W dniu 15 marca 2022 roku Wielka Izba Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wydała wyrok w sprawie Grzęda przeciwko Polsce (nr skargi 43572/18).

W sprawie tej skarżący podniósł zarzut naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja) (prawo do rzetelnego procesu sądowego) oraz art. 13 (prawo do środka odwoławczego) z uwagi na przedterminowe wygaszenie z mocy prawa jego kadencji jako członka Krajowej Rady Sądownictwa.

Trybunał stwierdził, że zgodnie z prawem krajowym, biorąc pod uwagę Konstytucję, orzecznictwo konstytucyjne i obowiązujące przepisy, skarżący miał prawo do ukończenia swojej czteroletniej kadencji w Krajowej Radzie Sądownictwa. Następnie Trybunał uznał, po pierwsze, że prawo podlega ochronie na podstawie art. 6 Konwencji, ponieważ Rząd nie udowodnił, że wykluczenie dostępu do sądu było obiektywnie uzasadnione, a po drugie, że tylko kontrola odwoławcza sądu może zagwarantować sędziom istotną ochronę przed arbitralnością, w jakim ma ona zastosowanie do przedmiotowej sprawy.

Trybunał podkreślił znaczenie mandatu KRS dla ochrony niezawisłości sędziów oraz związek między uczciwością nominacji sędziowskich a wymogiem niezawisłości sędziów.

Z uwagi na powyższe, Wielka Izba Trybunału orzekła szesnastoma głosami do jednego, że doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji i uznała jednogłośnie, że nie jest konieczne badanie dopuszczalności i meritum skargi na podstawie art. 13 Konwencji. Wielka Izba Trybunału ponadto uznała, że stwierdzenie naruszenia stanowi samo w sobie wystarczające słuszne zadośćuczynienie za szkodę niemajątkową poniesioną przez skarżącego oraz nakazała wypłacenie skarżącemu kwoty 30 000 euro tytułem zwrotu kosztów i wydatków.

W sprawie tej sędzia K. Wojtyczek złożył zdanie odrębne stwierdzając, że w przedmiotowej sprawie art. 6 Konwencji nie mógł mieć zastosowania oraz dodatkowo miał zastrzeżenia do decyzji Izby o zrzeczeniu się jurysdykcji na rzecz Wielkiej Izby i decyzji Wielkiej Izby o nierozpatrywaniu sprzeciwu Rządu RP co do przekazania sprawy do W.I.

Wyrok Wielkiej Izby Trybunału jest ostateczny i nie podlega zaskarżeniu. Wyrok jest dostępny w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int).