W dniu 13 października 2022 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: Trybunał) wydał trzy wyroki i opublikował jedną decyzję w sprawach przeciwko Polsce.

W sprawie T.Z. i Inni przeciwko Polsce (skarga nr  41764/17) Trybunał stwierdził, że doszło do naruszenia art. 3 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja), art. 4 Protokołu nr 4 do Konwencji oraz art. 13 Konwencji w związku z art. 3 Konwencji z powodu zawrócenia skarżących z polskiej granicy na Białoruś bez rozpatrywania ich wniosków o azyl.

W sprawie Nowak przeciwko Polsce (skarga nr 60906/16) skarżący zarzucił naruszenie art. 3 i  art. 8 Konwencji w związku z przeprowadzanymi wobec niego kontrolami osobistymi podczas osadzenia w zakładzie karnym. Kontrole te były przeprowadzane z powodu podejrzenia, że skarżący gromadził przedmioty niedozwolone w postaci dużej ilości leków. W zakresie zarzutu naruszenia art. 3 Trybunał stwierdził, że nie ma podstaw do uznania, że ​​kontrole osobiste (pomimo ich częstego powtarzania się) zawierały jakikolwiek element poniżającego lub upokarzającego traktowania, które osiągnęło minimalny poziom dotkliwości niezbędny do stwierdzenia naruszenia art. 3 Konwencji.  Trybunał uznał natomiast, że kontrole osobiste stanowiły ingerencję w „życie prywatne” skarżącego w rozumieniu art. 8 Konwencji. Trybunał zauważył, że choć kontrole te miały podstawę w prawie, władze krajowe nie przedstawiły wystarczających i istotnych powodów uzasadniających ich przeprowadzanie. Ponadto w ocenie Trybunału liczba, częstotliwość i metoda przeprowadzenia kontroli, wskazują, że środki te były nadmiernie uciążliwe dla skarżącego. W związku z powyższym Trybunał orzekł, że doszło do naruszenia art. 8 Konwencji i przyznał skarżącemu 3000 euro tytułem zadośćuczynienia.

W sprawie Czeszel przeciwko Polsce (skarga nr 47731/19) skarżący zarzucił naruszenie art. 5 ust. 3 Konwencji w związku z długotrwałym stosowaniem wobec niego tymczasowego aresztowania (łącznie przez okres 4 lat i 18 dni). Skarżący został zatrzymany w maju 2015 roku w trakcie postępowania karnego, które dotyczyło oszustw kredytowych. Przedłużając tymczasowe aresztowanie skarżącego, sądy krajowe konsekwentnie opierały się na wadze zarzutów, skomplikowanym charakterze sprawy i prawdopodobieństwie, że skarżący ucieknie lub będzie utrudniał postępowanie. W ocenie Trybunału wraz z upływem czasu te początkowe podstawy tymczasowego aresztowania stawały się coraz mniej istotne, a sądy krajowe nie oparły się na innych „istotnych” i „wystarczających” podstawach uzasadniających dalsze pozbawienie wolności. Trybunał uznał, że rząd nie przedstawił argumentów, które mogłyby uzasadnić długość tymczasowego aresztowania skarżącego. Mając na uwadze swoje dotychczasowe orzecznictwo w tej kwestii, Trybunał stwierdził, że w przedmiotowej sprawie doszło naruszenia art. 5 ust. 3 Konwencji i zasądził na rzecz skarżącego kwotę 5300 euro tytułem zadośćuczynienia.

W sprawie Wysoczański przeciwko Polsce (skarga nr 61226/19) opublikowano decyzję z dnia z dnia 22 września 2022 r. o skreśleniu skargi z listy spraw zgodnie z art. 37 ust. 1 lit. a Konwencji.

Wszystkie orzeczenia są dostępne w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int). Wyroki wkrótce zostaną przetłumaczone na język polski i zamieszczone w bazie orzeczeń ETPCz na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.