W dniu 16 czerwca 2022 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: Trybunał) wydał wyrok w sprawie Żurek przeciwko Polsce (numer skargi 39650/18).

W sprawie tej skarżący podniósł zarzut naruszenia art. 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego, prawo dostępu do sądu) oraz art. 13 (prawo do środka odwoławczego) Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja) w związku z przedterminowym wygaszeniem z mocy prawa jego kadencji jako członka Krajowej Rady Sądownictwa, jak również zarzut naruszenia art. 10 Konwencji (wolność wyrażania opinii).

Odnośnie do art. 6 Konwencji, Trybunał uznał, że prawo skarżącego do odbycia pełnej kadencji w KRS podlegało ochronie na podstawie art. 6 Konwencji. Trybunał stwierdził, że nie ma potrzeby oddzielnego badania dopuszczalności i zasadności skargi na podstawie art. 13 Konwencji, ponieważ jest ona zasadniczo taka sama jak skarga na podstawie art. 6 ust. 1 Konwencji.

Odnośnie do art. 10 Konwencji Trybunał stwierdził, że skarżący, jako sędzia i członek/rzecznik KRS, miał nie tylko prawo, ale i obowiązek wypowiadania się w obronie rządów prawa i niezawisłości sędziowskiej. W związku z tym, w jego przypadku wymagany był wysoki stopień ochrony wolności słowa, jak również ścisła kontrola wszelkich ingerencji w jego prawa.

Z uwagi na powyższe Trybunał stwierdził naruszenie przez Polskę art. 6 ust. 1 Konwencji oraz art. 10 Konwencji. Stwierdzenie naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji nastąpiło większością głosów w stosunku 6 do 1, zaś naruszenie art. 10 Konwencji stwierdzono jednomyślnie. Trybunał zasądził na rzecz skarżącego kwotę 15.000 euro tytułem naprawienia szkody niemajątkowej oraz 10.000 euro tytułem zwrotu kosztów.

W sprawie tej sędzia K. Wojtyczek złożył zdanie częściowo odrębne, w którym stwierdził m. in., że w przedmiotowej sprawie art. 6 Konwencji nie mógł mieć zastosowania. Co do naruszenia art. 10 Konwencji zdaniem sędziego niektóre wypowiedzi skarżącego należały do kategorii wypowiedzi oficjalnych (prezentujących stanowisko KRS) i nie były objęte art. 10 Konwencji, niektóre zaś należały do kategorii wypowiedzi nieurzędowych (wyrażających osobiste poglądy skarżącego), wyraźnie chronionych przez art. 10 Konwencji.

Wyrok jest prawomocny i jest dostępny w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int) oraz jest przetłumaczony na język polski i zamieszczony w bazie orzeczeń ETPCz na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.