Najnowszy wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
02.02.2023
W dniu 2 lutego 2023 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie Marciniak przeciwko Polsce (skarga nr 52089/18). Skarżąca zarzuciła naruszenie art. 5 ust. 3 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja) podnosząc, że długość stosowania wobec niej tymczasowego aresztowania była nieuzasadniona oraz naruszenie art. 5 ust. 4 Konwencji wskazując, że sądy krajowe nie rozpoznały „bezzwłocznie” jej zażaleń na postanowienia o przedłużeniu tymczasowego aresztowania. Tymczasowe aresztowanie było stosowane wobec skarżącej w okresie od 5 grudnia 2016 r. do 24 czerwca 2019 r. (tj. dwa lata, sześć miesięcy i osiemnaście dni).
W zakresie zarzutu naruszenia art. 5 ust. 3 Konwencji Trybunał uznał, że przedłużenie tymczasowego aresztowania wobec skarżącej było uzasadnione „istotnymi” i „wystarczającymi” powodami, tj.: zawiłością sprawy; popartym dowodami podejrzeniem, że skarżąca popełniła zarzucane jej czyny; obawą ucieczki i zakłócania prawidłowego przebiegu postępowania (skarżąca pomagała innym osobom zaangażowanym w sprawę w wyjeździe z Polski, pouczyła również świadków co do składania zeznań i próbowała kontaktować się ze współoskarżonymi podczas pobytu w areszcie śledczym). W związku z tym Trybunał stwierdził, że zarzut naruszenia art. 5 ust. 3 Konwencji jest w sposób oczywisty nieuzasadniony i odrzucił skargę w tym zakresie.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 5 ust. 4 Konwencji Trybunał zauważył, że okresy od momentu wniesienia przez obrońcę skarżącej zażalenia do jego rozpoznania wynosiły: dziewięć, czternaście, piętnaście, szesnaście i dwadzieścia osiem dni. ETPC wskazał, że ponieważ w niniejszej sprawie postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania zostały wydane przez organ sądowy, opóźnienia do szesnastu dni nie stanowią naruszenia wymogu „bezzwłoczności” z art. 5 ust. 4 Konwencji. W związku z tym długość rozpoznawania zażaleń skarżącej na postanowienia sądu apelacyjnego z 10 maja, 4 października i 28 grudnia 2018 r. oraz 3 kwietnia 2019 r. nie stanowi naruszenia Konwencji. Trybunał uznał jednak, że doszło do naruszenia art. 5 ust. 4 Konwencji w zakresie zażalenia skarżącej na postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania z dnia 10 lipca 2018 r., które zostało rozpoznane po dwudziestu ośmiu dniach.
W związku ze stwierdzeniem naruszenia art. 5 ust. 4 Konwencji w odniesieniu do ww. zażalenia Trybunał przyznał skarżącej kwotę 1600 euro tytułem zadośćuczynienia.
Wyrok jest dostępny w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int), został również przetłumaczony na język polski i zamieszczony w bazie orzeczeń ETPC na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.