Najnowsze wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach przeciwko Polsce
12.01.2023
W dniu 12 stycznia 2023 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: Trybunał lub ETPC) wydał wyrok w sprawie Romanowski przeciwko Polsce (skarga nr 55297/16). Sprawa dotyczyła rozstrzygnięcia powództwa krajowego, które wytoczono w związku z wypowiedziami o nieprawdziwej i zniesławiającej treści, jakoby skarżący dopuścił się niewłaściwego wykorzystania sprzętu finansowanego ze środków publicznych. Skarżący, który pracował jako jeden z kilku asystentów i doradców ustępującego ministra sprawiedliwości, wniósł pozew o naruszenie dóbr osobistych przeciwko nowemu ministrowi w związku z jego wypowiedziami, iż służbowe laptopy wykorzystywane przez ustępującego ministra i skarżącego zostały zniszczone oraz że zniszczenie nie mogło być przypadkowe i mogło stanowić przestępstwo.
Na korzyść skarżącego orzekły sąd okręgowy i sąd apelacyjny. W 2015 r. Sąd Najwyższy uchylił wyrok sądu apelacyjnego i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania wskazując, że skarżącego należało uznać za osobę publiczną a uwagi pozwanego leżały w interesie publicznym i, choć okazały się nieprawdziwe, stanowiły część procesu politycznego związanego ze zmianą kierownictwa Ministerstwa Sprawiedliwości, podlegały więc ochronie na mocy art. 10 Konwencji. W październiku 2015 r. sąd apelacyjny, uznając, że jest związany wykładnią prawa Sądu Najwyższego, oddalił powództwo skarżącego.
Trybunał zauważył, że zniesławiające wypowiedzi na temat skarżącego były związane z próbą wkładu w debatę polityczną wokół zmiany kierownictwa Ministerstwa Sprawiedliwości i wykorzystania środków publicznych. W ocenie Trybunału skarżący nie był jednak osobą publiczną. W tym czasie był jednym z kilku asystentów i doradców pracujących w gabinecie ministra. Skarżący podniósł, że był mało znanym urzędnikiem a jego imię i nazwisko po raz pierwszy podano do wiadomości publicznej w związku ze skandalem dotyczącym laptopa. Zdaniem Trybunału sąd krajowy nie uwzględnił w wystarczającym stopniu argumentów skarżącego, że nie był on osobą publiczną, i nietrafnie połączył jego sytuację z sytuacją byłego ministra. Trybunał podkreślił również, że kwestionowane wypowiedzi były nieprawdziwe i miały na celu zaszkodzenie dobremu imieniu skarżącego.
Trybunał uznał, że w wyroku kończącym zaskarżone postępowanie nie zawarto istotnego i wystarczającego uzasadnienia; nie zachowano sprawiedliwej równowagi między prawami skarżącego zagwarantowanymi w art. 8 Konwencji a prawami pozwanego wynikającymi z art. 10 Konwencji.
W związku z powyższym Trybunał orzekł, że doszło do naruszenia art. 8 Konwencji i zasądził na rzecz skarżącego 8000 euro tytułem zadośćuczynienia oraz 6290 euro z tytułu poniesionych kosztów i wydatków. Wyrok jest ostateczny.
Wyrok jest dostępny w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int), został również przetłumaczony na język polski i zamieszczony w bazie orzeczeń ETPC na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.