W dniu 9 marca  2023 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka („Trybunał”) wydał wyrok w sprawie Cupiał przeciwko Polsce (skarga nr 67414/11). Przedmiotowa sprawa dotyczyła naruszenia prawa
do rzetelnego procesu sądowego, w wyniku którego skarżący został skazany na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania za psychiczne znęcanie się nad swoimi dziećmi poprzez poddawanie ich nadmiernym praktykom religijnym.  

W uzasadnianiu wyroku Trybunał stwierdził, że sądy krajowe nie odniosły się w swych orzeczeniach
do twierdzeń skarżącego dotyczących ram czasowych pojawienia się  zarzutów znęcania (zdaniem skarżącego, zarzuty pojawiły się dopiero, gdy jego była żona nawiązała bliższą relację z innym mężczyzną, natomiast wniosek o wszczęcie śledztwa w sprawie znęcania został złożony dopiero
po wszczęciu sprawy rozwodowej). Trybunał podkreślił, że tego typu argumenty, podniesione przez skarżącego przed sądami krajowymi, dotyczyły istoty prowadzonej przeciwko niemu sprawy karnej
i wymagały bardzo konkretnej i jednoznacznej odpowiedzi. Sądy krajowe nie dokonały jednak żadnej oceny w tym zakresie. Sąd rejonowy w żaden sposób nie ustosunkował się do tej kwestii. O ile sąd okręgowy odniósł się do niektórych zarzutów skarżącego (dotyczących np. niedopuszczenia
do materiału dowodowego zdjęć i nagrań wideo oraz decyzji o odmowie wezwania partnera byłej żony skarżącego), o tyle nie ustosunkował się do ww. zarzutu, rzutującego jednak na ogólny kontekst sprawy. Trybunał zauważył również, że w swoich orzeczeniach sądy nie poddały ocenie argumentów skarżącego, co do niezależności i bezstronności biegłego, w oparciu o opinie którego poczyniono ustalenia faktyczne w sprawie. W świetle takiego stanu rzeczy Trybunał zauważył, że sądy krajowe
w dwóch instancjach nie dokonały oceny w odniesieniu do konkretnych i ważnych argumentów skarżącego, a tym samym nie spełniły jednego z wymogów rzetelnego procesu – mianowicie nie przedstawiły odpowiedniego uzasadnienia swoich decyzji. W powyższej sytuacji, stwierdzając naruszenie prawa do rzetelnego procesu sądowego (art. 6 ust. 1 Konwencji), Trybunał zasądził na rzecz skarżącego 6000 euro tytułem zadośćuczynienia. Jednocześnie  stwierdził brak konieczności osobnego badania pozostałych zarzutów, tj. zarzutów naruszenia art. 8, 9 i 14 Konwencji oraz art. 2 Protokołu
nr 2 do Konwencji.

 

Wyrok jest dostępny w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int). Został również przetłumaczony na język polski i zamieszczony w bazie orzeczeń ETPC na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.