W dniu 18 marca 2021 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: Trybunał lub ETPCz) wydał wyrok w sprawie Lewandowski przeciwko Polsce (skarga nr 29848/17), w którym stwierdził naruszenie art. 6 ust. 1 i art. 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja). 

W tym samym dniu Trybunał  opublikował również trzy decyzje z 16 lutego 2021 roku w sprawach:

• Karwowski przeciwko Polsce (skarga nr 13357/19);
• Orłowski przeciwko Polsce (skarga nr 42505/12);
• Wardaszko przeciwko Polsce (skarga nr 39052/18). 

Sprawa Lewandowski przeciwko Polsce dotyczyła przewlekłości postępowania karnego toczącego się przeciwko skarżącemu oraz braku skutecznego środka odwoławczego. Skarżący podnosił, że czas trwania postępowania, który łącznie wynosił osiem lat, stanowił naruszenie zasady „rozsądnego terminu”. 
Trybunał przypominał, że zasadność czasu trwania postępowania należy oceniać w świetle szczególnych okoliczności sprawy i z uwzględnieniem kryteriów przyjętych w orzecznictwie Trybunału, w szczególności złożoności sprawy oraz zachowania skarżącego i właściwych organów. Należy również brać pod uwagę znaczenie sprawy dla skarżącego. 
Trybunał zauważył, że podczas ponownego rozpoznania sprawy sąd okręgowy przez okres osiemnastu miesięcy bezskutecznie próbował wyznaczyć termin rozprawy przeciwko wszystkim współoskarżonym. Dopiero później sąd postanowił wyłączyć do odrębnego postępowania sprawy tych współoskarżonych, którzy uchylali się od uczestnictwa w procesie. Ponadto wskutek uchylenia wyroku przez sąd apelacyjny sprawa była ponownie rozpoznawana przez sąd pierwszej instancji. Trybunał wskazał, że choć nie ma możliwości dokonywania analizy jakości prawnej orzecznictwa sądów krajowych, przekazywanie spraw do ponownego rozpoznania następuje na ogół na skutek błędów popełnionych przez sądy niższej instancji i świadczy o brakach w systemie sądownictwa. Co więcej, braki te można przypisać organom, a nie skarżącym. Trybunał zauważył ponadto, że nie wydaje się, by skarżący w jakikolwiek sposób przyczynił się do ogólnej długości postępowania w jego sprawie. Z powyższych powodów Trybunał nie znalazł uzasadnienia dla całkowitej długości postępowania karnego przeciwko skarżącemu. Tym samym orzekł, że doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 13 Konwencji Trybunał uznał, że skarga, wniesiona na podstawie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, nie zapewniła skarżącemu „odpowiedniego i wystarczającego zadośćuczynienia” (zob. Scordino (nr 1), § 181 oraz Rutkowski i Inni, § 183). Doszło zatem do naruszenia art. 13 Konwencji. 
Trybunał przyznał skarżącemu kwotę 2600 euro z tytułu naruszenia art. 6 ust 1 i art. 13 Konwencji. 

W sprawie Karwowski przeciwko Polsce (skarga nr 13357/19) skarżący zarzucił, że sądy krajowe przedłużając postępowanie dotyczące uprowadzenia jego dziecka przez matkę oraz odmawiając nakazania powrotu dziecka, naruszyły jego prawo do poszanowania życia rodzinnego zagwarantowane w art. 8 Konwencji. 
W dniach 9 listopada 2020 roku i 12 listopada 2020 roku Trybunał otrzymał ugody podpisane przez strony. Rząd RP zobowiązał się zapłacić skarżącemu kwotę 9 000 euro na pokrycie wszelkich szkód materialnych i niematerialnych, jak również kosztów i wydatków. W związku z powyższym Trybunał postanowił skreślić skargę z listy spraw zgodnie z art. 39 Konwencji. 

W sprawie Orłowski przeciwko Polsce (skarga nr 42505/12) skarżący zarzucił naruszenie art. 6 i 13 Konwencji oraz art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji podnosząc, że jego prawa majątkowe zostały ograniczone. Wskazywał, że przez okres pięciu lat nie mógł swobodnie zarządzać swoim majątkiem w związku z postępowaniem upadłościowym, które rozpoczęło się w 2007 roku. Istniało również realne zagrożenie, że jego aktywa mogą zostać sprzedane za kwotę znacznie niższą niż ich wartość rynkowa. 
Trybunał zauważył, iż w dniu 14 marca 2013 roku sąd umorzył postępowanie upadłościowe i skarżącemu przywrócono prawo do pełnej kontroli nad majątkiem. W związku z faktem, iż okoliczności, których dotyczyła skarga, przestały istnieć a skutki ewentualnego naruszenia Konwencji zostały naprawione, Trybunał uznał, że dalsze rozpoznawanie skargi nie jest uzasadnione i skreślił ją z listy spraw zgodnie z art. 37 ust. 1 Konwencji. Trybunał skorzystał z prawa przyznania skarżącemu zwrotu kosztów i wydatków. Zasądził z tego tytułu kwotę 4 882 euro. 

W sprawie Wardaszko przeciwko Polsce (skarga nr 39052/18) osadzony w zakładzie karnym skarżący, zarzucił naruszenie art. 8 Konwencji podnosząc, że dwa pisma przesłane do niego przez reprezentującego go prawnika zostały otwarte przez strażników więziennych. 
Po nieudanych próbach zawarcia ugody, pismem z dnia 14 września 2020 roku Rząd przedłożył jednostronną deklarację w celu rozwiązania kwestii podniesionej w skardze. Rząd przyznał, że doszło do naruszenia prawa skarżącego do poszanowania jego korespondencji. Jednocześnie Rząd zobowiązał się do zapłaty skarżącemu kwoty 1000 euro w celu pokrycia wszelkich szkód materialnych i niematerialnych, jak również kosztów i wydatków.  
Trybunał wskazał, że istnieje jasne i obszerne orzecznictwo dotyczące skarg związanych z naruszeniem tajemnicy korespondencji osób pozbawionych wolności. Pomimo, że Trybunał nie otrzymał od skarżącego akceptacji warunków deklaracji jednostronnej, uwzględniając przyznanie naruszeń zawarte w deklaracji Rządu, jak również proponowaną kwotę zadośćuczynienia - która jest zgodna z kwotami zasądzonymi w podobnych sprawach - Trybunał uznał, że dalsze rozpoznawanie skargi nie jest uzasadnione i  skorzystał z prawa do wykreślenia skarg z listy spraw zgodnie z art. 37 ust. 1 lit. c Konwencji.

Orzeczenia są dostępne w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int), wyrok w sprawie Lewandowski przeciwko Polsce został przetłumaczony na język polski i umieszczony bazie orzeczeń Trybunału na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości (https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc).