31 stycznia 2024 r. Minister Sprawiedliwości wszczął procedurę odwołania z funkcji wiceprezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie sędzi Katarzyny Wysokińskiej-Walenciak zwracając się do kolegium Sądu Apelacyjnego w Krakowie o wyrażenie opinii odnośnie uzasadnionego (w formie pisemnej) zamiaru odwołania. Sędzia Katarzyna Wysokińska-Walenciak została wówczas zawieszona w pełnieniu funkcji prezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie.

1 lutego 2024 r. odbyło się kolegium Sądu Apelacyjnego w Krakowie, w trakcie którego przedstawiony został zamiar odwołania ze stanowiska, a także - zgodnie z wymogiem art. 27 § 4 u.s.p. - sędzia Katarzyna Wysokińska-Walenciak została wysłuchana. Następnie kolegium przeprowadziło głosowanie w sprawie wniosku Ministra Sprawiedliwości, gdzie 1 członek Kolegium głosował za, zaś 4 członków głosowało przeciwko odwołaniu z funkcji. W trakcie posiedzenia kolegium nie podjęta została uchwała, która merytorycznie odnosiłaby się do obszernej argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu wniosku Ministra Sprawiedliwości o odwołanie Katarzyny Wysokińskiej-Walenciak z funkcji wiceprezesa, pisemna opinia kolegium w tym zakresie nie została przedstawiona Ministrowi Sprawiedliwości.

Zgodnie z art. 27 u.s.p., procedura odwołania prezesa sądu jest trójstopniowa i rozpoczyna się od pisemnego, uzasadnionego wniosku Ministra Sprawiedliwości skierowanego w kolegium. Na kolejnym etapie, kolegium w terminie 30 dni jest uprawnione do przedstawienia swojej opinii.
W przypadku, gdy opinia jest pozytywna (popierająca zamiar odwołania), należy założyć, iż kolegium podzieliło argumentację Ministra i wówczas nie jest wymagane pisemne uzasadnienie stanowiska kolegium.

Jednak w przypadku jednak opinii negatywnej kolegium nie może ograniczyć się do przegłosowania wniosku o odwołanie, ale winno wypracować i przedstawić, np. w postaci uchwały, argumenty przemawiające przeciwko odwołaniu prezesa, krytycznie odnoszące się do argumentacji przedstawionej przez Ministra Sprawiedliwości, który mógłby podzielić argumenty kolegium, albo kontynuować procedurę odwołania.

Opinia kolegium stanowi znany prawu administracyjnemu i prawu pracy akt współdziałania organu kolegialnego, przy czym, jak każda opinia, jest ona aktem wiedzy, który  musi zawierać wyjaśnienie stanowiska danego podmiotu, a ponieważ co do zasady jest on wydawany w następstwie czynności innego podmiotu inicjującej postępowanie – także odniesienie się do jego argumentacji, spostrzeżeń i wniosków (w analizowanej sprawie liczących 7 stron zarzutów Ministra Sprawiedliwości).
Wyrażenie opinii przez kolegium sądu, nie może być utożsamiane z samym aktem głosowania, który zamyka proces dochodzenia do stanowiska. Oddanie głosów przez członków organu powinno być poprzedzone rozważeniem okoliczności rozpatrywanej sprawy, z uwzględnieniem wszystkich dostępnych materiałów i danych. Bez wyczerpania tej fazy postępowania głosowanie jest tylko pozorem aktu opiniowania.
Art. 27 § 4 zd. drugie u.s.p., który mówi o „głosowaniu nad opinią”, wyraźnie rozdziela ustalenia prowadzące do wypracowania projektu opinii od jej przyjęcia przez organ kolegialny w akcie głosowania.

Kolegium sądu apelacyjnego nie jest organem uprawnionym do wydania decyzji w przedmiocie odwołania prezesa na podstawie wniosku Ministra, bo wówczas sam akt glosowania byłby wystarczający. W świetle obowiązujących przepisów Kolegium jest organem opiniodawczym zobowiązanym do przedstawienia swojej uzasadnionej opinii organowi uprawnionemu do podjęcia decyzji w przedmiocie odwołania. Dopiero po przedstawieniu przez kolegium sądu swojej opinii zawierającej argumentację polemiczną do wniosku Ministra, Minister mógłby wszcząć trzeci etap procedury odwołania, zgodnie z art. 27 § 5 „a” u.s.p., przedstawiając zamiar odwołania, z pisemnym uzasadnieniem (w którym ma prawo odnieść się do pisemnej opinii kolegium), Krajowej Radzie Sądownictwa, która uchwałą podjętą większością  2/3 głosów może skutecznie sprzeciwić się zamiarowi odwołania prezesa.

Należy więc uznać, że kolegium Sądu Apelacyjnego w Krakowie w trzydziestodniowym terminie nie przedstawiło negatywnej opinii wobec wyrażonego przez Ministra zamiaru odwołania, gdyż za taką opinię nie może być uznana sama informacja o wyniku głosowania na posiedzeniu kolegium.
Tym samym, zgodnie z art. 27 § 5 zd. drugie u.s.p., Minister Sprawiedliwości nabył uprawnienie do odwołania sędzi Katarzyny Wysokińskiej-Walenciak z funkcji wiceprezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie.


Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości