W dniu 18 kwietna 2024 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: Trybunał) opublikował decyzję z dnia 26 marca 2024 r. w sprawie Buda p. Polsce (skarga nr 38940/13). Skarga dotyczyła zarzutu naruszenia art. 8 ust 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja) w związku z oddaleniem powództwa przeciwko administratorowi internetowej platformy społecznościowej o naruszenie dóbr osobistych spowodowane obraźliwymi komentarzami kierowanymi przez użytkowników portalu pod adresem skarżącego. Trybunał uznał skargę za niedopuszczalną.

Skarżący był użytkownikiem portalu społecznościowego nasza-klasa.pl działającego w latach 2006-2021, umożliwiającego kontakt ze znajomymi ze szkoły, a od 2008 r. członkiem forum Uniwersytetu Wrocławskiego na portalu nasza-klasa.pl.  W marcu 2009 r. skarżący wziął udział w dyskusji na forum. Poglądy skarżącego zostały uznane za kontrowersyjne i prowokujące przez innych użytkowników.  W dniu 3 marca 2009 r. inny użytkownik (T.B.), komentując post skarżącego, wygłosił wulgarne i obraźliwe stwierdzenia pod jego adresem. Także inni użytkownicy publikowali komentarze wrogie wobec skarżącego. Skarżący zgłosił obraźliwe komentarze, wysyłając administratorowi portalu kilka wiadomości ze zrzutami ekranu.

W marcu 2009 r. skarżący wniósł dwa powództwa cywilne o naruszenie jego dóbr osobistych: jedno przeciwko T.B., a drugie przeciwko właścicielowi i administratorowi portalu (spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Nasza Klasa Sp. z o.o.). Postępowania w obu sprawach zakończyły się w 2012 roku. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu uwzględnił powództwo przeciwko T.B. i nakazał mu opublikowanie przeprosin na odpowiednim forum, co też uczynił, oddalając jednocześnie roszczenie pieniężne skarżącego. Pozew przeciwko administratorowi portalu został oddalony w całości. Sądy krajowe uznały, że kwestionowane komentarze należy oceniać w odniesieniu do konkretnych okoliczności, w których zostały one wygłoszone, tj. w gorącej dyskusji, w której skarżący wyrażał kontrowersyjne poglądy. W tym kontekście stwierdzono, że użycie wulgaryzmów przez innych użytkowników nie miało na celu oczernienia skarżącego w oczach osób uczestniczących w dyskusji na forum, ale wyrażenie  dezaprobaty dla poglądów skarżącego.

Trybunał zauważył, że skarżący nie miał problemów z uzyskaniem danych osobowych autorów obraźliwych komentarzy. Następnie wszczął postępowanie przeciwko jednemu z nich (T.B.) i udało mu się pociągnąć go do odpowiedzialności. Biorąc pod uwagę szeroki margines oceny przyznany państwom przy wyważaniu konkurujących ze sobą prywatnych interesów skarżącego, zgodnie z art. 8 Konwencji, oraz interesów administratora portalu, zgodnie z art. 10 , Trybunał uznał, że władze krajowe zapewniły skarżącemu wystarczający środek prawny w odniesieniu do komentarzy T.B.

W zakresie, w jakim skarżący podniósł, że oddalenie jego roszczenia przeciwko administratorowi portalu w odniesieniu do komentarzy innych użytkowników, Trybunał przypominał, że należy mieć na uwadze specyfikę stylu komunikacji na niektórych portalach internetowych oraz, szerzej, rzeczywistość komunikacji internetowej, w której miliony użytkowników Internetu publikują komentarze online każdego dnia, a wielu z nich wyraża się w sposób, który można uznać za obraźliwy lub nawet zniesławiający. Jednakże większość komentarzy może mieć zbyt błahy charakter i/lub zakres ich publikacji może być zbyt ograniczony, aby mogły one spowodować znaczące szkody dla reputacji innej osoby. Ponadto Trybunał zauważył, że skarżący, nawet w sprawie przeciwko administratorowi portalu, opierał się głównie na komentarzach T.B., a komentarze innych użytkowników zostały wspomniane jedynie na marginesie. W tym kontekście Trybunał uznał za istotne, że skarżący, pomimo możliwości wniesienia roszczeń przeciwko innym użytkownikom, powstrzymał się od skorzystania z tej drogi prawnej. Tak więc znaczenie, jakie skarżący nadał komentarzom T.B., w porównaniu z komentarzami innych użytkowników, w postępowaniu przeciwko administratorowi portalu, przemawia za wnioskiem, że skarżący nie uważał innych komentarzy za coś więcej niż trywialne wulgaryzmy. W świetle powyższych argumentów Trybunał jest przekonany, że roszczenie skarżącego dotyczące ochrony jego dobrego imienia zostało w wystarczającym stopniu uwzględnione w ramach postępowania przeciwko T.B. W związku z tym skarga jest oczywiście bezzasadna i musiała zostać odrzucona zgodnie z art. 35 ust. 3 lit. a i ust. 4 Konwencji.

Decyzja jest dostępna w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int)