacjami pozarządowymi (realizacja zasady partnerstwa). W myśl przytoczonych powyżej zasad i standardów Ministerstwo Sprawiedliwości będzie dążyło do wytworzenia oraz wzmocnienia efektu synergii instytucjonalnej, realizując wszystkie wytyczone przez Ministra polityki publiczne, w tym politykę karną i penitencjarną, albowiem jedynie połączone działania (przy pełnym wzajemnym poszanowaniu odrębności i niezależności działania) stanowią gwarancję osiągnięcia najlepszych rezultatów.