W dniu 28 maja 2020 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: Trybunał lub ETPCz) wydał wyrok w sprawie Rasiński przeciwko Polsce (skarga nr 42969/18). Skarżący podniósł zarzut naruszenia art. 3 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja) wskazując, że w trakcie jego osadzenia w zakładzie karnym od 18 lipca 2013 roku do 16 kwietnia 2015 roku (łącznie rok, osiem miesięcy i dwadzieścia osiem dni) był przetrzymywany w przeludnionych celach. Podnosił ponadto, że były one źle wyposażone, nieodpowiednio wentylowane a na ścianach znajdowała się pleśń. Trybunał orzekł, że doszło do naruszenia art. 3 Konwencji.

W lipcu 2016 roku skarżący wniósł powództwo cywilne przeciwko Skarbowi Państwa w związku z niewłaściwymi warunkami osadzenia. Sąd okręgowy przyznał skarżącemu 5000 zł tytułem zadośćuczynienia i oddalił powództwo w pozostałym zakresie. Sąd stwierdził, że skarżący był przetrzymywany w przeludnionych celach podczas jego pobytu w więzieniu. W lutym 2018 roku sąd apelacyjny oddalił apelacje wniesione przez skarżącego i Skarb Państwa.

Trybunał przypominał, że silne domniemanie naruszenia art. 3 Konwencji powstaje, gdy przestrzeń osobista dostępna dla osadzonego wynosi poniżej 3 m² w celi wieloosobowej. Domniemanie to może zostać obalone tylko wtedy, gdy krótkim, okazjonalnym i niewielkim ograniczeniom przestrzeni osobistej towarzyszy wystarczająca swoboda poruszania się i odpowiednia aktywność poza celą. Trybunał stwierdził, że ​​zmniejszenia wymaganej przestrzeni osobistej przez ponad rok i osiem miesięcy nie można uznać za „krótkie, okazjonalne i niewielkie” w rozumieniu orzecznictwa Trybunału. Przeciwnie, nawet w obecności czynników łagodzących, na które powoływał się Rząd, Trybunał uznał, że ​​taki okres przetrzymywania w celi, w której miejsce na osobę wynosiło poniżej ustawowej 3 m² wystarczy, aby ustalić, że silne domniemanie naruszenia art. 3 nie zostało obalone. Uwzględniając powyższe ustalenia, Trybunał stwierdził, że doszło do przekroczenia nieuniknionego poziomu ​​cierpienia nieodłącznie związanego z zatrzymaniem.

W odniesieniu do argumentów Rządu, dotyczących utraty statusu ofiary przez skarżącego w związku z przyznaniem mu zadośćuczynienia w postępowaniu krajowym, Trybunał zbadał, czy władze zapewniły skarżącemu wystarczające zadośćuczynienie. W ocenie Trybunału kwota zasądzona przez sąd okręgowy była znacznie niższa niż kwoty zasądzane przez ETPCz w porównywalnych sprawach i nie była wystarczająca, aby skarżący utracił status ofiary.

W związku z powyższym Trybunał stwierdził, że doszło do naruszenia art. 3 Konwencji i przyznał skarżącemu kwotę 8350 euro z tytułu szkody niemajątkowej.

Wyrok jest dostępny w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int), wkrótce zostanie przetłumaczony na język polski oraz umieszczony w bazie orzeczeń Trybunału na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości (https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc).