W dniu 6 października 2022 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: Trybunał lub ETPC) wydał wyrok w sprawie Juszczyszyn przeciwko Polsce (numer skargi 35599/20).

W sprawie tej skarżący podniósł zarzuty naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja), wskazując, że jego sprawa nie została rozpoznana przez sąd ustanowiony ustawą, niezależny i bezstronny, bowiem kandydatury sędziów orzekających w jego sprawie były wysunięte przez Krajową Radę Sądownictwa (dalej: KRS) utworzoną po nowelizacji ustawy o KRS. Ponadto zarzucił naruszenie art. 8 Konwencji (prawo do życia prywatnego) oraz art. 18 w zw. z art. 8 Konwencji (ingerencja w prawo do życia prywatnego dla innych celów niż przewidziane w Konwencji).

Odnośnie art. 6 ust. 1 Konwencji Trybunał stwierdził, że doszło do oczywistego naruszenia prawa, które niekorzystnie wpłynęło na procedurę powoływania sędziów do orzekania w sprawach dyscyplinarnych z uwagi na powołanie KRS bez wystarczających gwarancji niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej.

Odnośnie art. 8 Konwencji (prawo do życia prywatnego) Trybunał podniósł, że prawo krajowe nie dawało skarżącemu wystarczającej ochrony przed arbitralnością, a organ orzekający o zawieszeniu skarżącego nie był „sądem” w rozumieniu Konwencji. ETPC doszedł zatem do wniosku, że ingerencja nie była zgodna z prawem. 

Odnośnie art. 18 w zw. z art. 8 Konwencji, ETPC wskazał, że wobec skarżącego podejmowano kolejne czynności, zmierzające do pokazania, że „zakwestionowanie statusu sędziów mianowanych z udziałem zrekonstruowanej KRS naraziłoby każdego z sędziów czyniących to na sankcje” (§ 329). W ocenie ETPC działania podjęte przeciwko skarżącemu miały głównie na celu ukaranie go i zniechęcenie go do oceniania statusu innych sędziów.

Z uwagi na powyższe Trybunał stwierdził naruszenie przez Polskę art. 6 ust. 1 (jednogłośnie), art. 8 oraz art. 18 w zw. z art. 8 (obydwa większością głosów). Ponadto Trybunał zasądził na rzecz skarżącego tytułem zadośćuczynienia 30 000 euro.

W sprawie tej dwóch sędziów (K. Wojtyczek i P. Paczolay) złożyło wspólną częściowo zbieżną i częściowo odrębną opinię oraz trzech sędziów (M. Bošnjak, L. Schembri Orland, I. Ktistakis) złożyło wspólną częściowo odrębną opinię.

ETPC odrzucił wniosek o przekazanie sprawy do rozpoznania przez Wielką Izbę. Decyzja ta nie została uzasadniona. Wobec tego wyrok stał się ostateczny w dniu 30 stycznia 2023 r. Wyrok jest dostępny w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int) został również przetłumaczony na język polski i zamieszczony w bazie orzeczeń ETPC na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.