W dniu 14 grudnia Europejski Trybunał Praw Człowieka („Trybunał” lub „ETPC”) opublikował decyzję z dnia 5 grudnia 2023 r. w sprawie M.B. i 926 Innych p. Polsce (skarga nr 3030/21 i in.). Sprawa miała związek z opublikowaniem w dniu 27 stycznia 2021 r. wyroku Trybunału Konstytucyjnego („TK”) z 22 października 2020 r. (sygn. K 1/20), w którym TK uznał za niezgodne z Konstytucją  art. 4a ust. 1 pkt 2 i art. 4a ust. 2 ustawy z 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży (przepisy te dawały możliwość legalnego przerwania ciąży w przypadkach dużego prawdopodobieństwa ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu).

W styczniu 2021 r. Fundacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny („FEDERA”), prowadząca kampanię na rzecz praw seksualnych i reprodukcyjnych, zamieściła w Internecie wstępnie wypełniony formularz skargi do ETPC wraz z załącznikami. FEDERA zachęcała kobiety w wieku rozrodczym mieszkające w Polsce do składania skarg do Trybunału. Potencjalne skarżące poproszono o wydrukowanie wstępnie wypełnionego formularza skargi, dodanie informacji o swojej sytuacji osobistej, podpisanie go i przesłanie do Trybunału. Skarżące złożyły swoje skargi, korzystając z ww. formularza. Większość skarżących jedynie podpisała wstępnie wypełniony formularz skargi, nie podając żadnych dodatkowych argumentów ani informacji na temat swojej indywidualnej sytuacji. Żadna ze skarżących nie dołączyła dokumentów ani zaświadczeń lekarskich odnoszących się do jej sytuacji.

Skarżące zarzuciły, że są potencjalnymi ofiarami naruszenia art. 3 i 8 Konwencji, ponieważ w sytuacji zajścia w ciążę będą zmuszone do jej kontynuowania, nawet w przypadku  ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo jego nieuleczalnej choroby. Zarzuciły również naruszenie art. 8 Konwencji z uwagi na fakt, że ograniczenie nie było „przewidziane przez prawo”, biorąc pod uwagę nieprawidłowy skład Trybunału Konstytucyjnego orzekającego w sprawie.

Trybunał uznał, że skarżące nie przedstawiły wystarczających dowodów potwierdzających, że były narażone na rzeczywiste ryzyko poniesienia szkody wynikającej ze zmian spowodowanych wyrokiem TK  z 22 października 2020 r. W związku z powyższym ETPC stwierdził, że skarżące nie mogły powoływać się na status ofiary w rozumieniu art. 34 Konwencji i uznał skargi za niedopuszczalne.

Decyzja jest dostępna w języku angielskim w bazie orzeczeń na stronie ETPC (https://hudoc.echr.coe.int).