Najnowsze decyzje Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
20.06.2024
20 czerwca 2024 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka („Trybunał”) opublikował decyzje w następujących sprawach przeciwko Polsce:
- Piętka przeciwko Polsce (nr skargi 48570/16) - odrzucono skargę na podstawie art. 35 ust. 4 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności („Konwencja”);
- Kostka przeciwko Polsce (skarga nr 48781/19) – odrzucono skargę na podstawie art. 35 ust. 3 i 4 Konwencji;
- Serowski i Inni przeciwko Polsce (skarga nr 37334/22) – skreślono z listy rozpoznawanych spraw zgodnie z art. 39 Konwencji;
- Olczykowski przeciwko Polsce (nr skargi 37976/20) – skreślono z listy rozpoznawanych spraw zgodnie z art. 37 ust. 1 lit. c Konwencji;
- Piasecki i Inni przeciwko Polsce (skarga nr 30143/20) – skreślono z listy rozpoznawanych spraw zgodnie z art. 39 Konwencji;
20 czerwca 2024 r. Trybunał opublikował decyzję z 28 maja 2024 r. w sprawie Piętka przeciwko Polsce (nr skargi 48570/16). Skarżący podnieśli zarzut naruszenia prawa do poszanowania mienia, wynikającego z art. 1 Protokołu Nr 1 do Konwencji w związku z następującym stanem faktycznym.
Wykonując zawód geodety, skarżący ponieśli w latach 2000-2009 koszty w związku z uzyskaniem kopii map, planów i innych dokumentów z Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego. 18 grudnia 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w pięciu osobnych wyrokach stwierdził nieważność zarządzeń Starosty Powiatu legionowskiego, ustalających te opłaty.
Skarżący wnieśli kolejno dwa pozwy, w których domagali się zasądzenia zwrotu poniesionych kosztów. Pierwszy, wniesiony w 2009 r. przeciwko Skarbowi Państwa – Staroście Powiatu legionowskiego, w którym żądali zasądzenia zwrotu opłat z lat 2000-2009, został oddalony z powodu ustalenia, że pobranie opłat nie było nieuprawnione, a także, że nie doszło do bezpodstawnego wzbogacenia w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Natomiast drugi, wniesiony w 2015 r. przeciwko Powiatowi legionowskiemu, w którym żądali zwrotu opłat poniesionych od 24 maja 2001 r. do 12 lipca 2014 r., okazał się być skuteczny – ustalając, że opłaty zostały pobrane bezprawnie, Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z 13 czerwca 2019 r. zasądził na rzecz skarżących żądaną kwotę wraz z odsetkami. Skarżący potwierdzili, że zasądzona kwota została im wypłacona. Jednocześnie Trybunał zwrócił uwagę, że skarżący nie wyjaśnili, dlaczego data początkowa drugiego pozwu była inna niż pierwszego.
W związku z powyższym Trybunał stwierdził, że skarżący nie mogą nadal twierdzić, że są ofiarami naruszenia art. 1 Protokołu Nr 1 do Konwencji, albowiem sąd krajowy przyznał, że doszło do naruszenia ich prawa do poszanowania mienia, a także zasądził na ich rzecz żądaną kwotę. W tej sytuacji Trybunał odrzucił skargę na podstawie art. 35 ust. 4 Konwencji.
20 czerwca 2024 r. Trybunał opublikował decyzję z 28 maja 2024 r. w sprawie Kostka przeciwko Polsce (skarga nr 48781/19). Skarżący podniósł zarzut naruszenia art. 3 i art. 8 Europejskiej Konwencji w związku z narażeniem na bierne palenie w Zakładzie Karnym we Wronkach.
Trybunał ustalił, że skarżący był umieszczony od 23 marca do 23 maja 2018 r. w celi dla niepalących z osobą palącą. W kwietniu 2018 r. skarżący wniósł pozew przeciwko zakładowi karnemu, obejmujący m.in. żądanie zadośćuczynienia za ten okres w związku z narażeniem na bierne palenie. Powództwo skarżącego zostało prawomocnie oddalone. W odniesieniu do przedmiotowego roszczenia sąd stwierdził, że choć współosadzony istotnie przyznał, że czasem palił papierosy w celi, to skarżący nie udowodnił częstotliwości, intensywności ani negatywnych skutków dla jego zdrowia. Skarżący stwierdził, że jest czynnym palaczem, ale nie twierdził, że stał się nim z powodu ekspozycji na dym tytoniowy w zakładzie karnym.
Trybunał stwierdził, że sytuacja skarżącego nie osiągnęła minimalnego progu dolegliwości, wymaganego dla zastosowania art. 3 Konwencji. Ponadto skarżący nie składał skarg w zakładzie karnym w związku z faktem palenia papierosów przez współosadzonego w celi – dopiero w postępowaniu cywilnym wskazał na ten problem, jednak nie udowodnił intensywności palenia ani negatywnych skutków dla jego zdrowia fizycznego i psychicznego. Wreszcie skarżący, aktualnie czynny palacz, nie wiąże tego faktu z pobytem w Zakładzie Karnym we Wronkach. W tej sytuacji Trybunał doszedł do wniosku, że poziom dotkliwości związany z tą niedogodnością nie rodzi żadnych problemów na gruncie art. 8 Konwencji.
Wobec powyższego Trybunał odrzucił skargę na podstawie art. 35 ust. 3 i 4 Konwencji.
20 czerwca 2024 r. Trybunał opublikował decyzję z dnia 30 maja 2024 r. w sprawie Serowski i Inni przeciwko Polsce (skarga nr 37334/22). Z uwagi na podobny przedmiot skarg, Trybunał rozpoznał łącznie sprawy ze skarg: p. Pawła Serowskiego przeciwko Polsce (skarga nr 37334/22), p. Ryszarda Soboty przeciwko Polsce (skarga nr 42599/22), p. Pawła Piotra Rogali przeciwko Polsce (skarga nr 45256/22), p. Adama Rogali przeciwko Polsce (skarga nr 51525/22), p. Tomasza Bednarskiego przeciwko Polsce (skarga nr 55037/22). Wszystkie skargi dotyczyły zarzutu naruszenia art. 6 ust. 1 i art. 13 Konwencji ze względu na przewlekłość postępowań karnych oraz brak skutecznego środka odwoławczego w prawie krajowym. W każdej ze spraw rząd przyznał, że doszło do naruszenia Konwencji i zobowiązał się do wypłacenia skarżącym stosownego zadośćuczynienia w wysokości od 1980 do 8890 euro. W związku z zawarciem ugody przez strony, zgodnie z art. 39 Konwencji Trybunał postanowił skreślić ww. skargi z listy rozpoznawanych spraw.
20 czerwca 2024 r. Trybunał opublikował decyzję z 30 maja 2024 r. w sprawie Olczykowski przeciwko Polsce (skarga nr 37976/20). Skarżący podniósł zarzut naruszenia art. 3 (zakaz nieludzkiego i poniżającego traktowania) i art. 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego) Konwencji w związku z poddawaniem go kontrolom osobistym w aresztach śledczych i zakładach karnych. Rząd przyznał, że doszło do naruszenia ww. przepisów i zaproponował zadośćuczynienie w kwocie 4000 euro. Skarżący nie odpowiedział na propozycję Rządu w zakreślonym terminie. Trybunał stwierdził, że deklaracja jednostronna Rządu, w tym zaproponowana kwota zadośćuczynienia, jest adekwatna do powstałych naruszeń i zdecydował o skreśleniu sprawy z listy na podstawie art. 37 ust. 1 lit. c Konwencji.
20 czerwca 2024 r. Trybunał opublikował decyzję z 30 maja 2024 r. w sprawie Piasecki i Inni przeciwko Polsce (skarga nr 30143/20). Z uwagi na podobny przedmiot skarg, Trybunał rozpoznał łącznie sprawy ze skarg: p. Adriana Piaseckiego przeciwko Polsce (skarga nr 30143/20), p. Adriana Marka Nowaka przeciwko Polsce (skarga nr 54988/20), p. Marcina Bisiorka przeciwko Polsce (skarga nr 4632/21). Wszystkie skargi dotyczyły zarzutu naruszenia art. 3 (zakazu tortur) i art. 8 (prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji w związku z kontrolami osobistymi, którymi skarżący byli poddawani podczas pobytu w więzieniu. W każdej ze spraw rząd przyznał, że doszło do naruszenia Konwencji i zobowiązał się do wypłacenia skarżącym stosownego zadośćuczynienia w wysokości od 5000 do 8500 euro. W związku z zawarciem ugody przez strony, zgodnie z art. 39 Konwencji Trybunał postanowił skreślić ww. skargi z listy rozpoznawanych spraw.
Decyzja jest dostępna w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int).