Najnowsza decyzja Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
28.09.2023
Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: Trybunał lub ETPC) opublikował w dniu
28 września 2023 roku decyzję z 5 września 2023 r. w sprawie Tomkiewicz przeciwko Polsce (nr 46855/20). Skarga dotyczyła zarzutu naruszenia art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja) ze względu na naruszenie prawa do kontaktów z dzieckiem. W odpowiedzi na skargę Rząd podniósł, że Skarżący Norbert Tomkiewicz, nie wyczerpał wszystkich dostępnych środków odwoławczych. Trybunał zaniechał analizy przedmiotowego zarzutu Rządu z powodu uznania, iż skarga jest w każdym razie niedopuszczalna. Trybunał zwrócił jednak uwagę, że Skarżący wniósł przeciwko Skarbowi Państwa powództwo o zapłatę słusznego zadośćuczynienia z tytułu naruszenia prawa do kontaktów z dzieckiem, które też zostało oddalone prawomocnym wyrokiem sądu. Zdaniem Trybunału kluczową kwestią w przedmiotowej sprawie było to, czy podjęto wszelkie niezbędne kroki w celu realizowania ustalonych kontaktów
z dzieckiem. Trybunał stwierdził, że konflikt między Skarżącym a jego byłą żona oraz utrudnianie przez nią rzeczonych kontaktów szczególnie ograniczało organom krajowym działanie w celu pełnego wyegzekwowania prawa Skarżącego do kontaktu z dzieckiem. Trybunał stwierdził, że pomimo tych trudności sąd rejonowy działał z należytą starannością i szybko podejmował określone decyzje, zarówno na wniosek Skarżącego jak i z urzędu. Sąd, działając z urzędu zobowiązał Skarżącego i jego była żonę do uczęszczania na terapię rodzinną, zmieniał ustalenia dotyczące kontaktów w sposób bardziej odpowiadający wnioskom Skarżącego, zasięgał opinii biegłych psychologów za każdym razem, gdy zachodziła taka potrzeba i regulował kontakty za pomocą środków tymczasowych na czas trwania postępowania. Trybunał zauważył także, że decyzja Sądu o nieuwzględnieniu roszczenia Skarżącego o ograniczenie władzy rodzicielskiej byłej żonie została podjęta na podstawie opinii biegłego i po przesłuchaniu dziecka. Ostatecznie, ze względu na dalsze trudności w realizacji ustalonych kontaktów
z dzieckiem, Sąd ograniczył władzę rodzicielską matce. Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał uznał, że nie można winić państwa za brak możliwości widywania dziecka przez Skarżącego przez dłuższy czas, albowiem Sąd rozstrzygał kwestię pieczy nad dzieckiem w stale zmieniających się okolicznościach poważnego konfliktu między rodzicami dziecka. Organy krajowe nie były bezczynne w wykonywaniu swoich obowiązków i poszukiwaniu odpowiednich rozwiązań. Trybunał podkreślił, że jego funkcją jest kontrola decyzji podjętych przez te organy w ramach korzystania
z przysługującego im zakresu uznania w świetle Konwencji, a te w niniejszej sprawie zostały podjęte w sposób prawidłowy. Z tych też względów skarga została uznana za niedopuszczalną i jako taka podlegała odrzuceniu.