Najnowszy wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
23.03.2023
W dniu 23 marca 2023 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka („Trybunał”) wydał wyrok w sprawie Rogalski przeciwko Polsce (skarga nr 5420/16). Przedmiotowa sprawa dotyczyła postępowania dyscyplinarnego skarżącego, który w jego wyniku został ukarany za nieetyczne zachowanie z powodu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez prokuratora, bez należytej podstawy faktycznej oraz bez zachowania umiaru, współmierności i oględności. W świetle takiego stanu rzeczy, skarżący zarzucał naruszenie art. 6 i art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności („Konwencja”) podnosząc bezzasadne naruszenie prawa do wolności wyrażania opinii oraz prawa do rzetelnego procesu. W wyroku z 23 marca 2023 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł pięcioma głosami do dwóch, że orzeczenie dyscyplinarne, uznające winę skarżącego i nakładające na niego karę pieniężną za nieetyczne postępowanie, a mianowicie za złożenie zawiadomienia o przestępstwie prokuratora, bez odpowiedniej podstawy faktycznej, oraz bez zachowania umiaru, współmierności
i oględności, stanowiło ingerencję w jego prawa zagwarantowane w art. 10 Konwencji. Trybunał uznał, że organy dyscyplinarne nie podały istotnych i wystarczających powodów swojej decyzji i wykroczyły poza swój margines oceny, uznając skarżącego za winnego i nakładając na niego karę za nieetyczne postępowanie. Uznając jednocześnie, że nie było konieczności badania rzetelności zaskarżonego postępowania dyscyplinarnego oraz kwestii gwarancji proceduralnych przyznanych skarżącemu, Trybunał zasądził na rzecz skarżącego kwotę 535 EUR tytułem odszkodowania za szkodę majątkową oraz kwotę 9 750 EUR tytułem zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową. Pozostałą część roszczenia skarżącego oddalono.
W ramach przedmiotowego rozstrzygnięcia, dwóch sędziów Trybunału - nie podzielając poglądu,
że w przedmiotowej sprawie został naruszony art. 10 Konwencji - sporządziło opinię odrębną, w której w pierwszej kolejności wskazano, że „organy”, do których odnosi się wyrok i które obarcza odpowiedzialnością za naruszenie Konwencji, to niezależne od państwa organy zawodowe. Następnie podkreślono, że organy zawodowe adwokatury w Polsce nie przekroczyły marginesu oceny przyznanego im na mocy art. 10 Konwencji.
Wyrok jest dostępny w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int). Został również przetłumaczony na język polski i zamieszczony w bazie orzeczeń ETPC na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.