W dniu 14 października 2021 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: Trybunał) wydał następujące wyroki w sprawach przeciwko Polsce:

• Kapa i Inni przeciwko Polsce (numery skarg 75031/13 i inne);
• M.B. przeciwko Polsce (skarga nr 60157/15);
• Staniszewski przeciwko Polsce (skarga nr 20422/15).

W sprawie Kapa i Inni przeciwko Polsce skarżący podnieśli zarzut naruszenia art. 8 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (prawo do poszanowania życia prywatnego) w związku z trwającym ponad dwa lata intensywnym ruchem kołowym na drodze znajdującej się w pobliżu ich miejsca zamieszkania.
Trybunał wskazał, że doszło do naruszenia prawa skarżących do poszanowania ich życia prywatnego. Podkreślił, że odpowiednie organy już w 1996 roku zostały ostrzeżone o możliwości zaistnienia problemów związanych z nadmiernym ruchem kołowym, jednak zignorowały je i kontynuowały projekt budowy autostrady. Co prawda podjęte zostały środki zmierzające do zmniejszenia ruchu, jednak nie przyniosły one oczekiwanych rezultatów.
W związku z powyższym Trybunał stwierdził naruszenie art. 8 Konwencji i zasądził na rzecz każdego ze skarżących kwotę 10 000 euro tytułem słusznego zadośćuczynienia.

W sprawie M.B. przeciwko Polsce (skarga nr 60157/15). Skarżący zarzucił naruszenie art. 5 ust. 1 lit. e Konwencji w związku z zastosowaniem wobec niego środka zabezpieczającego w postaci umieszczenia w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym.
W styczniu 2014 roku skarżący zaatakował swoich rodziców i ranił ich nożem. Badający skarżącego lekarze stwierdzili, że cierpi on na schizofrenię paranoidalną. Skarżący podjął z własnej inicjatywy terapię w ośrodku dla młodzieży z zaburzeniami psychicznymi. W styczniu 2015 roku sąd rejonowy umorzył postępowanie i orzekł umieszczenie skarżącego w zakładzie zamkniętym. W maju 2015 roku sąd okręgowy utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie. Skarżący wskazywał, że opinie psychiatryczne, będące podstawą do umieszczenia go w zamkniętym zakładzie, nie były aktualne w momencie wydania przez sąd postanowienia, zostały bowiem wydane piętnaście miesięcy przed wydaniem orzeczenia w sprawie i osiemnaście miesięcy przed umieszczeniem go w szpitalu psychiatrycznym.
Trybunał zauważył, że umieszczenie skarżącego w szpitalu psychiatrycznym zostało zarządzone w toku postępowania karnego, w którym sądy krajowe ustaliły, że popełnił on czyn zabroniony. Skarżący przeszedł badania psychiatryczne w dniach 17 stycznia i 3 lutego 2014 roku, w wyniku których biegli psychiatrzy stwierdzili, że powinien zostać umieszczony w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym. Trybunał zauważył, że sądy krajowe, pomimo twierdzeń skarżącego, że po terapii w ośrodku terapeutycznym jego stan uległ poprawie, nie zleciły żadnych innych badań lekarskich. Trybunał stwierdził, że w momencie umieszczenia skarżącego w szpitalu w dniu 4 sierpnia 2015 roku nie zostało „wiarygodnie wykazane”, że jego stan psychiczny wymagał jego odosobnienia. Trybunał stwierdził zatem, że hospitalizacja skarżącego w okresie od 4 sierpnia 2015 roku do 12 kwietnia 2016 roku nie była „zgodna z prawem” w rozumieniu art. 5 ust. 1 lit. e Konwencji. W dniu 12 kwietnia 2016 roku sąd rejonowy potwierdził, że skarżący cierpiał na zaburzenia psychiczne, które uzasadniały umieszczenie go w szpitalu psychiatrycznym. Swoją decyzję oparł na opiniach biegłych przedłożonych 30 października 2015 roku i 4 lutego 2016 roku. Ponadto w okresie od dnia 12 kwietnia 2016 roku do dnia zwolnienia skarżący był badany przez biegłych psychiatrów co sześć miesięcy, a podstawą do wydania orzeczenia były wyniki badań psychiatrycznych. Wobec powyższego Trybunał uznał, że pozbawienie wolności skarżącego w okresie od 12 kwietnia 2016 roku do 29 listopada 2016 roku było zgodne z prawem w rozumieniu art. 5 ust 1 lit. e Konwencji.
W związku z tym, że doszło do naruszenia art. 5 ust 1 lit. e Konwencji w odniesieniu do umieszczeniu skarżącego w szpitalu psychiatrycznym w okresie pomiędzy 4 sierpnia 2015 roku a 12 kwietnia 2016 roku Trybunał zasądził na rzecz skarżącego kwotę 16 000 euro tytułem słusznego zadośćuczynienia i 940 euro z tytułu kosztów i wydatków.

W sprawie Staniszewski przeciwko Polsce skarżący zarzucił naruszenie art. 10 Konwencji (wolność wyrażania opinii). W 2014 roku skarżący, będący redaktorem naczelnym lokalnej gazety, opublikował nieprawdziwe informacje o startującym w wyborach samorządowych G.G. W związku z wszczętym przez G.G. postępowaniem w trybie art. 111 § 1 ustawy Kodeks wyborczy sądy krajowe nakazały skarżącemu publikację przeprosin oraz wpłacenie kwoty pieniężnej na rzecz organizacji pożytku publicznego, jak również zakazały rozpowszechniania nieprawdziwych informacji na temat G.G.
Trybunał zauważył, że orzeczenia wydane przez sądy krajowe w sprawie przeciwko skarżącemu oraz nałożone sankcje stanowiły ingerencję w prawo skarżącego do wolności wypowiedzi. Ingerencja ta była przewidziana przez prawo oraz służyła uzasadnionemu celowi - ochronie dobrego imienia lub praw innych osób, jak również ochronie integralności procesu wyborczego, a tym samym praw wyborców. Trybunał nie uznał, by samo zastosowanie trybu postępowania przewidzianego w art. 111 Kodeksu wyborczego stanowiło naruszenie art. 10 Konwencji. Trybunał zauważył, że tego typu postępowania prowadzone są w bardzo krótkich terminach i mają na celu zapewnienie prawidłowego przebiegu kampanii wyborczej poprzez zapobieganie naruszeniom dóbr osobistych kandydatów, które mogą mieć wpływ na wynik wyborów. Trybunał przypominał, że zapewnienie takiego doraźnego środka odwoławczego w okresach kampanii wyborczych,  na szczeblu lokalnym lub krajowym, służy uzasadnionemu celowi zapewnienia rzetelności procesu wyborczego i jako takie nie powinno być kwestionowane z punktu widzenia Konwencji.
Biorąc pod uwagę margines swobody państwa, Trybunał uznał, że zaskarżona ingerencja może być uznana za „konieczną w społeczeństwie demokratycznym” i proporcjonalną do uzasadnionego celu w rozumieniu art. 10 ust. 2 Konwencji. W związku z tym nie doszło do naruszenia art. 10 Konwencji.

Wszystkie wyroki są dostępne w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (HUDOC), wkrótce zostaną przetłumaczone na język polski i opublikowane w bazie orzeczeń ETPCz na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.

Wyroki staną się ostateczne w okolicznościach określonych w art. 44 ust. 2 Konwencji.