W dniu 5 września 2019 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej Trybunał lub ETPCz) opublikował wyrok w sprawie przeciwko Polsce o numerze skargi 20147/15, w którym stwierdził naruszenie art. 2 Konwencji o ochronie praw człowieka i  podstawowych wolności (dalej: Konwencja) zarówno w jego aspekcie materialnym (niewywiązanie się z obowiązku ochrony życia), jak i proceduralnym (brak przeprowadzenia skutecznego śledztwa).

W skardze do Trybunału skarżący twierdzili, że Państwo nie wywiązało się z obowiązku ochrony życia K.O. (porwanego w 2001 roku) przed nielegalnymi działaniami innych osób oraz zarzucili brak skutecznego śledztwa.

Trybunał ustalił, że K.O. po porwaniu był przetrzymywany przez porywaczy prawie 2 lata, a następnie został pozbawiony życia, pomimo przekazania żądanego okupu. Ciało ofiary odnaleziono w październiku 2006 roku.

Trybunał oparł się w dużej mierze na końcowym raporcie sejmowej Komisji Śledczej do zbadania prawidłowości działań organów administracji rządowej w sprawie postepowań karnych związanych z uprowadzeniem i zabójstwem K.O. (dalej Komisja) z 17 maja 2011 roku. Z ustaleń Komisji, które Trybunał przyjął, wynikało, iż nie zebrano wszystkich dowodów rzeczowych, zbyt późno przesłuchano jednego ze świadków, który mógł wskazać jednego z porywaczy, nie przeprowadzono stosownego postępowania po otrzymaniu anonimowego listu wskazującego rzekomych porywaczy, zbyt późno zebrano dane dotyczące połączeń telefonicznych, jak również nie nadzorowano akcji wręczenia okupu porywaczom. Trybunał wskazał, że Komisja krytycznie oceniła działania Policji.

Trybunał wskazał, że w okolicznościach niniejszej sprawy od momentu zaginięcia pokrzywdzonego właściwe organy Państwa wiedziały lub powinny były wiedzieć o realnym i rychłym niebezpieczeństwie dla jego życia i zdrowia, a w takiej sytuacji art. 2 Konwencji nakłada na Państwo podjęcie wszelkich możliwych działań, aby jak najszybciej odnaleźć pokrzywdzonego i zidentyfikować sprawców porwania. W tym kontekście Trybunał przywołał, m.in. wyrok w sprawie Osman przeciwko Wielkiej Brytanii z 28 października 1998 roku.

Trybunał odnotował wprawdzie, że w 2005 roku nastąpił przełom w śledztwie, zaś pod koniec 2006 roku główni porywacze zostali aresztowani, a w 2007 roku został sporządzony akt oskarżenia wobec grupy osób mających związek z porwaniem i zabójstwem, które to osoby zostały skazane w początkach 2008 roku. Jednakże Trybunał zaznaczył, że do chwili obecnej toczy się śledztwo w sprawie powiązanej ze sprawą główną, której okoliczności  nie zostały jeszcze w pełni wyjaśnione. W związku z powyższym Trybunał dopatrzył się naruszenia art. 2 Konwencji w szczególności w związku z niewłaściwymi działaniami organów ścigania, w tym Policji.

Skarżący żądali sumy około 3 113 000 euro tytułem poniesionych szkód materialnych i niematerialnych. Trybunał uwzględnił jedynie część ich roszczeń, przyznając skarżącym łącznie sumę pieniężną w wysokości 100 000 (sto tysięcy) euro tytułem słusznego zadośćuczynienia za „szkody niematerialne” oraz oddalając roszczenie z tytułu „szkód materialnych”. Wyrok jest nieprawomocny.

Orzeczenie jest dostępne w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int).