W dniu 28 września 2023 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie Beluch przeciwko Polsce (skarga nr 4065/21). Skarga dotyczyła wykonywania praw skarżącego do kontaktów z jego córką (X). Skarżący zarzucił naruszenie art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności („Konwencja”)

Skarżący i matka dziecka (M.M.) rozstali się w marcu 2010 r. Władza rodzicielska nad małoletnią X została powierzona M.M. W sierpniu 2016 r. matka dziecka przeprowadziła się wraz z małoletnią do Warszawy a kontakty skarżącego z dzieckiem stały się mniej regularne. Skarżący złożył dwa wnioski o wykonanie prawa do kontaktów z małoletnią na podstawie postanowienia, wydanego przez Sąd Okręgowy w Krakowie w dniu 28 kwietnia 2015 r. Trybunał wskazał, że sąd krajowy rozpatrzył pierwszy wniosek z dnia 3 listopada 2015 r. w dniu 9 sierpnia 2016 r., zagroził matce dziecka nakazaniem zapłaty na rzecz skarżącego kwoty 1.500 zł za każde naruszenie obowiązku wynikającego z orzeczenia
w zakresie kontaktów. Ponieważ matka dziecka w dalszym ciągu uniemożliwiała skarżącemu kontakt
z X, w dniu 19 grudnia 2016 r. skarżący złożył wniosek o wykonanie, który został rozpoznany w dniu
3 października 2017 r., czyli prawie dziesięć miesięcy później i prawie dwa lata od złożenia pierwszego wniosku. Co więcej, postępowanie wykonawcze wszczęte przez skarżącego w dniu 29 czerwca 2018 r. zostało ostatecznie umorzone dwa lata później, w dniu 29 czerwca 2020 r.

Trybunał zauważył, że trudności w zorganizowaniu kontaktów wynikały w dużej mierze z niechęci pomiędzy M.M. a skarżącym. Wskazał jednak, że brak współpracy między rodzicami nie jest okolicznością, która sama w sobie może zwolnić władze krajowe z pozytywnych obowiązków wynikających z art. 8 Konwencji, a nakłada raczej na władze obowiązek podjęcia środków, które pogodzą sprzeczne interesy stron, mając na uwadze nadrzędny interes dziecka. W ocenie Trybunału w tego rodzaju przypadkach adekwatność środka należy oceniać na podstawie szybkości jego wdrożenia, ponieważ upływ czasu może mieć nieodwracalne konsekwencje dla relacji między dzieckiem a rodzicem nie zamieszkującym wspólnie. Trybunał zauważył ponadto, że Rząd nie przedstawił żadnego wyjaśnienia opóźnień w rozpatrywaniu wniosków skarżącego. Trybunał stwierdził, że chociaż początkowe wnioski skarżącego o wykonanie orzeczenia doprowadziły ostatecznie do wydania decyzji nakładającej grzywnę na matkę, przedłużające się rozpatrywanie tych wniosków przyczyniło się do dalszego pogorszenia więzi emocjonalnej skarżącego z córką.

W związku z powyższym Trybunał orzekł, że władze polskie nie podjęły odpowiednich i skutecznych kroków, w celu wyegzekwowania prawa skarżącego do kontaktu z dzieckiem. W związku z tym doszło do naruszenia art. 8 Konwencji. W związku ze stwierdzeniem naruszenia art. 8 Konwencji Trybunał zasądził na rzecz skarżącego kwotę 6000 euro z tytułu szkody niemajątkowej oraz 2500 euro tytułem zwrotu kosztów. Wyrok jest ostateczny.

Wyrok jest dostępny w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int), został również przetłumaczony na język polski i opublikowany w bazie orzeczeń ETPC, dostępnej na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.